Fed'i ancak istihdamda "büyük" sürpriz caydırabilir
Fed'i Aralık ayındaki faiz artırımı kararından ancak istihdam verilerinde büyük bir sürpriz caydırabilir
Bu defa, bugün açıklanacak olan ABD istihdam verileri tüm zamanların en kritiği olmayabilir.
Zira Fed yetkilileri, Aralık ayındaki toplantıda faiz artırımına gidilebileceğinin sinyalini verdi ve hem piyasalar ve hem de ekonomistler artık normalleşmenin iki haftadan az bir süre sonra başlayacağını düşünüyor. Bu, bugün açıklanacak olan ABD istihdam verilerinin, ilk faiz artırımının zamanlamasından ziyade, önümüzdeki aylardaki sıkılaştırmanın hızı konusunda daha fazla bilgi sağlayacağı anlamına geliyor.
New York'ta BNP paribas ABD ekonomistlerinden Laura Rosner, "Fed'in Aralık toplantısında durup faiz artırımını yeniden düşünmesi için, istihdam verilerinde, hem Kasım ayı hem de potansiyel olarak Ekim ayı revizyonunda çok büyük çaplı sürpriz olması gerekiyor," dedi.
Trendde Açıklık
Bloomberg'in anketine katılan ekonomistlerin tahminlerinin medyanına göre, Ekim ayında 271,000 artan tarım dışı istihdamın Kasım ayında 200,000 civarında artış göstermesi bekleniyor. İşsizlik oranının ise aynı dönemde son yedi yılın en düşük seviyesi olan yüzde 5'te kalması öngörülüyor.
Bazıları Ekim ayındakine göre bir yavaşlama beklerken, ekonomistler, Ağustos ve Eylül'de istihdam artışlarındaki keskin düşüşlerin ardından, işe almaların güçlü bir şekilde devam ettiğinin teyidini arıyor. Bugün açıklanacak olan veriler nasıl bir trend olduğunun açığa çıkmasına katkıda bulunacak.
Charlotte, North Carolina'da Wells Fargo Securities LLC kıdemli ekonomisti Mark Vitner, "İstihdam artışının, Fed'i faiz artırımından caydırması için, aşırı kötü, örneğin 100,000'e yakın ya da altında çıkması gerek" dedi.
Vitner, "Politika yapıcılardan bu yıl faiz artırımına gidileceğine ilişkin sinya çok açıktı ve bu durumda faiz artırımına gidilmemesi tam da yıl sonunda finan piyasalarındaki belirsizliği artırma riski taşır," dedi ve "Bu durum ekonomiye faiz artırmaktan daha fazla zarar verecektir" şeklinde görüş bildirdi.
Fed Başkanı Janet Yellen bu hafta, sıfır faiz dönemini çok fazla uzatma konusuna uyarıda bulundu ve bunun merkez bankasının hızlı bir sıkılaştırmaya gitmesine neden olabileceğini söyledi. Yellen Çarşamba günü Washington'da Economic Club'da yaptığı konuşmada, bu durumun finans piyasalarını altüst edebileceğini ve ekonomiyi istemeden resesyona itebileceğini belirtti. Yellen Perşembe günü Kongre'de Müşterek Ekonomi Komitesi'nde yaptığı konuşmada benzer endişeleri dile getirdi.
Mevsimsel Özellikler
Perakendeciler Ekim ayında, yılın en yoğun alışveriş dönemine hazırlık için vites yükseltmeleri ile birlikte, istihdamı 43,800 artırdı. Bu 1996'dan bu yana en güçlü Ekim ayı artışını işaret ediyor.
New York'ta Amherst Pierpont Securities LLC baş ekonomisti Stephen Stanley, "Kasım ayı genellikle tatil için işe alımların arttığı bir aydır," dedi ve "Perakendecilerin işe alımlara güçlü başlamalarından dolayı, Kasım ayı için bu sektörde istihdam artışı biraz yavaş olabilir" şeklinde konuştu.
Stanley, "Perakendeciler mevsimsel işe alımlara mümkün olduğunca erken başladı, bu nedenle Kasım ayında olabilecek işe alımlar Ekim ayında gerçekleşmiş olabilir. Eğer tipi Aralıkayı işe alımları geçen ay gerçekleştiyse, bu durum rakamlar üzerinde baskı oluşturabilir. Zira perakende istihdamı son sekiz Aralık ayının yedisinde düştü" değerlendirmesinde bulundu.
Stanley'e göre, ABD'nin bazı kısımlarında hava koşullarının iyi olması, geçen ay perakende sektöründe olabilecek yavaşlamayı dengeleyebilir. Sert hava koşullarının istihdamı olumsuz etkilediği inşaat gibi sektörler, iyi hava koşullarından dolayı ilave istihdam getirebilir.
Stanley, "Hava koşulları genel anlamda destekleyiciydi. Fırtına yoktui aşırı soğuk yoktu" dedi.
Ücretler
Saatlik kazançlar Ekim ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 2.5 arttı ve Temmuz 2009'dan bu yana en hızlı yükselişini gerçekleştirdi. Ücret artışında bu gibi yukarı hareketleri ekonomistler işgücü piyasasının sağlamlaşması olarak yorumluyorlar, ancak tek bir ay trend oluşturmuyor.
New York'ta RBC Capital Markets LLC kıdemli ABD ekonomisti Jacob Oubina, "Bunun devamının görülmesini istiyoruz," dedi ve "İşsizlik oranını ortadan kaldırmaya devam ettikçe ve bu oran muhtemelen yüzde 5 civarında olan ve 'doğal oran' olarak adlandırılan seviyenin altında kaldıkça, ücret baskıları yoğunlaşmaya devam edecek" şeklinde konuştu.
Ekonomistler ücretlerin Kasım'da aylık yüzde 0.2 ve yıllık yüzde 2.3 artmasını bekliyor.
Ücret artışlarının hızlanması, Nisan 2012'den bu yana yüzde 2 hedefinin altında seyreden enflasyonun bu seviyeye yaklaşmasına yardımcı olabilir. Kazançların yavaş bir artış göstermesi, ekonomik büyümenin en büyük gizemlerinden birini oluşturuyor. Büyüme döneminde ücretlerin yavaş artması, bazı uzmanlar, işgücü piyasasında halen önemli oranda bir atıl kapasite olduğunu gösteriyor.