Şimşek:Yumuşak bir iniş söz konusu

Toplantıda, Türkiye'nin son yıllarda tütün kullanımı kontrolünde attığı adımlar ve reformlarıyla örnek gösterilen ülkelerden biri olduğunun ifade edildiğini hatırlatan Şimşek, bunun kendilerini fazlasıyla mutlu ettiğini kaydetti.

Şimşek, ''Bir maliye bakanı olarak ben şunu tercih ederim, hiçbir vatandaşımızın sigara içmesin, bizim kasamıza da sigara vergilerinden bir kuruş girmesin'' dedi.

Bakan Şimşek, bu noktaya gelmek için yapmaları gereken daha çok şey olduğunu ifade etti. Türkiye'nin doğal kaynak zengini bir ülke olmadığına, petrol kuyularının vs son derece sınırlı olduğuna işaret eden Şimşek, beşeri sermayenin çok önemli olduğunu vurguladı.

Toplantıda, dünyada 5 milyondan fazla insanın sigarayla ilişkili hastalıklar nedeniyle daha erken öldüğü, önlem alınmazsa bu sayının 8 milyona yükseleceği ve bu belkide bu yüzyıl boyunca 1 milyar insanın bu nedenle öleceğinin anlatıldığını hatırlatan Şimşek, bunu sınırlamak istediklerini, Türkiye için beşeri sermayenin ve onun verimliliğinin çok önem taşıdığını yineledi.

Türkiye'de sigara kullanımın azaltılmasına ilişkin çalışmaları anımsatan Şimşek, Türkiye'nin bu başarısında Sağlık Bakanı Recep Akdağ'ın çok katkısı olduğunu söyledi. Şimşek, Sağlık Bakanı Recep Akdağ ve TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu Başkanı Cevdet Erdöl'e bu konudaki çalışmaları ve katkıları dolayısıyla teşekkür etti.

Son yıllarda küresel kriz nedeniyle birçok ülkenin tedbir almak zorunda kaldığını hatırlatan Şimşek, Maliye Bakanı olduğu 2009 yılının kötü bir yıl olduğunu, o dönem ekonomilerin daraldığını, vergi gelirleri azaldığını anlattı. Türkiye'nin de bütçe açığını kontrol altında tutmak için bir tedbir seti hazırladığını hatırlatan Bakan Şimşek, en kolay kabul ettirdikleri tedbirin sigarada vergileri artırmak olduğunu söyledi. Bu konuda, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a teşekkür eden Şimşek, başbakanın bu konularda çok hassas olduğunu ifade etti.

Sağlık Bakanlığı'nın hazırladığı son aylarda özellikle televizyonlarda gösterilen reklamların çok etkileyici olduğunu kaydeden Şimşek, hiç sigara içmediğini ama izledikçe içen insanların sigarayı neden bırakmadığına şaşırdığını söyledi.

Sigara paketlerinde 14 ayrı uyarı ve resim bulunduğunu, bunu da çok önemsediklerini kaydeden Şimşek, TAPDK'nın aldığı önemli tedbirler olduğunu ifade etti.

TÜRKİYE'DE SİGARA TÜKETİMİNDE CİDDİ AZALMA VAR

Bütün bu çalışmalar sonucunda rakamların Türkiye'de sigara tüketiminde ciddi bir azalma olduğunu gösterdiğini belirten Şimşek, ''yüzde 13'e yakın. 2009'da 107,5 milyar olan yıllık sigara tüketimi 2010 yılında 93,4 milyara düşmüş durumda. O nedenle vergilerimizi çok artırmamıza rağmen gelirlerimizde çok büyük bir artış söz konusu değil. Ama Maliye Bakanı olark şunu tercih ederim, bu alandan hiç vergi gelmesin yeterki vatandaşlarımızın sağlığı korunsun'' diye konuştu.

Bu konuda Maliye Bakanlığı'na iki iş düştüğünü belirten Şimşek, vergi düzenlemelerini daha etkin hale getirmek için sürekli bir çaba içinde olacaklarını kaydetti.

2002 yılında bir paket sigara fiyatının 2,1 lira, bugün ortalama 5,8 lira, ortalama artışın yüzde 142 olduğunu kaydeden Şimşek, vergilere bakıldığında paket başına 1,16 liradan 3,2 liraya yükseldiğini, artış oranının yüzde 173 olarak gerçekleştiğini anlattı.

Bakan Şimşek, 2003 yılında 6,2 milyar lira, 2010'da ise 14,7 milyar özel tüketim vergisi alındığını, bu yıl bu rakamın 15 milyar lira civarında olmasını beklediklerini söyledi.

Türkiye'nin vergi sisteminin de AB müktesebatıyla son derece uyumlu olduğunu kaydeden Şimşek, sadece paket başına maktu vergi değil nisbi, oransal vergi de aldıklarını kaydetti. Şimşek, böylece belli segmentteki firmaların fiyatlarla oynayarak, en azından tüketimi artırmalarını engelleme imkanının söz konusu olduğunu ifade etti.

BİR PAKET SİGARANIN YÜZDE 78'İ VERGİ

Türkiye'nin AB müktesebatının gerektirdiği vergileme sistemine sahip olduğunu, Türkiye'de 2003'te nisbi vergilerin yüzde 55,3'ten bugün yüzde 63'e çıktığını kaydeden Şimşek, ''Bugün, satın aldığınız herhangi bir sigaranın yüzde 78'i vergi. Bu vergi sistemi açısından tabiki çok yüksek bir vergi ama insan sağlığı söz konusu olduğu için bu konuda en ufak bir tereddüdümüz yok'' dedi.

KOMŞUDAKİ SİGARA FİYATI, KAÇAKÇILIĞI CAZİP HALE GETİRİYOR

Türkiye'nin bir problemle karşı karşıya olduğunu belirten Şimşek, Türkiye'nin komşusu ülkelerde sigara fiyatlarının son derece ucuz olduğunu, Suriye, Irak, Gürcistan gibi Türkiye'nin doğusundaki ülkelerde sigara paket fiyatının ortalama 1 dolar, Türkiye'de ise 3 doların biraz üzerinde bulunduğunu söyledi. Bu durumun kaçakçılığı çok cazip hale getirdiğini, son yıllarda yakalanan kaçak sigaradan sigara kaçakçılığının bir miktar arttığının görüldüğünü kaydetti.

Türkiye'nin komşularına seslenen Şimşek, ''Komşulardan istirhamım, ricam ne olur bize yardım edin, kendinize yardım edin'' dedi.

Bu ülkelerin hepsinin gelişmekte olan ülkeler olduğuna, kalkınma için gelire, kaynağa ihtiyacı bulunduğuna işaret eden Şimşek, ''Buyrun size en önemli kaynak. bir yandan insan kaynağınızı, beşeri sermayenizi güçlendireceksiniz. Çok daha verimli olacak, beşeri sermayeniz, sigara nedeniyle heba olmayacak. Bir de vergi geliri elde edecekler. Bu ülkelerin, altyapı, eğitim, sağlık, ar-gede ne kadar geride olduklarını gelişmiş ülkelere oranla biliyoruz. O zaman karşımızda büyük bir fırsat var. Bu ülkelerde kendi fiyatlarını, sigara vergilerini artırırlarsa bize büyük yardımları olur'' diye konuştu.

Kaçakçılıkla mücadelenin son derece önemli olduğunu vurgulayan Şimşek, sigaranın zararlı olduğunu ancak kaçak sigaranın çok daha zararlı olduğunu, üretim kalitesi, vs konusunda sorunlar yaşanabildiğini ifade etti.

Şimşek, bölge ülkelerini davet edip, bölgesel bir toplantı yapabileceklerini ve onlarla sigara, tütün ve üzerindeki vergileri nasıl daha etkin hale getirebileceklerini, konuşup bu konuları bölgesel işbirliği içinde çözebileceklerini söyledi.

Maliye Bakanlığı olarak sigara kaçakçılığına karşı eylem planının uygulanmasında koordinatörlük rolleri bulunduğunu hatırlatan Şimşek, sigara kaçakçılığıyla mücadele eylem planının geliştirilmesi ve uygulanmasında koordinatörlüğün kendilerinde olduğunu ifade etti.

Şimşek, 3-4 ay önce bu konuda bir toplantı yaptıklarını, eylem taslak planını geliştirdiklerini, 2 hafta önce eylem planına son şeklini verdiklerini, bunu yakında uygulamaya koyacaklarını anlattı.

''AİLELERE BÜYÜK İŞ DÜŞÜYOR''

Mehmet Şimşek, sigara tüketiminin azaltılması konusunda birçok çalışma yaptıklarını, yasalar çıkardıklarını, Sağlık Bakanlığı, Maliye Bakanlığı olarak büyük çaba içerisinde olduklarını, komşu ülkelerin de adım atmasını beklediklerini ancak ailelere büyük iş düştüğünü söyledi.

Şimşek, ''Bütün bu düzenlemeler, bu yasalara rağmen maalesef tütün ürünlerinin kullanımı hale yüksek. Bu çerçevede eğitimin, ailenin büyük sorumluluk taşıdığını düşünüyorum'' dedi.

Bakan Şimşek, bu çerçevede bir program başlatmak, bu toplumsal duyarlılığı daha üst düzeylere taşımak gerektiğini ifade etti.

Mehmet Şimşek, ''Vergilerden fedakarlık yapıp insan sağlığını korumak için ne gerekiyorsa bu çabalara devam edeceğiz'' diye konuştu.

Bu arada, toplantıda Maliye Bakanı Şimşek'e Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölge Direktörlüğü adına ''Takdir ve Teşekkür Belgesi'' verildi. Bakan Şimşek, bu belgenin, hayatı boyunca aldığı en anlamlı ödüllerden biri olduğunu söyledi.

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, iç talebin daha makul bir düzeye inmeye başladığını, ekonomide yumuşak bir inişin söz konusu olduğunu, dolayısıyla orta ve uzun vadede enflasyon riskinin son derece düşük olduğunu belirterek, kısa vadede ise gerek kur hareketlerinden gerekse mevsimsel etkilerden dolayı bir hareketliliğin olabileceğini söyledi.

Şimşek, Dünya Sağlık Örgütü'nün koordinatörlüğünde, Maliye ve Sağlık bakanlıklarının desteği ile Dedeman Otelinde gerçekleştirilen ''Tütün Ürünlerinin Vergilendirilmesi Taraflar Toplantısı''nın ardından gazetecilerin sorularını yanıtladı.

Gazetecilerin kamuoyunda 'intibak yasası' olarak bilinen düzenlemeye ilişkin sorularını yanıtlarken Şimşek, hükümet programında bu konuda bir iradenin olduğunu, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın da hükümet programını TBMM'ye sunarken bu konuya ilişkin kademeli olarak bir düzenleme yapılacağını ifade ettiğini anımsattı.

Konunun, koordinasyonunun Maliye Bakanlığında olduğunu belirten Şimşek, çalışmaların devam ettiğini ancak nihai bir düzenleme olmadığı için daha fazla bir şey söyleyemeyeceğini bildirdi. AK Parti hükümetlerinde ''doğal bir intibak''ın zaten söz konusu olduğunu dile getiren Şimşek, iktidara geldikleri günden bu yana sürekli olarak düşük maaş alan emekli ve memurlara yüksek oranlarda zam yapıldığını, maaşları yüksek olanların da hiç bir zaman enflasyona ezdirilmediğini ifade etti.

Son yıllarda enflasyonun yüzde 6,5'ler civarında olduğunu hatırlatan Şimşek, ''en düşük artış, en çok maaş alanlar için yüzde 8'leri, en az alanlar için ise yüzde 20'leri aştı. Dolayısıyla doğal bir intibak söz konusu'' dedi.

Bakan Şimşek, Orta Vadeli Program ve Orta Vadeli Mali Plan'a ilişkin sorular üzerine de 2012 yılı bütçe çalışmaları ile Mali Plana ilişkin çalışmaların son hızıyla devam ettiğini bildirdi. Çalışmalar bittiğinde sonucu bir basın toplantısı ile duyuracaklarını dile getiren Şimşek, ''Bu aşamada gerek makro tedbirler gerekse diğer konularda bir şey söylemek istemiyorum ama sonuç itibariyle biz cari açıkla mücadelede enflasyonu tek hanede tutmak çerçevesinde Merkez Bankasına yardımcı olmak amacıyla güçlü bir Orta Vadeli Program, güçlü bir Orta Vadeli Mali Plan ve o çerçevede mali disiplini pekiştiren bir 2012 bütçesini sizinle paylaşacağız'' diye konuştu.

ELEKTRİK VE DOĞAL GAZ ZAMLARI

Elektrik ve doğal gaza yapılan zamların enflasyona etkisine ilişkin soruları da yanıtlayan Şimşek, şunları kaydetti:

''Son dönemde küresel çalkantılardan ve cari açığımızın yüksek olmasından dolayı kurlarda önemli bir hareketlilik yaşandı. Her ne kadar kurdan enflasyona geçişkenlik son yıllarda büyük oranda azaldıysa da hala bir miktar geçişkenlik söz konusu. Dolayısıyla onun da etkisi var. Ama şunu da göz önünde bulundurulalım; iç talep daha makul bir düzeye inmeye başladı, ekonomide bir yumuşak iniş söz konusu. Dolayısıyla orta ve uzun vadede enflasyon riski bence son derece düşük ama kısa vadede ise gerek kur hareketlerinden gerekse mevsimsel etkilerden dolayı bir hareketlilik olabilir. Hatta Merkez Bankası da ifade etti, önümüzdeki aylarda bir miktar daha kısmi de olsa yükselişe girebilir ama bunların hepsi orta ve uzun vadeli perspektifte baktığımız zaman enflasyonun tek hanede olması şeklinde gerçekleşecektir.

BOTAŞ Doğalgazı 450 dolara ithal ediyor. Bunun karşılığı 800 küsur lira. Vatandaşa satış fiyatı ise bunun çok çok altında. Yanlış hatırlamıyorsam eğer 580 lira civarında bir şey. Dolayısıyla hala biz vatandaşlarımıza BOTAŞ'ın maliyeti altında doğalgaz sunuyoruz. Bu dönemde petrol fiyatları çok yükseldi. 2009 yılında 60 dolar civarındaydı. 2010 yılında 70 doları aştı. Ama bu yıl 100 doların üzerinde. Dolayısıyla işin bir kur boyutu, bir de petrol fiyatları boyutu var. Tüm bunlara bu çerçevede baktığımız zaman aslında son dönemde alınan tedbirlerin vatandaş açısından son derece sınırlı olduğunu ifade etmek istiyorum.''

Enflasyonun kendi dönemlerinde tek haneye düşürüldüğünü anımsatan Şimşek, enflasyon düzeyini mevcut düzeylerde tuttuklarını ve bu düzeylerde tutmaya devam edeceklerini bildirdi.

Bütçe çalışmalarının da Merkez Bankasının elini güçlendirecek çerçevede yapılacağını anlatan Şimşek, mali disiplinin önemli olduğunu ve bu konuda ellerinden geleni yapacaklarını vurguladı.

Bir gazetecinin, ''Sigara vergilerinde artış olacak mı?'' şeklindeki sorusu üzerine de Şimşek, bugüne kadar hiç bir verginin zamanlaması konusunda önceden açıklama yapmadığını belirterek, ''Bu konuyu bize bırakın ancak biz toplum sağlığını önemsiyoruz. Burada önemli olan beşeri sermayemizin korunmasıdır'' diye konuştu.