Dünyanın en önemli otomotiv üretim merkezlerinden Türkiye’de, sektör, 1 milyon adede yükseltilen pazar hedefi ve ihracatla yıldızlaşırken, işçilerin sendikaya aldığı tavrın üretime yansımasının boyutları büyüyor.
22 Mayıs’ta başlayacak Autoshow’a hazırlanan sektörün morali üretim, ihracat, ciro verilerinde üst seviyedeyken bundan yeterli pay alamadığı gerekçesiyle Türk Metal İş’e tavır alarak üyelikten ayrılan işçilerin sayısı dün 7 bine ulaştı.
Habertürk Gazetesi'nin haberine göre sendikadan hızlı kopuşun 4 bin 800’ü Renault ve Tofaş’ta yaşandı. Son iki günde büyük oto yan sanayi şirketleri Coşkunöz, Mako ve Delphi’den de destek amaçlı ayrılanlarla birlikte kopuşlar 7 bini buldu.
Sendikadan ayrılanların başka sendikayı da istemedikleri belirtilirken sendikadan ayrılıp işi bırakanların oranı Renault’da yüzde 80’i, Tofaş’ta yüzde 20’yi buldu.
Sendikadan kaçışta Bosch ile aynı sözleşme şartlarına sahip olmama iddiasının yanı sıra sendika aidatı ve haklarının savunulmaması da gerekçeler arasında sayılıyor.
Peki çalışma koşulları nasıl bir fotoğraf ortaya koyuyor? Farklı iş pozisyonlarına göre ücret değişmekle birlikte ortalama saatlik ücrette Bosch işçisi, yetki alamadığı için 3 yıldır sözleşme yapılamamasının ardından son bağıtlanan sözleşmeye göre Tofaş ve Renault’ya ancak yaklaşabildi.
2017’ye kadar geçerli sözleşmelere göre Renault’da giydirilmiş ortalama saat ücreti Tofaş’ta 10 lira, Renault’da 9.8 lirayken, Bosch’ta bu rakam 9.4 lira görünüyor. Ele geçen ortalama ücrette ise Tofaş, 2 bin 319 lirayla ilk sıradayken, bu şirketi 2 bin 274 lirayla Renault, 2 bin 193 lirayla da Bosch takip ediyor.
Sendika üyeliği konusunda işçiler arasında en çok gündeme gelen sendika aidatı da otomotiv fabrikalarında yıllık 900 lirayı buluyor. Bosch’ta ise bu rakam yıllık 840 liraya ulaşıyor.
Kısacası sendikadan kaçarken örgütlü olma adına yerine neyin konulacağı ve ortaya çıkacak kaosun sonuçlarının işçi açısından nasıl sonuçlar doğuracağını iyi değerlendirmek gerekiyor.
Aidat bir günlük yevmiye
Bir günlük yevmiye kadar sendika aidatı ödeniyor. Günlük 7.5 saatten aylık aidat Tofaş ve Renault’da 75, Bosch’ta 70 lira.
Oyak Renault ve Tofaş’ta devam eden eylemler nedeniyle üretimin durması, iki fabrikada şimdiye dek sendikadan ayrılan işçi sayısı kadar yaklaşık 7 bin araç kaybına yol açtı.
Geçen yılki üretim rakamlarına göre, vardiya başına Oyak Renault’da 290 araç, Tofaş’ta ise 203 araç üretiliyor. Pazartesi gecesi itibarıyla Renault’da 15 vardiya, Tofaş’ta ise 13 vardiya üretim durdu.
Üretim durması nedeniyle Renault’da 4 bin 350 adet, Tofaş’ta ise 2 bin 639 adet araç üretilemedi.
İki fabrikadaki toplam kayıp 6 bin 989 adet oldu. Eylemin bugün de devam etmesi durumunda üretim kaybı Renault’da 5 bin 220 araca, Tofaş’ta da 3 bin 248 araca ulaşacak.
Habertürk