Cari işlemler 6 yıl sonra ilk kez fazla verdi
Cari işlemler dengesi Eylül ayında 95 milyon dolar fazla verdi
Türkiye'nin cari işlemler dengesi, Eylül'de 95 milyon fazla verirken, yıllıklandırılmış cari işlemler açığı 40 milyar 569 milyon dolara indi.
Bloomberg'in anketine katılan ekonomistlerin tahminlerine göre, cari işlemler dengesinin 0.08 milyar dolar açık vermesi bekleniyordu.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Eylül ayı ödemeler dengesi verilerini açıkladı.
Geçen yılın Eylül ayında 2 milyar 365 milyon dolar açık veren cari işlemler dengesi, bu yılın aynı ayında 95 milyon dolar fazla verdi. Bunun sonucunda, oniki aylık cari işlemler açığı 40 milyar 569 milyon dolara geriledi.
Bu gelişmede, ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret açığının bir önceki yılın aynı ayına göre 2 milyar 539 milyon dolar azalarak 2 milyar 527 milyon dolara düşmesi etkili oldu. Diğer yandan, hizmetler dengesinden kaynaklanan net gelirler 29 milyon dolar artarak 3 milyar 445 milyon dolara yükseldi.
Parasal olmayan altın kaleminde, bir önceki yılın Eylül ayında 648 milyon dolar net ithalat olurken, bu yılın aynı ayında 520 milyon dolar net ihracat gerçekleşti.
Hizmetler dengesi altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler, bir önceki yılın aynı ayına göre 439 milyon dolar azalışla 2 milyar 913 milyon dolara geriledi.
Birincil gelir dengesi kalemi altında yatırım geliri kaleminden kaynaklanan net çıkışlar, bir önceki yılın aynı ayına göre 71 milyon dolar artarak 852 milyon dolar oldu.
Öte yandan Ağustos ayı için 163 milyon dolar olarak açıklanan cari işlemler açığı 27 milyon dolar cari fazlaya revize edildi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ödemeler dengesi verilerine göre, Eylül ayında bankacılık sektörü 42 milyon dolar net geri ödeme gerçekleştirdi.
Buna göre, Eylül'de doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişler (net yükümlülük artışı), geçen yılın aynı ayına göre 368 milyon dolar azalarak 255 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. Bu azalışta varlıkların 348 milyon dolar artarak 536 milyon dolara yükselmesi etkili oldu.
Aynı dönemde portföy yatırımları 2 milyar 871 milyon dolar tutarında net çıkış kaydetti. Alt kalemler itibarıyla incelendiğinde, yurt dışı yerleşiklerin hisse senedi piyasasında 233 milyon dolar, devlet iç borçlanma senetleri piyasasında da 646 milyon dolar net satım yaptığı görüldü. Bunun yanı sıra, yurt dışında ihraç edilen tahvil ve bonolarla ilgili bankalar 648 milyon dolar net geri ödeme gerçekleştirdi.
Diğer yatırımlar kaleminden kaynaklanan net çıkışlar 306 milyon dolar oldu.
Diğer yatırımlar altında, yurt içi bankaların yurt dışı muhabirlerindeki efektif ve mevduat varlıkları 1 milyar 110 milyon dolar, yurt dışı bankaların yurt içindeki mevduatları da 478 milyon dolar tutarında net artış kaydetti.
Yurt dışından sağlanan kredilerle ilgili olarak, genel hükümet ve bankacılık sektörü sırasıyla 75 milyon ve 42 milyon dolar net geri ödemede bulunurken, diğer sektörler 1 milyar 420 milyon dolar net kullanım gerçekleştirdi. Bankalar, Eylül ayında kısa vadeli kredilerde net geri ödeyici, uzun vadeli kredilerde net kullanıcı oldu.
Resmi rezervler ise Eylül ayında 847 milyon dolar azaldı.
- Aylık ve yıllık cari işlemler dengesi
Merkez Bankası geçici verilerine göre, 2014 ve 2015 yıllarına ilişkin Eylül ayı ve Ocak-Eylül dönemi cari işlemler dengesindeki gerçekleşmeler şöyle (milyon dolar):
| (Milyon dolar) | 2014 Ocak-Eylül | 2014 Eylül | 2015 Eylül | 2015 Ocak-Eylül | |
|---|---|---|---|---|---|
| I - | CARİ İŞLEMLER HESABI | -31.517 | -2.365 | 95 | -25.561 |
| Mal, Hizmet ve Birincil Gelir Dengesi (A+B+C) | -32.334 | -2.507 | -24 | -26.283 | |
| Mal ve Hizmet Dengesi(A+B) | -25.373 | -1.650 | 918 | -18.176 | |
| A. | DIŞ TİCARET DENGESİ | -45.485 | -5.066 | -2.527 | -37.198 |
| Toplam Mal İhracatı | 127.166 | 14.634 | 12.363 | 113.825 | |
| Toplam Mal İthalatı | 172.651 | 19.700 | 14.890 | 151.023 | |
| 1. | Genel Mal Ticareti (Ödemeler D. Tanımlı) | -44.648 | -4.429 | -3.052 | -41.159 |
| 2. | Net Transit Ticaret Geliri | 168 | 11 | 5 | 61 |
| 3. | Parasal Olmayan Altın | -1.005 | -648 | 520 | 3.900 |
| B. | HİZMETLER DENGESİ | 20.112 | 3.416 | 3.445 | 19.022 |
| 1. | İşlem Gören Mallar | 55 | 7 | 5 | 49 |
| 2. | Tamir ve Bakım Hizmetleri | -194 | -19 | -36 | -232 |
| 3. | Taşımacılık | 3.259 | 453 | 711 | 4.462 |
| 4. | Seyahat | 19.390 | 3.352 | 2.913 | 17.184 |
| 5. | İnşaat Hizmetleri | 767 | 53 | 47 | 278 |
| 6. | Sigorta Hizmetleri | -379 | -36 | -16 | -313 |
| 7. | Finansal Hizmetler | -727 | -156 | -74 | -739 |
| 8. | Diğer Ticari Hizmetler | -1.511 | -161 | -119 | -1.148 |
| 9. | Resmi Hizmetler | -1.041 | -192 | -87 | -1.036 |
| 10. | Diğer Hizmetler | 493 | 115 | 101 | 517 |
| C. | BİRİNCİL GELİR DENGESİ | -6.961 | -857 | -942 | -8.107 |
| 1. | Ücret Ödemeleri | -656 | -76 | -90 | -774 |
| 2. | Yatırım Geliri | -6.305 | -781 | -852 | -7.333 |
| 2.1. | Doğrudan Yatırım | -1.915 | -122 | -155 | -2.872 |
| 2.2. | Portföy Yatırımları | -1.660 | -362 | -421 | -2.051 |
| 2.3. | Diğer Yatırımlar | -2.730 | -297 | -276 | -2.410 |
| D. | İKİNCİL GELİR DENGESİ | 817 | 142 | 119 | 722 |
| II - | SERMAYE HESABI | -67 | -11 | 0 | -6 |
| III - | FİNANS HESABI | -22.718 | -2.666 | 2.075 | -12.124 |
| 1. | Doğrudan Yatırımlar | -5.097 | -623 | -255 | -8.719 |
| 1.1. | Net Varlık Edinimi | 4.432 | 188 | 536 | 3.885 |
| 1.2. | Net Yükümlülük Oluşumu | 9.529 | 811 | 791 | 12.604 |
| 2. | Portföy Yatırımları | -13.736 | -1.446 | 2.871 | 11.624 |
| 2.1. | Net Varlık Edinimi | 701 | -83 | 1.346 | 5.221 |
| 2.2. | Net Yükümlülük Oluşumu | 14.437 | 1.363 | -1.525 | -6.403 |
| 3. | Diğer Yatırımlar | -6.790 | -148 | 306 | -11.254 |
| 3.1. | Efektif ve Mevduatlar | 1.781 | 1.375 | 940 | 1.572 |
| 3.1.1. | Net Varlık Edinimi | 1.844 | 1.665 | 1.252 | 13.038 |
| 3.1.2. | Net Yükümlülük Oluşumu | 63 | 290 | 312 | 11.466 |
| 3.2. | Krediler | -8.503 | -1.969 | -1.249 | -11.481 |
| 3.2.1. | Net Varlık Edinimi | 2.031 | 307 | 54 | 450 |
| 3.2.2. | Net Yükümlülük Oluşumu | 10.534 | 2.276 | 1.303 | 11.931 |
| 3.3. | Ticari Krediler | 381 | 479 | 637 | -1.091 |
| 3.3.1. | Net Varlık Edinimi | -14 | 810 | 535 | -820 |
| 3.3.2. | Net Yükümlülük Oluşumu | -395 | 331 | -102 | 271 |
| 3.4. | Diğer Varlıklar ve Yükümlülükler | -449 | -33 | -22 | -254 |
| 3.4.1. | Net Varlık Edinimi | -13 | 0 | 0 | 1 |
| 3.4.2. | Net Yükümlülük Oluşumu | 436 | 33 | 22 | 255 |
| 3.5. | Özel Çekme Hakları, SDR (Net Yük.) | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 4. | Rezerv Varlıklar | 2.905 | -449 | -847 | -3.775 |
| IV - | NET HATA NOKSAN | 8.866 | -290 | 1.980 | 13.443 |