ABD, OPEC'i dava etmeye hazırlanıyor
Petrol fiyatları dört yılın zirvesine çıkarken, OPEC üyesi ülkeleri dava etmeye imkân verecek bir yasayı geçirme fikri, Amerikan Kongresi'nde yeniden rağbet görüyor
Petrol Üretmeyen ve İhraç Etmeyen Karteller Yasası (NOPEC) adlı mevzuat, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü üyelerine ABD yasalarından muafiyet tanıyan ayrıcalık hakkını iptal edebilir. Senato'nun bir alt komitesinde Çarşamba günü ele alınacak olan taslak, ABD anti-tröst yasasını değiştirerek OPEC üreticilerinin danışıklı davranmaktan dolayı dava edilmesine imkan sağlayacak.
Böylece petrol ve doğalgaz üretimini kısıtlamak ya da fiyatlarını belirlemek yasaklanmış olacak. Bu durumda, ABD mahkemelerinin yasanın şimdiki haliyle geçerli kabul ettiği egemen muafiyet ortadan kalkacak. Daha önceki Amerikan başkanları NOPEC tasarısına karşı çıkmışlardı. Ancak bu mevzuatın kabulü ihtimali, Başkan Donald Trump'ın OPEC'e karşı tekrarladığı eleştirilericesaretlendiriyor olabilir.
Bazı çevreler, uluslararası gösterge olan Brent ham petrol fiyatının yakın zamanda varil başına 100 dolara çıkabileceği görüşündeler. Hedgeye Potomac Research kurumundan üst düzey enerji politikası analisti Joe McMonigle, "OPEC (Trump'ı) en çok kızdıran şey. NOPEC'i rahatlıkla destekleyeceğini düşünen çok kişi var" dedi.
Konuya yakın kaynaklar, Suudi Arabistan'ın yasayı engellemek için ABD'de kulis yaptığını söylediler. Başka ülkelerin böyle bir yasaya misillemeyle karşılık verebileceğini söyleyen ABD iş çevreleri ve petrol şirketleri de NOPEC'e karşı. OPEC, üretim hedefleri belirleyerek üyelerinin üretimini denetleyebiliyor. OPEC'in 2016 yılı sonunda aldığı üretimi kısma kararından sonra petrol fiyatları yüzde 82 yükseldi. Fiyatlar Pazartesi günü varil başına 84 doları gördü.
Amerikalı Kongre üyeleri, OPEC'e yönelik öfkeli ifadelerde, kartelin tüketicileri cezalandırdığını ve serbest piyasalara müdahaleye örnek olduğunu söylüyorlar. McMonigle, Çarşamba günü anti-tröst, rekabet politikası ve tüketici hakları alt komisyonunda yapılacak görüşmenin, yönetimin tavrı hakkında bir fikir vereceğini söyledi.
Daha farklı bir NOPEC metni 2007 yılında Kongre'nin iki kanadında da kabul edilmiş ancak Başkan George W. Bush'un yasayı veto edeceğini söylemesi üzerine rafa kaldırılmıştı. Temsilciler Meclisi bu yılın geri kalanında sadece 16 oturum yapacak. Ancak çok gerekli mevzuatın görüşülmesine zaman ayrılacağı için NOPEC'in bu yıl geçme ihtimali zayıf.
Dünyanın en büyük petrol ihracatçısı olan Suudi Arabistan, NOPEC'ten de, daha önce ABD'de kabul edilen ve 11 Eylül saldırılarının kurbanlarına Riyad yönetimini dava etme hakkı veren yasaya benzer bir sonuç çıkmasını istemiyor. ABD'de 1 trilyon dolarlık yatırımı olan Suudi Arabistan, NOPEC yasasından büyük zarar görebilir. ABD'nin Mayıs ayında İran'a karşı yeni yaptırımlar getirmesi üzerine Suudi Arabistan ve bazı başka ülkeler petrol üretimlerini artırmaya karar verdiler. Ancak petrol fiyatlarındaki tırmanma henüz durdurulabilmiş değil.