Bitcoin'de son dönemde yaşanan oynaklık, geçtiğimiz yılın büyük bir kısmı boyunca piyasa gözleyicilerinin sormuş olduğu şu soruya önem kazandırıyor: Sanal para, tarihteki kötü şöhretli diğer balonlar gibi çökecek mi?
Bitcoin'deki ani yükselişin boyutu, yatırımcıların endişe duymak için sebepleri olduğunu öne sürüyor. Kripto paranın değeri, geçtiğimiz üç yıl boyunca alışılmadık bir biçimde yaklaşık 60 kat yükseldi.
Bitcoin'deki bu yükseliş, 1990larda Nasdaq Bileşik Endeksi'nin elde ettiği kazançları geride bıraktı ve tarihte daha geriye gidilirse, 1700'lü yıllarda Mississippi ve Güney Kore'de gerçekleşen balonları da rahatlıkla solladı. Sanal para piyasasındaki bu balon, 1630'larda Hollanda'da yaşanan "lale çılgınlığı" balonunun bile üzerine çıktı.
Boğalar, Bitcoin'deki sert yükselişin bitmekten çok uzak olduğunu ve piyasa analizlerinde sadece fiyat artışlarını ölçmekten daha fazlasının yapılabileceğini savunuyor. Bitcoin'de son dönemde gerçekleşen sert düşüş, bazı yatırımcıları telaşlandırırken kripto para, bundan önceki yüzde 50'yi aşan düşüşlerinden geri yükseldi. Bitcoin'in Cameron Winklevoss tarafından öngörüldüğü gibi geniş çapta kabul edilmiş bir "dijital altın" formuna dönüşmesi durumunda kripto para, çok daha fazla yükselebilir.
Yıllık düzlemde, Bitcoin'in üç yıllık yükselişi, - başta Mississippi ve Güney Kore olmak üzere - tarihteki en büyük çılgınlıklarda gözlenen kazançlardan daha yavaş gerçekleşti. Yine de, bu konuda çok şüphe var.
New York merkezli Convoy Investments LLC'den Howard Wang ve GMO LLC'den Jeremy Grantham, Bitcoin'in geçmişteki balonlara görece yükselişini analiz etti ve bu yükselişin "sürdürülebilir olmadığı" sonucuna vardı. Grantham, yatırımcılara yolladığı 3 Ocak tarihli mektubunda, endişelerini şu şekilde özetledi: "Temel bir değeri olmayan ve büyük ölçüde kontrol edilmeyen bu piyasalar ve bunların görkemine aldanmaya yol açan bir senaryonun birleşimi, tarih kitaplarında bulabileceğimiz bir balonun esas niteliklerinden çok daha öteye gidiyor".
Stratejistin bu gibi uyarılarının doğru çıkma durumu, karışık görünüyor. Grantham, 1990'larda teknoloji hisselerinde gerçekleşen yükselişi bir balon olarak doğru tanımlamıştı, ancak piyasadan çok erken çekilerek elde edebileceği oldukça büyük kazançları kaçırdı.
Grantham ve diğer kötümser yorumcuların doğru veya yanlış fikirde olduğunu sadece zaman gösterecek.