Deflasyon 'öcüsü' ne kadar gerçek
-
Deflasyonun tehdidi yıl boyunca sürdü ancak risk, piyasaların gördüğü gibi bir "öcü" olmayabilir
Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Christine Lagarde, 2014'ün başında uyardı: Deflasyon dünya ekonomisini sinsice takip eden bir “öcü”.
Deflasyon korkusu yıl boyunca sürdü. Bloomberg News makalelerine bakıldığında “deflasyon” sözcüğünün geçtiğimiz ay 1,573 hikayede kullanıldığı görülüyor. Söz konusu sayı 2,704 ile Mayıs 2003’teki kullanımdan bu yana en yüksek seviye olarak kaydedildi. Geçtiğimiz 10 yılın ortalamasına bakıldığında ise deflasyon sözcüğü iki katı oranında kullanılmış.
Avrupa Merkez Bankası’nın (AMB) deflasyon riskini ortadan kaldırma mücadelesi ve Japonya’nın deflasyondan çıkma çabalarının sıklığı “deflayon” sözcüğünün kullanılmasının ana nedenlerini teşkil ediyor.
Yatırımcılar için esas soru ise tehdidin ne kadarının gerçek olduğu ve cevap muhtemelen çoğunun gerçek olmadığı. 2003 tarihine geri dönüldüğünde deflasyon konusu ABD’de enflasyonun zayıflaması ile yön buluyordu. IMF, her bir önemli ekonominin deflasyona ne kadar eğilimli olduğunu görebilmek için bir kırılganlık göstergesi oluşturmuştu.
IMF, deflasyon için 11 kriter belirlemiş ve her ekonomiye kaçını yerine getirebildiği sorusunu yöneltmişti. Enflasyonun yüzde 0.5’in altında olması, üretim açığının üst üste 4 çeyrek dönemde eksi 2’den fazla olması ve döviz kurunda yüzde 4’ten fazla yükseliş deflasyon göstergeleri arasında yer alıyordu.
11 yıl sonra bir aracılık şirketi olan Pavilion Global Markets’tan Pierre Lapointe ve Alex Bellefleur, dünya ekonomisindeki deflasyon tehlikesinin ne kadar büyük olduğunu görmek için çalışmayı güncellediler.
Sonuca göre üzerinde araştırma yapılan ekonomilerin ortalama deflasyon tehlikesi yüzde 27. Bu oran 2013’ün başındaki seviyeden daha yüksek olsa da 2009’daki yüzde 50’ye yaklaşılan ve 2003’teki yüzde 40’a yakın seviyeden düşük. 2003’teki çalışmada IMF ekonomistleri yüzde 20’yi minimal seviye olarak ve 50 ve üzerindeki seviyeler ise yüksek riskli değerlendirdi.