Cari açık Ağustos'ta 3.96 milyar dolar oldu

Cari işlemler açığının artmasında dış ticaret açığındaki artış etkili oldu.

Bankacılık sektörünün net kredi kullanımı, ocak-ağustos döneminde 9 milyar 17 milyon dolar oldu. Geçen yılın aynı döneminde net kredi kullanımı 3 milyar 584 milyon dolar düzeyindeydi.

Bankaların 2011 Ocak-Ağustos dönemindeki net kredi kullanımının, 3 milyar 961 milyon doları uzun, 5 milyar 326 milyon doları kısa vadeden oluştu.

Merkez Bankası tarafından açıklanan 2011 yılı Ağustos ayına ilişkin ödemeler dengesi verilerine göre, cari işlemler hesabı, yılın 8 ayında geçen yılın aynı dönemine göre 27 milyar 447 milyon dolar artarak, 54 milyar 261 milyon dolar açık kaydetti.

Bu gelişmede, dış ticaret açığının 29 milyar 432 milyon dolar tutarında artarak, 61 milyar 435 milyon dolara ulaşması etkili oldu.

Hizmetler Dengesi kalemi altındaki turizm gelirleri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 17 artışla 15 milyar 109 milyon dolara ulaştı. Turizm giderleri de yüzde 6,1 artarak, 3 milyar 264 milyon dolara yükseldi.

Bu dönemde yatırım geliri dengesinin altında yer alan ''doğrudan yatırımlar'', ''portföy yatırımları'' ile faizlerden oluşan ''diğer yatırımlarda'' gerçekleşen toplam net çıkış, geçen yılın aynı dönemine kıyasla 1 milyar 48 milyon artarak, 5 milyar 451 milyon dolar olarak gerçekleşti.

-Sermaye ve finans hesapları-

Yurt dışında yerleşik kişilerin yurt içinde yaptıkları net yatırımlar, 8 aylık dönemde geçen yılın aynı dönemine göre 4 milyar 965 milyon dolar artarak, 10 milyar 113 milyon dolara yükseldi.

Yurt içinde yerleşik kişilerin, yurt dışında yaptıkları net yatırımlar da bu dönemde net 1 milyar 540 milyon dolar tutarında gerçekleşti.

Yurt dışında yerleşik kişiler, hisse senedi piyasasında Ağustos ayında yaptıkları 546 milyon dolar tutarında satımla birlikte 8 ayda 1 milyar 218 milyon dolar net satım gerçekleştirdi.

Yurtdışı yerleşikler Ağustos ayında 847 milyon dolar tutarında DİBS sattı, buna rağmen yılın 8 aylık döneminde toplam 12 milyar 449 milyon dolar tutarında DİBS aldı.

-Bankacılık sektörünün net kredi kullanımı arttı-

Bankacılık sektörünün yurt içi menkul kıymet ihraçlarıyla ilgili olarak yurt dışı yerleşikler 8 ayda 210 milyon dolar tutarında net alım yaptı.

Bankaların yabancı para ve TL cinsinden efektif ve mevduat varlıkları, bu yılın 8 aylık döneminde 2 milyar 741 milyon dolar tutarında artış gösterdi. Bu artışın 609 milyon doları yabancı paradaki artıştan 2 milyar 132 milyon doları da TL'deki artıştan kaynaklandı.

Öte yandan, diğer sektörlerin yurt dışındaki mevduat varlıkları bu yılın ocak-ağustos döneminde 11 milyar 207 milyon dolar tutarında azaldı.

Genel Hükümet, yurt dışı piyasalar ve diğer uluslararası kuruluşlardan sağlanan uzun vadeli kredilerle ilgili olarak ağustos ayında gerçekleşen 187 milyon dolar net kullanımın katkısıyla 8 aylık dönemde toplam 1 milyar 634 milyon dolar net kullanım yaptı.

IMF'ye yapılan 857 milyon dolarlık geri ödemeyle birlikte Genel Hükümet ocak-ağustos döneminde 311 milyon dolarlık net kredi geri ödemesinde bulundu.

Bankacılık sektörünün net kredi kullanımı, geçen yıl ocak-ağustos dönemde 3 milyar 584 milyon dolar olmuşken, bu yılın aynı döneminde 9 milyar 17 milyon dolara yükseldi.

Diğer sektörler ise geçen yılın aynı döneminde 4 milyar 720 milyon dolar ''net kredi ödeyicisi'' konumundayken, bu yılın aynı döneminde 5 milyar 581 milyon dolar tutarında ''net kredi kullanıcısı'' oldu.

Yurt dışı bankaların yurt için bankalar nezdinde tuttukları yabancı para mevduatları söz konusu dönemde 2 milyar 964 milyon dolar arttı, TL mevduatları ise 5 milyar 197 milyon dolar azaldı.

-Net hata noksan-

Ödemeler dengesinde, net hata noksan kaleminde ağustos ayında gözlenen artış dikkati çekti.

Ağustos ayında net hata noksan, 12 milyar 84 milyon dolar olarak gerçekleşti. Ocak-Ağustos döneminde ise bu kalemdeki tutar, 9 milyar 643 milyon dolar olarak hesaplandı. 2010 yılının ocak-ağustos döneminde ise net hata noksan 2 milyar 240 milyon dolar düzeyindeydi.

Net hata ve noksan, tanım gereği ölçüm hataları ve tablodaki verilerin eksik veya fazla derlenmesinden kaynaklanıyor. Uygulamada, cari işlemler hesabı ile rezerv varlıklar dahil sermaye ve finans hesapları toplamı, çeşitli hata ve noksanlıklardan ötürü sıfırdan farklı sonuç verdiğinde, söz konusu toplam, ters işareti ile ''net hata ve noksan'' kalemine kaydedilerek, ödemeler dengesi eşitliği sağlanıyor.

-Tablo-

Merkez Bankası geçici verilerine göre, Türkiye'nin cari işlemler dengesindeki gerçekleşmeler, 2011 ve 2010 yılları ocak-ağustos dönemi itibariyle şöyle:

(Milyon Dolar)

. 2010 2011

. Ocak-Ağustos Ocak-Ağustos

. ------------- --------------

CARİ İŞLEMLER HESABI -26.814 -54.261

-DIŞ TİCARET DENGESİ -32.003 -61.435

. TOPLAM MAL İHRACATI 77.593 93.444

. TOPLAM MAL İTHALATI -109,596 -154.879

. GENEL MAL TİCARETİ -32.218 -58.182

. İHRACAT FOB 72.805 88.731

. BAVUL TİCARETİ 3.448 2.742

. İTHALAT CIF -114.909 -160.114

. PARASAL OLMAYAN ALTIN (NET) 280 -3.103

-HİZMET DENGESİ (NET) 8.828 11.678

. TAŞIMACILIK 473 1.448

. TURİZM 9.834 11.845

. İNŞAAT HİZMETLERİ 518 437

. SİGORTA HİZMETLERİ -293 -322

. FİNANSAL HİZMETLER -176 -480

-GELİR DENGESİ (NET) -4.483 -5.552

. YATIRIM GELİRİ DENGESİ -4.403 -5.451

. Doğrudan Yatırımlar -1.149 -2.307

. Portföy Yatırımları -324 -730

. Diğer Yatırımlar -2.930 -2.414

-CARİ TRANSFERLER 844 1.048

. GENEL HÜKÜMET 293 410

. DİĞER SEKTÖRLER 551 638

. İşçi Gelirleri 595 642

SERMAYE VE FİNANS HESAPLARI 24.574 44.618

-SERMAYE HESABI -48 0

-FİNANS HESAPLARI 24.622 44.618

. DOĞRUDAN YATIRIMLAR 4.014 8.573

. PORTFÖY YATIRIMLARI 14.075 17.831

. DİĞER YATIRIMLAR 16.566 22.876

NET HATA NOKSAN 2.240 9.643