"Korumacı politikalar Türk sanayicileri için fırsattır"
SAHA İstanbul Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Büyükdede Bloomberg HT'ye dünyadaki korumacı politikaların Türkiye'deki sanayiciler için fırsat olduğunu söyledi
Savunma, Havacılık ve Uzay Kümelenmesi Derneği (SAHA İstanbul) Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Büyükdede Bloomberg HT'deki Üst Düzey programında Arzu Maliki'ye konuk oldu. Büyükdede dünyadaki korumacı politikaların Türkiye'deki sanayiciler için fırsat olduğunu söyledi.
- Saha İstanbul yaklaşık 285 üyeye sahip. Bunların içinde ASELSAN, Kale Grubu, TAI gibi sektörde önemli şirketler var. Türkiye savunma sanayinde nerede? Rekabet açısından nerdeyiz?
Hasan Büyükdede: Savunma sanayide başlangıç Atatürk dönemine kadar geriye gider. Ciddi boyutta kendi uçağımızı, kendi mühimmatımızı yapabildiğimiz dönemler geçirmişiz. Belli zaman sonra bazı ellerle inkıtaya uğratılmışız. Kıbrıs harekatıyla beraber görmüşüz ki biz kendimiz kendi ihtiyacımız olan donanımı yapmazsak savunma sanayinde başkalarına mahkum kalırsak biz bu konuyu yürütemiycez. Ordan başlayarak sonrada Özal zamanında başka gelişmeler yapılmış. Ardından da bugün özellikle Cumhurbaşkanımızın son 15 yılı içerisinde bu konuda yerli ve millilik mefhumu daha da gelişmiş. Bu süreç de Türkiye savunma sanayi gereçlerini kendisi karşılama konusunda ciddi atılımlara atılmaya başladığı bir dönem. Bu dönemin son dört yılı içerisinde de özellikle Tekirdağ’dan başlayarak, İstanbul, Gebze, Kocaeli, Sakarya, Düzce, Yalova hatta Bursa’ya kadar olan alan içerisinde bulunan çok ciddi miktarda sanayicimiz var. Yüz binlere dayanacak kadar sanayicimiz var. Sadece on sekiz bin sanayicimiz yani on kişiden fazla çalıştıran sanayiciler grubu, İstanbul Sanayi Odası'nda var. İstanbul Ticaret Odası'na bakıyorsunuz dörtyüzbin üyeli devasa bir kurum, Kocaeli Sanayi Odası öyle, Sakarya öyle. Tekirdağ’a bakıyorsunuz, Çorlu, Çerkezköy o bölgede çok ciddi yatırımlarımız var. Hepsi milli üretim yapıyor.
...Savunma sanayimizin yerli endüstriye çok ihtiyacı var. Biz biraz da saha olarak, saha yönetimi ve kurucuları olarak, biz acaba bu bölgemizde savunma sanayimize ne yapabiliriz? Onlara nasıl hizmet verebiliriz? Onlara nasıl firmalar üretebiliriz? Onları nasıl bilgilendiririz? Onlarla nasıl bir arayüz oluruz? Misyonumuz orada başlıyor. Bu görevi üstlenerek bugüne kadar, dördüncü yılımızın içindeyiz Allah kısmet ederse, en hızlı büyüyen kümeyiz. Türkiye’de sekize yakın kümemiz var ama çok fazla hızlı nitelikli firmaları bünyemize kata kata ilave etmeye gayret ediyoruz. İnşallah onlara da böyle bir hizmet yapmak fırsatımız olur.
- Millileşme çalışması dedik. Özellikle savunma sanayinde bir millileşme çok önemli dedik, yurtdışına bağlı olmamak için, kendi savunma sistemlerimizi üretmek için. Birçok ürün yapılıyor. Son projeler neler? Neler yapılıyor?
Hasan Büyükdede: Bölgemizde benim Yönetim Kurulu Başkan Yardımcım Baykar. Kendileri insansız, silahlı ve silahsız, hava araçlarını geliştirdiler. Bugün şu anda Suriye’deki harekette çok önemli bir de fonksiyon gördüler. İHA'ların üretimi burada, denizaltıların üretimi burada Gölcük tersahanemizde, çıkarma gemilerimizin üretimi burada. Türk Havayolları Teknik kendi bünyesinde uçak içi donanım yapabilen çok önemli bir kurum haline geldi. Drone'lar yapan, simülatörler yapan, bizim de yönetim kurulumuzda bulunan arkadaşlarımız var. Gemi sektöründe gemi dizaynı ve onların ölçülmesi değerlendirilmesi konusunda çalışan arkadaşlarımız var. Servo motor üreten gruplarımız var. Bölgemizde Sakarya’ya bakıyorsunuz Otokar orada. BMC şu anda önemli ölçüde geliyor. Arfiye Tank Palet fabrikamız bu bölgemizde. Otomotiv endüstrisinin önemli bir kısmı bu bölgede. Dolayısıyla da Ankara’da bulunan ROKETSAN, HAVELSAN, TAI, Eskişehir’de TEI, ASELSAN, ASPILSAN, Makine Kimya gibi gruplarla buradaki gruplarımız birbirine entegre olmak zorundalar. Bir de İstanbul Ticaret Odası ile Savunma Sanayi Müsteşarlığımızın Sabiha Gökçen Havaalanı’nın yanında bulunan bir tane Teknopark İstanbul’umuz var. Benim de bir dönem yönetim kurulunda bulunduğum bu kurum bugün savunma sanayine çok önemli hizmetler veren yüzlerce firmadan meydana geliyor. Sahanın merkezi de orada. Savunma Sanayi Müsteşarlığımızın gözetiminde birçok yazılım donanım firmaları orada geliştiler, oradan büyüyorlar. Kale grubumuz Kale Havacılık olarak bugün hem İzmir Serbest Bölge’de hem İstanbul’da hem otuz beşlere hem silah sanayine çok ciddi hizmetler veren kurumlar bünyemizde. Çok büyük başarılar elde ediyorlar. Robot yazılım ve simülatör konusunda drone'lar konusunda çok ileri teknolojiye sahip altına robotik vesaire de bizim bünyemizde. Dolayısıyla bu bölge savunma sanayine her gün gün geçtikçe büyük hizmetler veriyor. Şu anda Rolls Royce’la Kale Grubu’nun görüşmeleri var inşallah onlar da olumlu sonuçlara gider.
Diğer taraftan saha olarak şu an on iki üniversiteyle beraber çalışıyoruz. İstanbul Teknik Üniversitesi'yle, Gebze Teknik Üniversitesi'yle, Yıldız Teknik Üniversitesi'yle çok yakın çalışmaların içindeyiz. Bunun bilimsel alanı, teknopark alanı, ar-ge alanı hem de üretim alanında firmalarımızla Savunma Sanayi Müsteşarlığımız, Savunma Bakanlığımıza bağlı askeri tesisler bu tershanelerimizle çok yakın bir temas içinde olmaya, onlarla arayüz olmaya gayret ediyoruz.
Bu millileşme adımları da başka ürünlerle devam edecek yeni projelerle diyorsunuz...
Hasan Büyükdede: Şu anda ASELSAN’da, TAI’de, HAVELSAN’ın elinde, ROKETSAN’ın bilhassa çok ciddi projeler var..Yeni sürecin en güzel tarafı eğer bir şeye ihtiyaçları varsa 'dönelim bir de saha ne düşünüyor OSTİM OSSA ne düşünüyor' Elazığ’da yeni bir küme kuruluyor, 'Elazığ ne düşünüyor' diyebiliyoruz.
Konya şu anda silah endüstrisinde gelişim halinde, ASELSAN’la ortak yatırımlar olacak. Huğulu’da Üzünlü’de silah endüstrisinde o kadar güzel gelişimler var ki Amerika’ya en büyük ihraç eden kurumlar halindeler. Onları şimdi Konya kendi bünyesinde bir küme haline getirip ASELSAN’la işbirliğinde yeni çalışmalara giriyor. Türkiye’nin genelinde İzmir bölgede çok güzel firmalarımız var. Orada bir kümemiz var. Bu kümeler, bir beklentileri olmadan üyeleriyle savunma sanayinin bir araya gelmesi ve bunu geliştirmeyi sağlamaya gayret ediyorlar.
Ticaret savaşlarından bahsedersek, özellikle savunma sanayinde korumacılık politikaları nasıl sonuç verecek?
Hasan Büyükdede: Bence bu korumacı politikalar Türkiye'deki sanayicilere bir fırsattır; dezavantajı şu özellikle yapamadığımız bazı ürünleri özellikle Almanya olsun Avrupa olsun bazı ara mallarında engel çıkartıyorlar, aslında Türkler zoru sever, geçmişte zorda kalınca nasıl Devrim Otomobillerini yaptıysak, bugün de o süreci yaşıyoruz aslında. Korumacılığın bize faydasını görüyorum eğer korumacılık olmasaydı, SAHA'ya belki ihtiyaç olmazdı, şimdi eğer milli tedarik edemiyorsak yurtdışından istiyoruz.
Milli Füze'de ne aşamadayız?
Hasan Büyükdede: ROKETSAN, ASELSAN ve TAİ dünya savunma sanayi endüstrileri içerisinde ilk 100'e giren firmalar..ROKETSAN'da alçak ve orta menzilli füzeler ve uzun menzilli füzeler konusunda çok ciddi çalışmalar yapıldı; alçak menzilliyi hallettik ama uzun menzillide çok ciddi çalışmalar olduğunu biliyorum. Yakın gelecekte güzel haberler alabiliriz diye ümit ediyorum.