Ünlü ekonomistlerden gelecek öngörüleri
Bernanke – Trichet el ele, nice krizi aşmış günlere...
Aramızda geleceği görmek istemeyen var mı? Üstelik bir yılı geride bırakıp yenisine adım atarken daha da depreşir bu istek. Sürprizi kaçmasın istiyor olabilirsiniz ama elinizde en azından güçlü verileriniz olsaydı hiç de fena olmazdı. Biz de "Küresel piyasaların akıbeti ne olacak caba?" diye merak ettik ve şimdiye dek bildikleri, bileceklerinin garantisi olan en ünlü yatırımcıların gelecek öngörülerini siz Bloomberg HT okuyucuları için derledik.
Söz konusu ekonomi ise eğer, "Tahmin" ve "Gelecek" deyince akla ilk gelen isim "Kriz Kahini" lakaplı Nouriel Roubini oluyor. Ünlü ekonomistin Türkiye ile ilgili 2008'deki "Mali krizin eşiğindesiniz" kehaneti boş çıkmıştı. Fakat Roubini, önümüzdeki yıl Türkiye'nin "Küresel ekonominin parlayan yıldızları" arasında olacağını savunuyor ve bunu da bir şarta bağlıyor: "Tabii Türkiye, ekonomik reformları kesintisiz sürdürebilirse..."
Roubini ABD ve Avrupa içinse birbirinden iç açıcı (!) senaryolar sıralıyor. ABD'nin 3. bir parasal genişlemeye gitmesi gerektiğini savunan Roubini'ye göre ABD'de yüzde 9'un üstünde bir işsizlik ve yüzde üçün altında bir büyüme söz konusu. Fakat Roubini bu önleme FED'in iç dinamiklerinin ve bazı siyasilerin karşı duracağını düşünüyor.
Roubini, Avrupa içinse karamsar bir tablo çiziyor. İspanya'daki tehlikeye dikkat çeken Roubini; ülkenin, batmasına izin verilemeyecek ama aynı zamanda da kurtarılamayacak kadar büyük olduğunu söylüyor. Roubini'ye göre eğer AB önlemini almazsa İspanya'daki kriz birkaç hafta içinde derinleşecek. Roubini'nin önümüzdeki dönem için dikkat çektiği diğer bir ülke ise dikkat çekile çekile bir hal olan borç batağındaki Yunanistan. Roubini; Yunanistan'ın önümüzdeki yıllarda borç toplamının GSMH'ya oranının % 150 – 160 olacağını iddia ediyor. Bankalarını kurtarmaya çalışan Avrupa'ya çıkış yolu olarak olarak Finansal İstikrar Fonu'nu artırılmasını gösteren Roubini; Almanya için yüzde 2.2, Fransa için yüzde 1.3, İtalya içinse yüzde 0.8 oranında büyüme öngörüyor.
Birçok yatırımcı geleceğin yıldızı olarak Çin'i gösterirken, Roubini oyunu Hindistan'dan yana kullanıyor.Çin'de büyümenin yüzde 8.7'ye gerileyeceğini tahmin eden Roubini, Hindistan'ın ise yüzde 9 büyümeyi yakalayabileceğine inanıyor.Ve tabii bunu da bir şarta bağlıyor: Hindistan; yabancı yatırımın önündeki engelleri kaldırırsa ve alt yapı yatırımlarını desteklerse...
Yaptığı tahminlerin hedefi tutturmasıyla tanınan diğer bir isim ise Meredith Whitney. Lehman Brothers'ın iflasını öngörmesi, Wall Street analisti Whitney'nin ününe ün kattı. ABD'nin banka krizinin henüz sonlanmadığına dikkat çeken Whitney; 80 bin kişinin işsiz kalma ihtimaline dikkat çekiyor. Whitney'nin üstünde durduğu bir diğer konu ise yüksek borçlar ve bütçe açıkları nedeniyle eyalet borçları. Whitney; ABD'nin eyaletlerinin bankaları ile aynı akıbeti paylaşması riskine karşı acil önlem alması gerektiğini savunuyor.
Dünyayı kurtarmak için fikirlerini cömertçe sunan isimlerden biri de küresel düşünür Joseph Stiglitz.Bir zamanlar Dünya Bankası'nın baş ekonomisti olan Stiglitz IMF, FED ve Dünya Bankası'na olan karşıtlığını her fırsatta dile getiriyor.Nobel ödüllü ekonomist dünyadaki ekonomik krizin sebebini Fed'e bağlıyor. Stiglitz; başta altın olmak üzere emtiaların şişmesinin sorumlusunun FED olduğunu iddia ediyor. Enflasyon oluşma riski sebebiyle bir kısım ekonomist FED'in parasal genişleme politikasına karşı çıkarken Stiglitz ise bu aşamada ABD'nin ikinci tur teşvik programı sunmasının gerekliliğine işaret etmişti. ABD ve Euro Bölgesi'ndeki toparlanma sürecinin yavaş işleyeceğini söyleyen Stiglitz; asıl gelişmekte olan ülkeleri uyarıyor.
Dr. Kıyamet lakabını almış olan Marc Faber'in Bloomberg HT'de yaptığı açıklama tüm dünyada yankı buldu. Tahvil alım programı ile ile ilgili olarak "Tüm dünya FED Başkanı Bernanke'ye bir teşekkür notu göndermeli" diyen Faber; "ABD'de cari açık arttıkça dünyada da sorunlar devam edecek" yorumuyla Küresel ekonomik krizin devam ediyor oluşunu ABD'ye bağlıyor. Amerika'nın para basması ham madde üreticisi olan Rusya, Orta Asya, Orta Doğu, Afrika, Latin Amerika ve Astralasya gibi genişlemekte olan ekonomilere yaradı. " yorumunda bulunuyor. Faber; Türkiye'deki iyi yönetilen şirketlerin hisselerine yatırım yapmanın karlı olacağını düşünüyor.
Yatırım gurusu olarak anılan Rogers'ın 2010'daki en öne çıkan tahmini altının onsunun önümüzdeki 10 yıl içinde 2000 doları bulacağı. Bu açıklamasından bir süre sonra Bloomberg HT'ye tahminlerini sıralayan Rogers; özellikle altın ve gümüş olmak üzere emtialar doymuş durumda. Ciddi bir aşağı düşüş riski görüyorum" yorumunda bulunmuştu. Rogers; ayrıca Çin'in 21. yy'ın en önemli ülkesi olacağını iddia ediyor. Türkiye'nin krizde çok iyi iş çıkardığını vurgulayan Rogers, "Fakat dünya ekonomisi sıkıntıya girerse bunun ceremesini herkes çeker" diye de uyarıyor.
Euro'nun babası olarak bilinen Nobel ödüllü ekonomist Prof Dr. Robert Mundell de tahminlerini Bloomberg HT'ye sıralayan isimler arasında. Mundell, Türkiye'nin Ortadoğu'da lider pozisyonda yer alabileceğini belirtiyor. Türkiye'nin AB üyeliği dışında alternatifleri olduğunu söyleyen Mundell, "AB'ye girin ama Euro Bölgesi'ne değil" önerisinde bulunuyor. Euro / Dolar paritesindeki durağanlıktan Türkiye'nin karlı çıkacağını söyleyen Mundell, döviz kurunu düzeltmek için doğru bir zaman değil, Türkiye biraz daha beklemeli yorumunda bulunuyor. Euro konusundaki istikrarszılığın tüm dünyayı tedirgin ettiğini vurgulayan Mundell; Fransa Cumhurbaşkanı Sarkozy'nin G-20 ülkeleri toplantısında bahsettiği uluslararası para birimi ve para politikasının Amerika tarafından kabul edilmeyeceğini söylüyor. Mundell'in dünyayı kurataracak reçetesinde ise altın kurunun sabitlenmesi yer alıyor. Ve reçeteden bir formül daha: Bernanke – Trichet el ele, nice krizi aşmış günlere...