Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Ocak Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu'nda, ocak ayında tüketici fiyatlarının yüzde 1,10 arttığı hatırlatılarak, bu dönemde başta gıda ve enerji olmak üzere hizmet grubu dışında kalan tüm alt kalemlerin enflasyona düşüş yönünde katkı yaptığı belirtildi.
TCMB Ocak Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu yayımlandı. Rapora göre, ocak ayında tüketici fiyatları yüzde 1,10 arttı. Böylelikle, yıllık tüketici enflasyonu 0,93 puanlık düşüşle yüzde 7,24'e geriledi.
Bu dönemde başta gıda ve enerji olmak üzere hizmet grubu dışında kalan tüm alt kalemler enflasyona düşüş yönünde katkı yaptı. Enflasyonun ana eğilimi, geçen yılın son çeyreğinde belirgin olarak iyileşme kaydeden hizmet grubunda yükselirken temel mal grubunda azalış kaydetti. Bu doğrultuda, çekirdek enflasyon göstergelerindeki iyileşme sürdü.
Bu dönemde Özel Kapsamlı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) Göstergesi-H (ÖKTG) ve ÖKTG-I endekslerinin önceki aya kıyasla azalarak sırasıyla yüzde 9,36 ve yüzde 8,63 oldu.
Alt gruplar incelendiğinde, ocak ayında gıda ve enerji gruplarının yıllık tüketici enflasyonuna katkısı sırasıyla 0,39 ve 0,21 puan azaldı. Temel mal grubunun katkısı 0,15 puan gerilerken hizmet grubunun katkısında belirgin bir değişiklik gözlenmedi. Alkollü içecekler ve tütün grubunun katkısı ise 0,18 puan geriledi.
Raporda, zincirleme endeks çerçevesinde her yıl başında endekse dahil edilen ürünler ve bu ürünlerin göreli paylarının güncellendiği ifade edildi. 2015 yılında alkollü içecekler ve tütün ile enerji gruplarının payları azalırken temel mal grubunun payı arttı. Hizmet ile gıda ve alkolsüz içecekler gruplarının endeks içindeki paylarında kayda değer bir değişim gözlenmedi.
Enflasyonun üç aylık ortalamalara göre ana eğilimleri incelendiğinde, çekirdek enflasyon göstergelerindeki iyileşme sürdüğü gözlendi. Mevsimsellikten arındırılmış verilerle hizmet enflasyonu ana eğilimi geçen üç aydaki gerilemenin ardından bu dönemde yükselirken temel mal enflasyonu ana eğilimindeki iyileşme sürdü.
Ocak ayında hizmet fiyatları yüzde 1,06 arttı ve grup yıllık enflasyonu 0,14 puan yükselerek yüzde 8,73'e çıktı. Bu gelişmede haberleşme ile diğer hizmetler gruplarında kaydedilen fiyat artışları belirleyici oldu. Haberleşme grubu fiyatları yılın ilk ayında internet ücretindeki gelişmelerin etkisi ile yüzde 1,28 yükseldi.
- Enerji fiyatları son iki aydaki düşüş eğilimini sürdürdü
Diğer hizmetler grubu fiyatlarındaki yükselişte ise yeniden değerleme oranı çerçevesinde şekillenen hizmet kalemleri, özel yayın, araç tamir ve bakım, sağlık hizmetleri gibi birçok farklı kalemin etkisi izlendi. Diğer taraftan, yıllık enflasyon ulaştırma hizmetleri ve kirada yatay seyrederken lokanta-otel grubunda 0,92 puan azalışla yüzde 13,06'ya geriledi.
Temel mal grubu yıllık enflasyonu yaklaşık 0,3 puanlık bir azalışla yüzde 8,57'ye düştü. Grup yıllık enflasyonundaki düşüşün sınırlı kalmasında başta giyim fiyatları olmak üzere, döviz kuru baskılarının alt kalemler genelinde hissedildiği dayanıklı mal grubu fiyatları etkili oldu.
Bu dönemde mobilya, elektrikli/elektriksiz ev aletleri ve otomobil fiyatlarında yüksek oranlı artışlar gözlendi. Bu çerçevede, dayanıklı tüketim malları yıllık enflasyonu bir önceki yılın mayıs ayından bu yana sergilediği aşağı yönlü seyrini sürdürse de aylık eğilim itibarıyla olumsuz bir görünüm arz etti. Benzer şekilde giyim ve dayanıklı dışı temel mallarda da yıllık enflasyon gerilerken aylık enflasyon eğilimi güçlendi.
Ocak ayında yüzde 0,78 azalan enerji fiyatları son iki aydaki düşüş eğilimini sürdürdü. Bu gelişmede, uluslararası petrol fiyatlarındaki seyre bağlı olarak sırasıyla yüzde 5,73 ve 4,95 gerileyen akaryakıt ve tüpgaz fiyatları belirleyici oldu.
Öte yandan, belediyelerce belirlenen su tarifeleri endeks tarihinin en yüksek artışlarından birini kaydederek Ocak ayında yüzde 6,98 arttı. Sonuç olarak, yıllık enerji enflasyonu yüzde - (eksi) 3,04 seviyesine geriledi.
Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon ocak ayında 1,76 puan azalarak yüzde 10,97 oldu. İşlenmemiş gıda grubu yıllık enflasyonu yüzde 9,39'a geriledi. Mevsimsellikten arındırılmış verilerle işlenmemiş gıda fiyatlarının önceki dört aylık düşüşün ardından ocak ayında yükseldiği gözlendi. Bu yükselişte, olumsuz hava koşullarına bağlı olarak taze meyve-sebze fiyatlarında görülen artışlar belirleyici oldu.
İşlenmiş gıda fiyatlarında ise alt kalemler geneline yayılan aylık artış eğilimi sürerken grup yıllık enflasyonu baz etkisiyle yüzde 12,56'ya geriledi.
- Yİ-ÜFE
Yurt içi üretici fiyatları (Yİ-ÜFE) ocak ayında yüzde 0,33 arttı ve grup yıllık enflasyonu 3,08 puan azalışla yüzde 3,28 oldu. Uluslararası petrol fiyatlarındaki düşüşün üretici fiyatları üzerindeki etkisinin güçlenerek sürdüğü bu dönemde, yıllık enflasyon imalat sanayisinde yüzde 4,40'a, petrol ve ana metal hariç imalat sanayisinde ise yüzde 7,44'e geriledi.
Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, dayanıklı ve dayanıksız tüketim mallarında fiyatlar ocak ayında belirgin oranda (sırasıyla yüzde 2,01 ve 1,81) artarken ara ve sermaye mallarında fiyatlar ılımlı seyretti.
Dayanıklı tüketim mallarında fiyat artışları genele yayılırken dayanıksız tüketim mallarındaki görünümde gıda imalat fiyatları belirleyici oldu. Ocak ayında fiyatlarına grupların genelinde son iki aya kıyasla aylık bazda yükseliş gösterse de yıllık enflasyonlar baz etkisiyle geriledi. Bu dönemde, uluslararası petrol fiyatlarındaki düşüş etkisinin Döviz kuru gelişmeleriyle sınırlandığı gözlendi.
AA