Advertisement
KÜRESEL PİYASALAR ABONE OL

ABD’nin önümüzdeki yıldan itibaren kaya gazı rezervleri sayesinde dünyanın en büyük petrol üreticisi haline gelecek olmasının ardından, Wall Street ve Washington’da ülkeye ‘yeni Suudi Arabistan’ lakabı verilmeye başlandı. Ancak S. Arabistan halen petrol fiyatları üstünde en çok etkiye sahip ülke konumunda. 266 milyar varillik rezervleri, günde 12.5 milyon varil üretim yapma kabiliyeti ve en önemlisi düşük maliyetli ham petrol çıkarma özelliği sayesinde ülke, kaya gazının çıkarılması zor olması nedeniyle ABD’nin karşısındaki en önemli rakip. Washington’daki Center for Strategic and International Studies’den (CSIS) kıdemli akademisyen Edward Chow Suudi Arabistan’ın ‘istediğinde piyasaya daha fazla petrol sağlama ve de aksi halde petrolü çekme gücüne sahip tek ülke’ olduğunu söylüyor. Suudiler Petrol İhracatçısı Ülkeler Organizasyonu’nun (OPEC) da en güçlü üyesi.

Eylül ayında Çin’deki yavaşlama ve ABD üretimindeki hızlı artış nedeniyle yaşanan küresel düzeydeki aşırı petrol arzına rağmen Suudiler, üretimi yüzde 0.5 artırarak, günlük 9.6 milyon varile çektiler. Böylece OPEC’in toplam üretimi günlük 31 milyon varil ile 11 ayın en yüksek seviyesine çıkmış oldu. Riyad bunun ardından 1 Ekim’de Asya’daki önemli müşterilerine yaptığı indirimi artırarak fiyatları düşürdü. Krallık rahatlıkla üretimi azaltarak yüksek fiyatları koruyabilirdi. Ancak bunun yerine piyasadaki payını korumakta kararlı olduklarına dair önemli bir mesaj göndermeyi seçtiler. Özellikle de Hindistan, Çin, Rusya, Latin Amerika ve Afrikalı rakiplerine karşı. Irak ve İran’da Suudileri örnek alarak aynı yola başvurdular.

Yatırımcıların büyük petrol üreticilerinin üretimi azaltmayacağını anlamalarının ardından Brent petrolü 19 Haziran’daki 115.71 dolardan 16 Ekim’de varil başına 82.60 dolara kadar geriledi. Bu fiyat 4 yıla yakın bir sürenin en düşük seviyesi oldu. Commerzbank emtia araştırma biriminin başındaki Eugen Weinberg’e göre bu durum OPEC’in bir ‘fiyat savaşı’ hazırlığında olduğunu gösteriyor.

Petrol ihracatı Suudi hükümetinin gelirinin yüzde 85’ini teşkil ediyor. Uluslararası Para Fonu (IMF) ise Krallık’ın bütçesini dengelemek için ihtiyaç duyduğu yıllık ortalama petrol fiyatının varil başına 83.60 dolar olduğunu belirtiyor. Brent petrolünün bu yılki ortalama fiyatı 106 dolar ile halen Suudilerin ihtiyacının üstünde.

Uzmanlar Suudilerin bu hamleyi yapma nedeni olarak rezervleri sayesinde uzun süreli bir düşük fiyat dönemini rakiplerine göre daha hazırlıklı olmasını gösteriyor.