Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci, gıdanın enflasyona etkisi konusunda çalışan komite gibi çekirdek enflasyon noktasında da bir komite oluşturulması gerektiğini belirterek, "Bununla ilgili inşallah yakında adımlar atılır." dedi.
Tüfenkci, Anadolu Ajansı (AA) Editör Masası'nda, editör ve muhabirlerin gündeme ilişkin sorularını yanıtladı, son gelişmelere ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Enflasyondaki artışı sadece sebze ve meyve fiyatlarındaki yükselişe bağlamanın doğru olmadığına işaret eden Tüfenkci, çekirdek enflasyondaki artışın da tekrar masaya yatırılması gerektiğini söyledi.
Tüfenkci, gıdanın enflasyona etkisi konusunda çalışan komite gibi çekirdek enflasyon noktasında da bir komite oluşturulması gerektiğinin altını çizerek, "Bununla ilgili inşallah yakında adımlar atılır." diye konuştu.
Sebze ve meyvede üretici ve tüketici fiyatları arasında büyük bir makas olduğuna dikkati çeken Tüfenkci, Türkiye'de 100 milyar liraya yakın bir sebze-meyve ticaret hacminin bulunduğunu bildirdi. Tüfenkci, en iyimser çalışmanın bile sebze ve meyvede minimum yüzde 25 israfı ortaya koyduğunu anımsatarak, bunun azaltılması halinde 25 milyar liralık bir tutarın ekonomiye kazandırılabileceğini kaydetti.
Sebze ve meyvelerin tarladan toplanarak ambalajlanmasına ve nakliyesine kadar tedbirler alınması gerektiğini dile getiren Tüfenkci, bunun için sebze ve meyvelerin ambalajlanmasına yönelik yönetmeliği yayımladıklarını ve bir geçiş süreci öngördüklerini hatırlattı.
Tüfenkci, bu yönetmelikte tek ve çok kullanımlık ambalaj sınıflandırmaları belirlediklerini, soğuk hava depolarının yapımına teşvikler getirdiklerini vurguladı.
Düzenlemeler nedeniyle ambalajlamaların kısa vadede artı maliyet getirebileceğine işaret eden Tüfenkci, mevcut ambalajlar standatlara uygun olmadığı için meydana gelen fire oranlarının azaltılmasıyla söz konusu ambalaj maliyetlerinin bir öneminin kalmayacağını, aksine çoklu kullanımlarda maliyetlerin de aşağı geleceğini söyledi.
Hallerin ve pazar yerlerinin düzenlenmesi
Hal Yasası'nın da değişmesi gerektiğinin altını çizen Tüfenkci, şöyle devam etti:
"Şu anda Türkiye'de 175 tane hal binası var ve zorunluluk olmadığı için bunların hiç birinde soğuk hava deposu yok. Ürünleri güneşin altında bekletiyorlar. Halde sabah getirilen domates akşama satılmazsa fire olarak yansıyor. Dolayısıyla bu standartlara uymayan hallerin sayısını da 175'ten aşağıya çekmek istiyoruz. Yeni düzenleyeceğimiz Hal Yasası ile buraların tıpkı Avrupa'da, gelişmiş ülkelerde olduğu gibi sadece sebze ve meyvelerin satıldığı bir alan değil, aynı zamanda balık, tavuk, et, çiçek veya kuru gıdanın satıldığı geniş bir ticari alan, kompleks bir bina ve alanları olarak tasarlanmasını istiyoruz. Bunun nerelere yapılacağını da bir komitenin belirlemesini istiyoruz. Çeşitli bakanlıkların ve yerel yönetimlerin temsilcilerinden oluşan bir heyetin bunu belirlemesini ve bütün ticaretin döndüğü alan olmasını istiyoruz. Aynı zamanda pazar yerlerinin de düzenlenmesi lazım."
Tüfenkci, pazar yerlerinin de modernize edilmesi gerektiğini belirterek, "Bunu sadece belediyelere bırakmak haksızlık olur. Zaten şu anda yasal anlamda belediyeler bu işle yükümlüler ama benim gördüğüm, belediyelerin de tek başına altından kalkamayacağı bir alan. Bütün bu geniş alanda çalışmalarımızın bir kısmını tamamladık, bir kısmı devam ediyor, bir kısmının Meclis'ten geçmesi gerekiyor. Bu geniş alanda daha yapılacak çok iş var." değerlendirmesinde bulundu.
"TESKOMB kredilerinde tavanı 200 bin liraya çıkardık"
Türkiye'de yaklaşık 1 milyon 700 bin esnaf bulunduğunu anımsatan Tüfenkci, esnafın değişen ve gelişen ticarette var olmasını sağlamak adına birtakım adımlar attıklarını dile getirdi.
Tüfenkci, esnafın en önemli sorunlarından birinin finansmana erişim olduğuna işaret ederek, küçük işletmelerin bankalardan yeteri kadar avantajlı kredi alamadıklarını belirtti.
Ticari İşletmelerde Taşınır Rehni Yasası'nı hayata geçirdiklerine değinen Tüfenkci, artık esnafın menkul malların rehni veya hammadde teminatıyla kredi alabildiğini, bu anlamda 100 milyar liraya yakın bir kredi hacmi oluştuğunu söyledi.
Tüfenkci, esnafın Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri Birlikleri Merkez Birliği (TESKOMB) vasıtasıyla da ucuz krediye ulaşabildiğine dikkati çekti.
Esnafın 2002'de sadece 5 bin lira krediyi yüksek faizlerle alabildiğini hatırlatan Tüfenkci, "Şimdi 150 bin lira olan kredi miktarını Başbakanımızın da açıkladığı gibi işletme kredilerinde 200 bin liraya çıkardık. Kooperatiflerin aldığı komisyon oranını da yüzde 16'dan yüzde 1'lere düşürdük. Şu anda esnaf bu kooperatifler aracılığıyla 1 yıllık krediler için yüzde 4 faiz ödüyor. Bunun üzerindeki vadeli işlemlerde de yüzde 5 faiz ödüyor." dedi.
Tüfenkci, yeni bir ticari araç almak isteyen esnafa 5 yıl vadeli 500 bin liraya kadar kredi imkanı getirdiklerini vurgulayarak, şunları kaydetti:
"Kredilerini zamanında ödeyemeyip TESKOMB ile davalık olanlar için 2017 yılında yeniden yapılandırma imkanı getirdik. Yaklaşık 23 bin 700 esnafımız bu imkandan faydalanarak borçlarını yeniden yapılandırdılar. Şu anda 450 bin esnaf ve sanatkarımız için 22 milyar liraya kadar kredi hacmi oluşturduk. 2017'de hükümet bütçesinden esnafa ayrılan kaynak yaklaşık 1 milyar 250 milyon lira, 2018 için de bu oran 1,7 milyar liraya çıktı."