ABD Merkez Bankası (Fed) TSİ 21.00'da piyasaların nefesini tutarak beklediği politika kararını açıklayacak. Ardından 21.30'da Fed Başkanı Janet Yellen bir basın toplantısı düzenleyecek. Yellen'in yapacağı değerlendirmelerin piyasa iletişimi açısından en az karar kadar önem arz edeceği belirtiliyor.

Karar öncesinde Bloomberg News anketine katılan ekonomistlerin yarısından fazlası Fed'den bu toplantıda bir faiz artırımı beklemiyor. Öte yandan traderlar faiz artırım ihtimalini yüzde 30 civarında fiyatlıyor.

BloombergHT.com'a değerlendirmede bulunan ekonomistler Fed'in aylardır beklenen Eylül kararı öncesinde önemli değerlendirmelerde bulundu.

Faiz artırımının ertelenmesi gelişen piyasalarda kan kaybını devam ettirir

Burgan yatırım Araştırma Direktörü Nergis Kasabalı, “Bu toplantıda faiz artırımı beklemiyoruz. Türkiye ve gelişmekte olan ülkeler açısından faiz artırımının gerçekleşmemesi çok kısa süreli bir rahatlık verir ancak gerçekleşene kadar da belirsizlik dolayısıyla kan kaybının orta vadede devamı olur. Faiz artırımının ertelenmesi çok kısa vadede belki birkaç günlük rahatlama sağlayabilir” dedi.

Faiz artışını ötelenmenin yaratacağı iyimserlik çok kalıcı olmaz

Ekonomist Sengül Dağdeviren, “Ben Fed’in bu toplantıda faiz artırabileceğini düşünüyorum. Ama daha önceki tüm toplantılarında dile getirdikleri gibi bu artırım dönemi hızlı olmayacak. Verilere duyarlılık devam edecektir. O yüzden bunun Eylül’de gerçekleşmesi aslında son dönemde yaşanan çalkantıların yarattığı stresin bir miktar azalmasına bile neden olabilir. Ama ötelenmesinin yaratacağı iyimserlik çok kalıcı olmaz. Dolayısıyla Türkiye’de gelişmeleri de bu şekilde düşünmek lazım. Yani Fed’in faiz artırması aslında ötelemesinden belki biraz daha iyi ve yakın dönemde stresi azaltabilir. Para politikasını ne kadar uzun süre gevşek tutarsanız yarattığınız riskler o kadar artacaktır” yorumunu yaptı.

Çin ve küresel ekonomi kaygıları Fed’i faiz artışından alıkoyabilir

Anadolu Yatırım Araştırma Müdürü Gülizar Türk, “Biz de piyasa beklentileri doğrultusunda bu ay Fed toplantısından bir faiz artırım kararı beklemiyoruz. ABD ekonomisinde bir miktar toparlanma, enflasyonda bir miktar iyileşme var ancak bunun manşet enflasyona yansımadığını görüyoruz. Öte yandan Çin ve global ekonomi ile ilgili kaygılar Fed’in faiz artırımı açısından çok acele etmeyeceğini düşündürüyor. Piyasa şu an Perşembe günü faiz artırımı yapmayacağını satın alıyor gibi görünüyor. Euro/Dolar paritesi her ne kadar 1.13’lere kadar çıkmış olsa da 1.12’lere geriledi ve orada yatay bir seyir var. Dolar endeksini takip etmek lazım. Global piyasalarda da Salı günkü dalgalanmaya karşın şu an nötr diyebileceğimiz pozitif bir hava var. Fed’in faizi Aralık ayında artırma olasılığı yüksek. Ancak küresel piyasalarda bir bozulma olursa Fed bunun arkasına saklanabilir. O zamanki şartlara bağlı” değerlendirmesinde bulundu.

Piyasalar faiz artırımı beklemiyor

Piyasaların son bir günde verdiği reaksiyonun Fed’in bu ayki toplantısında faiz artırımına gitmeyeceği yönünde olduğunu dile getiren Ekinci Economics Consulting Kurucu ve Ekonomisti Şevin Ekinci, “Piyasaların son bir günde verdiği reaksiyon Fed’in bu ayki toplantısında faiz artırımına gitmeyeceği yönünde. Dolar/TL bir günde 3.07’de 2.99’a geriledi. ABD’de Borsalar yüzde 2’nin üzerinde değer kazandı, S&P 500 borsası 15 Eylül’de 1.957 seviyesinden bir günde 1.997 seviyesine yükseldi. ABD’de son açıklanan makroekonomik veriler de ne enflasyonda bir yükseliş görüntüsü ne de büyüme rakamlarında beklentilerin üzerinde bir artış vermiyor. En olumlu görebileceğimiz veri Ağustos ayında yüzde 5.1’e gerileyen işsizlik oranı ancak sadece bu veriye bakarak bu toplantıda bir faiz artırımına gitmelerini beklemiyorum” yorumunu yaptı.

“Fed faiz artırımına gitmez ise Dolar/TL kurunda 2.97 seviyesine geri çekilme bekliyoruz”

Ekinci, “Fed çok uzun  bir süredir faizlerini düşük seviyede tutuyor, artık azar azar kademeli faiz artırımına geçmeye başlayacaktır. Ancak bunun gerçekleşmesi için global likidite ortamının daha az kırılgan, global büyüme ortamının da daha az endişe saldığı bir görünümden kaçınacaktır. Bu sebeple faiz artırımı için birkaç ayın geçmesini bekleyebilir. Bu toplantıda bizim beklediğimiz gibi faiz artırımına gitmez ise Dolar/TL kurunda 2.97 seviyesine geri çekilme bekliyoruz, Borsa İstanbul’da nasibini alır 75.000’li seviyeler görülür endekste, ancak bu ralli kısa sürer akabinde Türkiye’de piyasaların tatil olması bu rallinin daha fazla yerel piyasalara yansımasının önüne geçebilir çünkü devamında Fed’in Ekim veya Aralık faiz artırımının kesinleşebileceği beklentisi yine satış baskısını başlatır” ifadelerini kullandı.

“Beklenti dışında bir Eylül faiz artırımı Dolar/TL kurunu 3.07 seviyesinin üzerine, devamı günlerde de 3.10 seviyesinin üzerine taşır”

Ekinci, “Eylül toplantısında faiz artırmasa bile faiz artırımına dair bir takvim açıklaması pozitif fiyatlamanın yüksek olmasının önüne geçer. Eylül ayında ABD’de olumlu büyüme ve istihdam rakamları açıklanması durumunda basın toplantısının yapılmayacağı Ekim 28 Fed kararında bir faiz artırımının ve bu karara beraber olağanüstü yapılabilecek bir basın toplantısının masada olduğunu düşünüyoruz. Açıklanacak verilere bakarak bunun olasılığını söyleyebiliriz ancak bugün Fed’den faiz artırımı beklememekle beraber en geç Aralık ayındaki toplantısında kademeli faiz artırımına başlamasını, Fed faizini 10 baz puan artırmasını bekliyoruz. Beklentimiz olmayan bir Eylül faiz artırımı Dolar/TL kurunu 3.07 seviyesinin üzerine, devamı günlerde de 3.10 seviyesinin üzerine taşır. Eylül ayı için gördüğümüz en olumsuz seçim Fed’in bu toplantıda ilerideki faiz artırımlarına dair kesin bir takvim ve faiz artırım çizelgesi açıklaması olur” değerlendirmesini yaptı.

Aralık ayı daha yüksek bir ihtimal

Deniz Yatırım Baş Ekonomisti Özlem Derici, “Faizi bu toplantıda artırmayacak gibi görünüyor. Beklentiler ve fiyatlamalar o yönde. Ancak sıfır ihtimal de diyemiyoruz tabii. Çünkü ABD ekonomisi için koşullar gayet oluşmuş vaziyette. Baktığımızda aslında Fed’in beklemesi için bir neden yok. Çin devalüasyonu ile ilgili fiyatlama geride kaldı. Ancak analistlerin faiz artırımı beklentileri oldukça düşük. Piyasadaki pozisyon alımları Aralık ayına işaret ediyor” diye konuştu.

“Fed’in piyasa gelişmelerine bağlı olarak karar alabileceğini düşünmüyorum”

Fibabanka Hazine Genel Müdür Yardımcısı Ömer Gencal, “Piyasa katılımcılarının çoğunluğu artırım beklemiyor. Fed’in piyasa gelişmelerine bağlı olarak karar alabileceğini düşünmüyorum. Enflasyon dinamikleri faizi artırmamaya işaret ediyor olsa bile işgücü piyasası, maaş artışı ve tam istihdam hedefi gibi bir takım göstergeler Fed’in faiz artırabileceği yönünde sinyal veriyor. Benim görüşüm Fed’in Perşembe günü faiz artırımı yapması yönünde” ifadelerini kullandı.

“Faiz artırımının gelişen piyasaları olumlu etkileme potansiyeli var”

Erste Securities Baş Ekonomisti Nilüfer Sezgin, “Erste’nin ABD’den sorumlu baş ekonomisti faiz artırımına hala yüzde 50 ihtimal olduğunu söylüyor. Yani piyasadan daha yüksek bir ihtimal veriyor, şahin tarafta bir sürpriz bekliyor. Faiz artırımının gelişen piyasaları olumlu etkileme potansiyeli var. Çünkü belirsizliğin kalkması olumlu olur. Öte yandan faiz artışının çok yavaş olacağına dair tekrar bir sinyal verilmesi de bunu pekiştirir. Ancak gelişmekte olan ülkelerin başka sıkıntıları var, büyümede yavaşlama ve bir takım yapısal sorunlar gibi. Bu endişeler artmış durumda. Dolayısıyla tek başına Fed ile ilgili bu durum gelişen ülkeler olan sermaye akışlarını çok da olumlu etkilemeyebilir” şeklinde konuştu.

BloombergHT.com Editörü

Güneş Doğan

gdogan@bloomberght.com