TCMB: Çekirdek enflasyonda iyileşme sürüyor

Rapora göre, Temmuz ayında tüketici fiyatları yüzde 0,45 oranında arttı ve yıllık enflasyon yüzde 9,32'ye yükseldi. Bu dönemde Özel Kapsamlı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) Göstergesi-H (ÖKTG) ve ÖKTG-I endekslerinin yıllık artış oranı önceki aya kıyasla sırasıyla 0,22 ve 0,10 puan artarak yüzde 10,39 ve yüzde 9,75 olarak gerçekleşti.

Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, hizmet ve alkol-tütün-altın grubunun katkısı sırasıyla 0,16 ve 0,15 puan yükselirken temel mal grubunun katkısı 0,12 puan geriledi. Enerji ve gıda gruplarının katkısında ise belirgin bir değişiklik gözlenmedi.

Enflasyonun 3 aylık ortalamalara göre ana eğilimleri incelendiğinde çekirdek enflasyon göstergelerindeki iyileşmenin yavaşlayarak da olsa devam ettiği gözlendi. ÖKTG-H ve ÖKTG-I eğilimleri Temmuz ayında yaklaşık 1'er puan azalırken gıda ürünlerinin tamamını dışlayan ÖKTG-I göstergesinin eğilimi yüzde 7,5 seviyesine geriledi.

Bu gerilemede döviz kuru gelişmelerinin temel mal grubu yıllık enflasyonu üzerindeki birikimli etkilerinin zayıflaması etkili oldu. Bu çerçevede mevsimsellikten arındırılmış verilerle temel mal enflasyonu eğilimindeki iyileşme sürdü. Buna karşılık, hizmet grubunda enflasyon eğilimi bu dönemde yükselerek çekirdek göstergelerdeki iyileşmeyi sınırladı.

- Kira yıllık enflasyonu artış eğilimini sürdürerek yüzde 7 seviyesine ulaştı

Temmuz ayında hizmet fiyatları aylık bazda yüzde 1,20 arttı ve grup yıllık enflasyonu 0,44 puanlık artışla yüzde 8,62'ye yükseldi. Son yılların en yüksek aylık artışının kaydedildiği bu dönemde, özellikle haberleşme hizmetleri (sabit telefon görüşme ücretlerinde yüzde 7,5), paket turlar ve yiyecek hizmetleri fiyatlarındaki artışlar ön plana çıktı.

Bu dönemde yıllık enflasyonun tüm alt gruplarda yükseldiği gözlendi. Özellikle lokanta-otel hizmetlerinde yıllık enflasyon yüzde 13,74'e yükselirken kira yıllık enflasyonu artış eğilimini sürdürerek yüzde 7 seviyesine ulaştı.

Temel mal grubu yıllık enflasyonu Temmuz ayında yüzde 11'e gerilemiştir. Mayıs ve Haziran aylarında gerileyen dayanıklı tüketim malları fiyatları Temmuz ayında yatay bir seyir izledi ve grup yıllık enflasyonundaki düşüş eğilimi sürdü. Buna karşılık, döviz kuru etkilerinin daha gecikmeli bir şekilde hissedildiği giyim ve dayanıklı dışı temel mal grubunda yıllık enflasyondaki artış eğilimi devam etti.

Giyim fiyatlarında ise Temmuz ayı indirimlerinin mevsim ortalamalarının altında kalması ile grup yıllık enflasyonu yüzde 10,1'e yükseldi. Sonuç olarak, döviz kuru gelişmelerinin alt gruplara farklı sürelerde yansıması nedeniyle dayanıklı tüketim malları ile kalan grupların yıllık enflasyonunun seyrindeki ayrışma devam etti.

Temmuz ayında enerji fiyatları yüzde 0,72 oranında yükseldi. Bu gelişmede, su fiyatlarındaki belirgin artış (yüzde 1,67) ile akaryakıt ve tüp gaz fiyatları belirleyici oldu. Yıllık enerji enflasyonu baz etkisiyle yüzde 3,74'e gerileyerek ılımlı seyrini korudu.

Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon sınırlı bir yükselişle yüzde 12,56 oldu. İşlenmemiş gıda yıllık enflasyonu kırmızı et ve süt fiyatlarındaki artışlara karşın taze meyve fiyatlarındaki düşüşün etkisiyle bu dönemde yüzde 12,1'e geriledi. Diğer taraftan işlenmiş gıda fiyatlarındaki yukarı yönlü seyir devam etti. Artışlar alt gruplar geneline yayılmakla birlikte özellikle ekmek, süt ürünleri, çay ve şeker fiyatlarında daha belirgin oldu. Böylelikle işlenmiş gıda yıllık enflasyonu yüzde 13 seviyesine ulaştı.

Temmuz ayında alkollü içecek ve tütün ürünleri fiyatları yaklaşık yüzde 2 arttı ve bu gelişmenin yıllık tüketici enflasyonuna katkısı 0,12 puan oldu. Bu dönemde alkollü içeceklerdeki fiyat artışında maktu vergilerdeki artış etkili olurken bazı sigaraların fiyatlarında da yükseliş kaydedildi.

- Yİ-ÜFE

Yurt içi üretici fiyatları Temmuz ayında 0,73 artarken grup yıllık enflasyonu yüzde 9,46'ya geriledi. Bu dönemde yıllık enflasyon imalat sanayinde yüzde 11,75'e gerilerken petrol ve ana metal hariç imalat sanayinde yüzde 12 seviyesinde yatay seyretti.

Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, Temmuz ayında dayanıksız tüketim mallarında belirgin olmak üzere tüm ana gruplarda fiyat artışı kaydedildi. Dayanıksız tüketim mallarındaki artışta imalat sanayi alt grupları arasında en yüksek yıllık artış oranına (yüzde 17,27) sahip olan gıda fiyatları belirleyici oldu.

Yıllık enflasyon ara ve sermaye mallarında ise gerilemeye devam etti. Sonuç olarak Temmuz ayı, gıda imalatı kaynaklı baskıların görece güçlü seyrettiği bir dönem oldu. Gıda dışı imalat sanayi fiyatlarının seyri ise tüketici fiyatları üzerinde maliyet yönlü baskıların ılımlı seyrettiğine işaret etti.

AA