Aralık ayı dış ticaret açığı: 8.68 milyar dolar

Verilere göre, 2009'da 102 milyar 143 milyon dolar olan ihracat, yüzde 11,5 artarak, 113 milyar 930 milyon dolara yükseldi. İthalattaki artış ise yüzde 31,6'yı buldu. Tutar, 140 milyar 928 milyon dolardan 185 milyar 493 milyon dolara çıktı.

Dış ticaret açığı ise söz konusu dönemde 38 milyar 786 milyon dolardan 71 milyar 563 milyon dolara ulaştı.

İhracatın ithalatı karşılama oranı da yüzde 72,5'ten yüzde 61,4'e geriledi.

Yılın son ayında da ihracat 11 milyar 872 milyon dolar, ithalat 20 milyar 554 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. Aralık ayındaki dış ticaret açığı 8 milyar 681 milyon dolar olarak hesaplandı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise 2010 Aralık ayında, Kasım ayına göre ihracat yüzde 10,5 arttı, ithalat yüzde 6,4 azalış gösterdi.

TÜİK verilerine göre, Türkiye'nin dış ticaretinde 2009 ve 2010 yılı itibariyle meydana gelen değişim şöyle:

. 2009 2010 değişim

(bin dolar) (bin dolar) (yüzde)

----------- ----------- --------

İHRACAT 102.165 113.930 11,5

İTHALAT 140.928 185.493 31,6

DIŞ TİC. AÇIĞI -38.786 -71.563 84,5

İHRACATIN İTHALATI KARŞILAMA ORANI (yüzde) 72,5 61,4

Türkiye, geçen yıl dış ticarette Orta Vadeli Programda (OVP) ortaya konulan öngörüleri aştı.

Programda 111,7 milyar dolar öngörülen ihracat, 113,9 milyar dolar, 177,5 milyar öngörülen ithalat da 185,5 milyar dolar olarak gerçekleşti. Buna paralel dış ticaret açığında da 5,8 milyar dolar sapma gözlendi. Dış ticaret açığı programda 65,8 milyar dolar olarak yer almıştı, gerçekleşme 71,6 düzeyinde oldu.

-İTHALAT-

TÜİK'in dış ticaret verilerine göre, 2010 yılında ithalatın değer olarak yüzde 70,8'ini ara (hammadde) malları oluşturdu. Hammadde ithalatı bir önceki yıla göre de yüzde 32 artışla 131,4 milyar dolar oldu.

Sermaye (yatırım) malları da toplam ithalatın 15,5'ini, tüketim malları yüzde 13,3'ünü meydana getirdi.

Yatırım malı ithalatı bir önceki yıla göre yüzde 34,3 artışla 28,8 milyar dolar, tüketim malı ithalatı da yüzde 28,2 artışla 24,7 milyar dolara yükseldi.

Diğer kaleminde meydana gelen ithalat da 545,7 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti.

Ekonomik faaliyetlere göre ithalata bakıldığında; imalat sektöründe ithalat, yüzde 30,9 artışla 145,3 milyar dolar oldu.

Tarım ve ormancılıkta ithalat yüzde 40,6 artarak 6,5 milyar dolar, madencilik ve taşocakçılığında ithalat yüzde 25,7 artarak 25,9 milyar dolar, balıkçılıkta da yüzde 6,7 artışla 33,3 milyon dolara çıktı.

-İHRACAT-

Ekonomik faaliyetlere göre ihracata bakıldığında da geçen yıl Türkiye imalat sektöründe 105,5 milyar dolarlık ihracat yaptı. Böylece, 113,9 milyar dolarlık toplam ihracatın, yüzde 92,6'sını imalat sektörü oluşturdu.

İmalat sektöründe ihracat, bir önceki yıla göre yüzde 10,5 artış gösterdi. 2009'da bu sektörde yapılan ihracat 95,4 milyar dolar düzeyindeydi.

Diğer sektörlerden tarım ve ormancılıkta 4,9 milyar dolar, balıkçılıkta 156 milyon dolar, madencilik ve taşocakçılığında 2,7 milyar dolar ihracat gerçekleştirildi.

Bir önceki yılla karşılaştırıldığında madencilik ve taşocakçılığı sektöründeki yüzde 59'luk artış dikkati çekti. Tarım ve ormancılık sektöründe yüzde 13,6 artış, balıkçılıkta ise yüzde 17,5 düşüş gözlendi.

-EN FAZLA İTHALAT YAPILAN FASILLAR-

En fazla ithalat yapılan alan; mineral yakıtlar-mineral yağlar oldu. Bu kalemde, bir önceki yıla göre yüzde 28,7 artışla, 38,5 milyar dolarlık ithalat gerçekleştirildi.

''Kazanlar, makina ve cihazlar, aletler'' faslında ithalat, yüzde 24 artarak 21,2 milyar dolara ulaştı.

Motorlu kara taşıtları, traktör, bisiklet, motosiklet alanındaki ithalat ise yüzde 49,5 artış gösterdi ve 13,4 milyar dolara çıktı.

Demir ve çelikteki ithalat artışı da yüzde 42'yı buldu ve 16,1 milyar dolar olarak hesaplandı.

Hava taşıtları, uzay araçları, aksam ve parçalarının ithalatındaki artış, yüzde 200,7 ile dikkati çekti. Bu alandaki ithalat, 3,2 milyar dolara yaklaştı.

-EN FAZLA İHRACAT YAPILAN FASILLAR-

''Motorlu kara taşıtları, traktör, bisiklet, motosiklet'' ihracatı, ithalatın 393,6 milyon dolar üstünde 13,8 milyar dolar olarak gerçekleşti. Bu kalemde ihracat artışı, yüzde 12,8'yi buldu.

''Kazanlar, makina ve cihazlar, aletler ve bunların aksam-parçaları''nda ihracat yüzde 14,8 artışla 9,3 milyar dolar, ''demir ve çelik''te ihracat da yine aynı oranda artarak 8,8 milyar dolara ulaştı.

''Elektrikli makina ve cihazlar, aksam ve parçaları''nda ihracat yüzde 13,7 yükselerek, 7,5 milyar dolar, örme giyim eşyası ve aksesuarları da yüzde 11,8 yükselerek, 7,7 milyar dolar oldu.

''Mineral yakıtlar-mineral yağlar, müstahsalları ve mumlar''da 4,5 milyar dolar, demir veya çelikten eşyada 4,8 milyar dolar, örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarında 4,6 milyar dolar ihracat gerçekleştirildi.

Türkiye'nin geçen yıl en fazla ihracat yaptığı ülke yine Almanya, ithalat yaptığı ülke de Rusya oldu.

Türkiye ile dış ticaret hacmindeki artışta İran öne çıktı. Bu ülkeye ihracat yüzde 50,3 artışla yaklaşık 3,1 milyar dolara, ithalat da yüzde 124,5 artışla 7,6 milyar dolara yükseldi.

TÜİK'in açıkladığı 2010 yılına ilişkin dış ticaret verilerine göre, Türkiye geçen yıl 113,9 milyar dolarlık ihracatın 11,4 milyar dolarını Almanya'ya yaptı. Bu ülkeyi sırasıyla 7,2 milyar dolarla İngiltere, 6 milyar dolarla Irak, 6,5 milyar dolarla İtalya ve 6 milyar dolarla Fransa izledi. Rusya'ya ihracat da yüzde 45,2 artışla 4,6 milyar dolar oldu.

Birleşik Arap Emirliklerine 3,3 milyar dolar, ABD'ye 3,8 milyar dolar, İspanya'ya 3,6 milyar dolar, İran'a yaklaşık 3,1 milyar dolar düzeyinde ihracat gerçekleştirildi.

İhracat sıralamasında ilk 10'a giren İran'a ihracatta bir yılda yüzde 50,3 artış görüldü.

İsrail ise Türkiye'nin 2010 ihracatında yüzde 36,9 artış ve 2,1 milyar dolarla ilk 20 arasında yer alırken, ithalatta ilk 20 sıralamasına giremedi.

-ÇİN'DEN İTHALAT ARTIYOR-

Türkiye'nin geçen yıl gerçekleştirdiği 185,5 milyar dolarlık ithalattan en büyük payı Rusya aldı. Rusya'dan yapılan ithalat 21,6 milyar dolara ulaştı.

Rusya'nın ardından sırasıyla Almanya'dan 17,5 milyar dolar, Çin'den 17,2 milyar dolar, ABD'den 12,3 milyar dolar, İtalya'dan 10,2 milyar dolar, Fransa'dan 8,2 milyar dolar, İran'dan ise 7,6 milyar dolarlık ithalat yapıldı.

İran, yüzde 124,5 ile en fazla ithalat artışı görülen ülkelerin başında geldi.

-AB ÜLKELERİ AĞIRLIKTA, ASYA'NIN PAYI ARTIYOR-

Ülke grupları itibariyle bakıldığında AB ülkelerinin Türkiye'nin dış ticaretindeki önemini koruduğu gözlendi.

Avrupa Birliği'nin ihracattaki payı, kriz öncesi 2008'de yüzde 48 düzeyindeydi. 2009'da yüzde 46'ya gerileyen söz konusu oran, geçen yıl da yüzde 46,2 seviyesinde kaldı. AB üyesi 27 ülkeye ihracat 2010'da yüzde 12 artış göstererek 52,7 milyar dolar olarak gerçekleşti.

Bu arada, Türkiye'nin dış ticaret profilinde Asya ülkelerinin önemi de daha belirginleşmeye başladı. Söz konusu ülkelerin toplam ihracattaki payı yüzde 25,4'ten yüzde 28'e çıktı. Bu çerçevede Yakın ve Ortadoğu ülkelerine ihracat 19,2 milyar dolardan 23,3 milyar dolara çıkarken diğer Asya ülkelerine ihracat da 6,7 milyar dolardan 8,6 milyar dolara ulaştı.

Asya ülkelerinden ithalat da yüzde 48,5 artış gösterdi. İthalat geçen yıl, 57,5 milyar doları buldu.

Yakın ve Ortadoğu ülkelerinden ithalat 16,1 milyar dolar, diğer Asya ülkelerinde ithalat da 41,4 milyar dolar oldu.

Avrupa Birliği ülkelerinden ithalat yüzde 27,6 artışla 72,2 milyar dolar olarak hesaplandı.

-TABLOLAR-

TÜİK verilerine göre, 2010'da en fazla ihracat yapılan ülkeler şöyle:

. Değer Değişim

Ülkeler (bin dolar) (yüzde)

------- ----------- --------

Almanya 11.453.464 17

İngiltere 7.223.653 21,7

Irak 6.042.790 17,9

İtalya 6.508.201 10,5

Fransa 6.038.123 -2,8

Rusya Federasyonu 4.632.323 45,2

B.A.E 3.340.185 15,3

ABD 3.769.260 16,3

İspanya 3.564.137 26,5

İran 3.042.957 50,3

Türkiye'nin 2010'da en fazla ithalat yaptığı ülkeler de şöyle:

. Değer Değişim

Ülkeler (bin dolar) (yüzde)

------- ----------- --------

Rusya Federasyonu 21.592.256 11,0

Almanya 17.529.872 24,4

Çin 17.180.042 35,5

ABD 12.318.394 43,6

İtalya 10.202.654 33,0

Fransa 8.176.351 15,3

İran 7.644.782 124,5

Güney Kore 4.764.009 52,8

İngiltere 4.676.567 34,6

İspanya 4.839.993 28,1