Negatif faiz ABD'de işe yarar mı?
Negatif faiz tartışması ABD kıyılarına vurdu
WSJ'da yer alan habere göre, para politikası yetkilileri, bankacılar ve ekonomistler Avrupa ve Japonya'nın deneyimlerine bakarak negatif faizlerin ABD ekonomisini desteklemekte işe yarayıp yaramayacağı konusunu sorguluyor.
Bu soru şimdilik farazi; Fed bu yıl faizleri toplam 50 baz puan artırmayı beklediğinin sinyallerini verdi. Dolayısıyla, Fed faizleri artırmayı planlıyor düşürmeyi değil. Ancak, faiz oranı sıfırın hemen altındayken, ekonomik toparlanma yaşını aldı. Fed Başkanı Yellen Şubat ayında yaptığı konuşmada Fed'in, ABD ekonomisinin ilave bir desteğe ihtiyacı olması durumunda negatif faiz oranı kullanmanın fizibilitesi üzerine çalıştığını söylemişti. Negatif faiz tartışmasının dışında kalmak oldukça güçleşti.
Bazı ekonomistler ve analister negatif faiz politikasının ABD bankacılık sistemini beklenmedik şekilde daraltabileceği konusunda uyarlıarda bulunuyor. Bu durum negatif faiz politikasının bankaları daha fazla kredi verme konusunda cesaretlendirerek büyümeyi destekleme hedefine ters bir durum olabilir. Öte yandan eski Fed Başkanı Ben Bernanke gibi ekonomistler, faizleri sıfırın hafif altına indirmenin sıfırın hafif üzerinde tutmaktan farksız olacağını düşünüyor. ABD'de faizler son 7 yıldır sıfırın hafif üzerinde seyretti.
Normalde, ticari bankalar merkez bankalarına 'park ettikleri' ve rezerv olarak adlandırılan para üzerinden faiz geliri elde eder. Negatif faiz oranındaysa bankalar tam aksine merkez bankalarına para ödüyor. Ana fikir bu faizin negatif bölgeye indirilmesinin diğer faiz oranlarını da aşağı çekeceği ve borçlanmayı daha ucuz hale getirerek yatırımcıların daha riskli yatırımlara yönelmesini sağlamak.
Bazı analistler ise, sıfırın altında faiz oranının bankaların karlarına zarar vereceğini ve maliyetlerini artıracağını ve bankaların bu nedenle kredileri daraltacağını söylüyor. Faiz ödemek zorunda kalacakları rezervin büyük bir kısmı zaten en başta Fed tarafından yaratılmıştı.
Amerikan Bankalar Birliği baş ekonomisti James Chessen, "Karlılık zarar görürse, kredi vermek için daha az miktar ayrılır." dedi.
Guggenheim Securities tarafından yapılan analizde negatif faizlerin ABD bankalarının karlarını kısıtlayacağı, bu etkinin kuruma göre yüzde 0.25 ila 4 arasında olacağı belirtiliyor.