Başbakan Yadımcısı Nurettin Canikli, başkanlık sistemine ilişkin Anayasa değişikliği teklifini en kısa zamanda Meclis'ten geçirip referanduma götürmeyi hedeflediklerini belirterek, kapsamının MHP ile yapılacak görüşmelere bağlı olduğunu söyledi.

Canikli, AA muhabirinin sorularını yanıtlarken, AK Parti'nin MHP'ye sunduğu başkanlık sistemiyle ilgili anayasa değişikliği teklifi taslağını değerlendirdi.

Anayasa değişikliği teklifini en kısa zamanda Meclis'ten geçirip referanduma götürmeyi hedeflediklerini belirten Canikli, teklifle ilgili takvimin ne olacağı sorusuna, şu karşılığı verdi:

"Konuyla ilgili bir takvim vermek doğru değil. Çünkü sonuç itibarıyla bunu tek başımıza biz belirlemiyoruz. MHP ile birlikte yapıyoruz. MHP, bu konuda ortağımız... Dolayısıyla ancak MHP ile birlikte mutabakata vardığımız bir metin ortaya çıktığında bunu götürebiliriz. Kendi irademizle bunu tek başımıza belirleme imkanımız olmadığı için takvim verme imkanımız da yok. Ama bizim düşüncemiz, beklentimiz, amacımız, isteğimiz; olabildiği ölçüde hızlı şekilde en kısa süre içinde süreci tamamlamak.Takvim belirleme imkanımız yok. Ayrıca böyle bir takvimlendirme, birlikte çalışma yürüttüğümüz MHP'ye de haksızlık olur."

Konunun yıllardan beri tartışıldığına işaret eden Canikli, "Metin sonuçta tam başkanlık sistemidir. Bu modelin ana parametreleri esas itibarıyla belli, belki bazı detaylarda farklılıklar olabilir. Konu, bilinmeyen ya da Türkiye ve dünya gündemine gelen bir hadise değil, yıllardır tartışılıyor. Kamuoyu da biliyor. Buna rağmen, Meclis'te görüşmeler tamamlandıktan sonra referanduma geçecek sürede konu kamuoyunda tartışılacak, konuşulacak." dedi.

Başkanlık sisteminin son yıllarda ülkede tartışmaya açıldığını, ilçelere ve en ücra köşelere kadar sivil toplum örgütlerince toplantılar yapıldığını, insanların bilgilendirilmeye alışıldığını anlatan Canikli, bu bilgilendirmeden sonra kamuoyunun başkanlık sistemine desteğinin artmasına önemli faktör oluşturduğunu söyledi.

"Kamuoyu desteği bu kadar yüksek değildi"

Canikli, "Daha önce kamuoyu desteği bu kadar yüksek oranlarda değildi. Çünkü daha önce insanlar, başkanlık sistemini bilmiyordu. Bilinmeyene karşı da mesafeli duruş olur. Ama öğrendikten sonra gerçekten yapımıza en uygun sistemin bu olduğuna, siyasi ve ona bağlı ekonomik istikrarı sağlayacak modelin bu olduğunu gördü. Herkesin anlayacağı bir dilde anlatıldı. İyi oldu. Bu anlamda sıkıntı yok." değerlendirmesini yaptı.

Başkanlık sistemine ilişkin Anayasa değişikliğinin 367 ve üzerinde oyla kabul edilmesi halinde bile referanduma götürme kararına dikkati çeken Canikli, referandumdan geçmemesini beklemediklerini dile getirdi. Canikli, "Referanduma götüreceğimize göre böyle bir şeyi beklemiyoruz. Orada ne çıkarsa, milletin takdiri ne olursa... Biz referandumda milletimizin olumlu destek vereceğini düşünüyor ve inanıyoruz." ifadesini kullandı.

Canikli, başkanlık sistemini içeren Anayasa değişikliğinin kapsamına görüşmelerden sonra karar verileceğine işaret ederek, "Şu an itibarıyla metnin sınırı çizilmiş değil. Nereye kadar olsun, sadece tam başkanlık sistemine ilişkin hususlar mı olsun, içinde başka konular da olsun mu... Bu tamamen görüşmelere bağlı." diye konuştu.

Teklifin kaç madde olacağı, içeriği ve zamanlamasına dair bir şey söyleyemediklerini anlatan Canikli, "İlla komisyona havale edilmesi gibi bir durum söz konusu değil ama edilebilir de... Edildiği zaman süreç biraz uzayabilir. Komisyona havale edilmezse, metne tamam derlerse kısa sürer." dedi.

"Erken seçim kesinlikle gündemimizde yok"

Başbakan Yardımcısı Canikli, erken seçimin gündemlerinde olmadığını belirterek, "Erken seçim kesinlikle gündemimizde yok. Ne olursa olsun, referandum da olsa, teklif geçse de erken seçim gündemimizde yok." açıklamasını yaptı.

Teklifin referandumda geçmesi halinde ne zaman ve nasıl uygulanacağı sorusuna Canikli, bunun da görüşmelere bağlı olduğunun altını çizdi.

Canikli, başkanlık sisteminin referandumdan sonra uygulanmasının çok zor olduğuna işaret ederek, ciddi bir intibak sürecinin gerektiğini vurguladı. Canikli, "Onlarca, yüzlerce yasanın değişmesi, altyapının hazırlanması, ikincil mevzuatın geçmesi gerekiyor. Dolayasıyla referandumdan hemen sonra uygulanması çok zor. Sıkıştırmaya da gerek yok. Mutlaka bir intibak süresi gerekiyor ama ne kadar olur bilemiyorum. MHP ile birlikte karar vereceğimiz bir konu. Ama erken seçim söz konusu olmayacak." diye konuştu.

Seçim barajı konusunun görüşülmediğini, Anayasa değil yasaların konusu olduğuna dikkati çeken Canikli, "Bu sıcak görüşme içinde değil, sonra değerlendirilecek bir konu." ifadesini kullandı.

Milletvekili sayısı artacak mı?

Nurettin Canikli, milletvekili sayısının artırılıp artırılmayacağı sorusuna, konuyla ilgili farklı görüşlerin olduğunu belirterek, "Bir netlik yok. Aynı kalabilir, artabilir. Düşmesi ihtimali zayıf ama aynı kalabilir. Türkiye milletvekilliği düşüncesi de var ama henüz netleşmiş konular değil. Başkanlıkta seçim sisteminin dar ya da daraltılmış olması, daraltılmışta üç mü, beş mi, yedi mi olacağını bilemeyiz. Hepsi konuşulup tartışılacak. " dedi.

Metne "taslak" demeleri için MHP'nin onayından geçmesi gerektiğini belirten Canikli, şunları kaydetti:

"Bir metin verdik. Tam başkanlık sisteminin ana parametreleri var. Ana parametreleri belliydi zaten. Kendi ülkemizin ihtiyaçları çerçevesinde gözden geçirilmiş dizayn edilmiş bir sistem. Türk sistemi denilebilir. Tam başkanlık sisteminin parametrelerini taşıyor. Nasıl ABD'ninki Amerikan sistemi, Fransızınki Fransız sistemi... Hiçbir başkanlık sistemi dünyada birbirine uymuyor, birebir örtüşen yok. Aynı şey yarı başkanlık ve parlamenter sistemler için de geçerli. Birbiriyle tam örtüşen yok."

AA