Türkiye nüfusu yaşlanıyor
Türkiye'de çocuk nüfusunun genel nüfusa oranı azalırken, yaşlı nüfus oranı ise yükseliyor
Türkiye'de yaşlı nüfus artarken, çocukların toplam nüfus içindeki payı ise azalıyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden yapılan derlemeye göre, 1935'te 16 milyon 158 bin 18 olan Türkiye nüfusu, 1950'de 20 milyonu, 1965'te 30 milyonu, 1975'te 40 milyonu, 1985'te 50 milyonu, 2000'de 65 milyonu, 2007'de 70 milyonu, 2012 yılında da 75 milyon kişiyi aştı.
2014 sonu itibarıyla 77 milyon 695 bin 904 kişi olarak belirlenen Türkiye nüfusunun, yüzde 24,3'ü 0-14 yaş, yüzde 67,8'i 15-64 yaş arasında (52 milyon 640 bin 512 kişi) ve yüzde 8'i de 65 yaş ve üzerinde bulunuyor.
Yıllar itibarıyla nüfusun gelişimine bakıldığında, ülkedeki doğurganlık hızının azalmasına bağlı olarak genç nüfus oranının sürekli azaldığı, yaşam kalitesinin artmasına bağlı olarak, yaşlı olarak kabul edilen 65 yaş ve üzerindeki nüfusun ise sürekli arttığı gözleniyor.
Çocuk nüfusunun oranı azalıyor
80 yıl önce 16,1 milyon kişilik Türkiye nüfusunun yarıya yakını çocuktu. 1935'te ülkede 0-14 yaş grubunda 6 milyon 662 bin 593 kişi, 65 yaş ve üzerinde ise 628 bin 41 kişi yaşıyordu.
Çocuk nüfusunun toplam nüfusa oranı yıllar içinde hep azaldı. 0-14 yaş grubu çocukların genel nüfusa oranı 1990'da yüzde 35'e (toplam nüfus 56,4 milyon kişi), 2000 yılında yüzde 29,8'e (toplam nüfus 67,8 milyon kişi) ve 2014 yılı sonunda da yüzde 24,3'e kadar geriledi.
2014 sonu itibarıyla 77,7 milyonluk Türkiye nüfusunun yaklaşık 4'te biri çocuk. Ülkede, 0-14 yaş arasında 18,8 milyon kişi, 65 yaş üzerinde ise 6,2 milyon kişi bulunuyor.
2075'te yaşlı sayısı çocuk sayısını geçecek
Toplam doğurganlık hızı, bir kadının doğurgan olduğu dönem (15-49 yaş arası) boyunca doğurabileceği ortalama çocuk sayısını ifade ediyor. Bir ülkenin nüfusunun kendini yenilemesi için de doğurganlık hızının en az 2,1 olması gerekiyor.
TÜİK tarafından hazırlanan, toplam doğurganlık hızının doğal akışı içinde azalıp, 2050 yılında 1,65'e düştüğü, bu tarihten sonra artışa geçerek 2075 yılında 1,85 değerine ulaştığı doğurganlık senaryosu ile yaptığı temel projeksiyona göre, çocuk nüfusunun toplam nüfusa oranı 2023 yılında yüzde 21,2, 2050 yılında yüzde 15,7, 2075 yılında da yüzde 14,6'ya kadar gerileyecek.
Yaşlı nüfus oranı ise 2023'te yüzde 10'u, 2050'de yüzde 20'yi aşacak. Türkiye'nin 65 yaş ve üzerindeki nüfusu 2075 yılında genel nüfusun yüzde 27,7'sini oluşturacak.
Toplam doğurganlık hızının kademeli olarak 2020'de 2,11'e 2050'de de 2,50 seviyesine çıkacağı varsayımıyla yapılan ikinci senaryoya göre de Türkiye nüfusunun 2023'te yüzde 10,1'ini, 2050'de yüzde 18,7'sini, 2075'te ise yüzde 20,7'sini yaşlı nüfus oluşturacak.
TÜİK'in temel senaryosu gerçekleşirse, 60 yıl sonra yani 2075 yılında, nüfusunun 89 milyon 172 bin 88 kişiye ulaşması beklenen Türkiye'de yaklaşık 13 milyon çocuk, 24,7 milyon da yaşlı olacak.
Bu da Türkiye'nin en geç 15-20 yıl içinde "yaşlı ülkeler" kategorisine gireceğini gösteriyor.
Tarım, sanayi ve tıp nüfusu patlattı
Binlerce yıl oldukça yavaş yükselen dünya nüfusu, tarım ve sanayi devrimlerinin gıdaya ulaşımı kolaylaştırması, aşıların bulunması gibi nedenlerle hızla artmaya başladı.
Daha sonra, gelişen ülkelerde kentleşme, kadının eğitim düzeyinin artması ve iş hayatına katılımı ile ekonomik zorluklar doğurganlığın azalmasına veya ileri yaşlara ertelenmesine neden oldu. Bu değişimler gelişmiş ülkelerde olduğu gibi Türkiye'de de çocuk nüfus oranını azaltmaya başladı.
Halen toplam doğurganlık hızı Doğu ve Güney Avrupa ülkelerde nüfusun kendini yenilemesi için gereken 2,1 çocuk rakamının çok altında olup, 1,1'e kadar iniyor.
Türkiye'de şu anda yüksek doğurganlık sadece bazı doğu illerinde görülüyor, batıya geldikçe kadınların doğurganlığı azalıyor. Ülke ortalamasına bakıldığında 2001'de 2,37 olan toplam doğurganlık hızı, 2008'de 2,14 olarak belirlendi. Toplam doğurganlık hızı 2011'de nüfusun kendini yenileyemeyeceği 2,02 çocuğa kadar geriledi. Bu rakam 2013 yılında 2,07'ye, 2014'te 2,17'ye çıktı.
AA