NEF/ Timur: Sektör temsilcileri olarak değerleme şirketi zorunluluğu getirilsin istiyoruz
NEF Yönetim Kurulu Başkanı Erden Timur Bloomberg HT'ye" Değerleme şirketi zorunluluğu getirilsin, bir değeri olsun, ama eğer kişi değerleme yaptırtmıyorsa yüze 4 ödesin..Ama gerçek değerine çıkıyorsa da yüzde 4 çok yüksek bir rakam" dedi
NEF Yönetim Kurulu Başkanı Erden Timur Bloomberg HT'deki Üst Düzey programında Arzu Maliki'nin sorularını yanıtladı.
2018 NEF için ve gayrimenkul sektörü için nasıl bir yıl oluyor? Hangi projeleri yaptınız? satışlarınız nasıl?
Konut satışları 2017'de satışlar 890 bin olmuş, 2018'de 870 bin olmuş..Geçen sene ile bu sene arasında yüzde 1,73 yani 15 bin konut azalmış. Türkiye için 1 milyon üzeri satış iyi bir rakam. Şu anki rakamlara da bakarsak 1 milyon 400 binler gibi bir rakamla kapanacağı görünüyor. Yabancıya satış bunun içinde 3'ler 4'ler seviyesinde, yabancıya satış 100'de 129 artmış ama toplam rakamın içinde küçük kalıyor.
Şu anda konut satışını her sene yüzde 10-15 büyütecek bir ekonomik konjonktür yok;
NEF özelinde de 1 milyar 342'lik bir satış yapmışız, bu seneki hedefimiz 1.9 milyar TL idi, geçen sene 1.4 milyar idi toplam yıllık satışımız, bu sene ilk 8 ay kıyaslaması yaptığımızda geçen seneye göre oldukça üzerinde bir rakamımız var. Bu sene proje olarakta Kandilli'nin ön lansmanını yaptık, lansmanlarımız bu sene daha az olmasına rağmen satışlarımız çok daha iyi oldu. Satışlarımızın yüzde 15'i yabancıya oldu.
Şimdi Gayrimenkul'de yeni bir kampanya var 31 Ekim'de sonlanacak..Kampanyanın sektöre etkisi nasıl oldu? Faiz oranları da 0.98'e çekildi size nasıl yansıdı?
Son 3 senedir Kampanyalar yapılıyor; Kampanya dönemi ile birlikte ofise ziyaretler 450-500'e çıktı ve dolayısıyla bu da satışa yansıyor. Bazı tüketiciler bu zamanda ev alınmaz diyor bazıları da fırsat bu fırsat alalım diyorlar.
Faizler yüzde 3'lere yaklaşmıştı; bu faiz oranları nasıl yansıdı satışlara ve talebe?
Şu anda zaten "Mortgage" oranı çok düşük yani ipotekli konut satışı düşüyor, konut kredili konut satışı, bu faizler kredi kullanımını elverişsiz hale getirdi. Sonuçta biz tasarrufsuz bir ülkeyiz, peşin paraya ev almamız zor, biz de 48 ay 60 ay vade yapıyoruz ama bizim de bankalara bunun için ödediğimiz finansman maliyeti arttı. Dolayısıyla bu vadeler de sürüdürülebilir değil ve bir noktada gerçekçi olmamız gerekiyor. Yapı ruhsatları geçen seneye göre yüzde 42 azalmış, yani ruhsat alanların en az yüzde 60'ı yeni inşaata başlamıyor. Bizim 3-4 tane ruhsatımız var ama konjonktürün biraz daha iyi olmasını bekliyoruz.
Neden yeni projeye başlayamıyorsunuz çünkü maliyeti kestiremiyorsunuz, normalde ihalelerde 2'inci tur teklif aldığınızda fiyat normal olarak düşerdi, ama şimdi tam tersi oluyor fiyatlar zam yiyiyor. Bugün birçok ürüne yüzde 70-80 zam geldi..
Siz bir de birkaç defa sermaye artırımlarına gittiniz Neden? Başka artırımlar düşünüyor musunuz?
Ödenmiş sermayeyi 460 milyona çıkardık, Özkaynaklarımızı 1 milyara çıkardık, önümüzdeki en önemli unsur dayanıklılık olacak, bu sermaye artırımları da sermayemizi güçlendirmek için yapıldı. 8 senaryomuz var ve biz en kötü senaryoya da hazırlıklıyız, o zamanki konjonktüre göre tekrar yapabiliriz ve yapmayabiliriz.
YEP'te Maliye Bakanı Berat Albayrak sektöre itafen açıklamarda bulunmuştu; "gayrimenkullerden rayiç bedel üzerinden değil, gerçek değeri üzerinden vergi alınacak"diye..Ne ifade ediliyor burda anlatır mısınız?
Şimdi toplam cironun yani satışın yüzde 4'ü yatırılıyor vergi olarak ama ne kadar kar etmişsiniz bakılmadan, zarar etseniz de bunu veriyorsunuz. Biz şöyle diyoruz; Değerleme şirketi zorunluluğu getirilsin, bir değeri olsun, ama eğer kişi değerleme yaptırtmıyorsa yüze 4 ödesin..Ama gerçek değerine çıkıyorsa da yüzde 4 çok yüksek bir rakam.