Sanayicinin bütçe endişesi
Bloomberg HT'ye konuşan sanayiciler, global anlamda yaşanan olumsuz gelişmelerin yanı sıra finansman ve ciro konusunda belirsizliklerin 2023 yılı için bütçe yapmayı zorlaştırdığına dikkat çekti.
ZELİHA SARAÇ
Beyaz Eşya Perakendeciler Derneği (BEYPER) Başkanı Ali Yıldız:
Bütçe yapmak çok zorlaştı. Şu anda geçen aydan itibaren bütün kiralar yüzde 65 artarak geldi. Personel maliyetleri da artacak. Diğer giderler de artıyor. Biz bunları yılın 6. ayında göreceğiz. Finansını iyi yönetemeyenlerin bu giderle bu işi çeviremeyeceği öngörülüyor.
Gold Master CEO'su Sinan Bora:
Yıllık bütçe tabiki yaptık. Bunu yapmak çok zorluydu. Önümüzdeki yılda dolar kurunu hesaplamak, ihracat rakamlarını hesaplamak, iç piyasadaki satışları ve özellikle maliyetleri hesaplamak son yıllarda görmediğimiz kadar zorluydu. İhracattan gelecek gelirleri çok yüksek tutmadık. İlk 6 aylık seçim ekonomisinde ise iç piyasanın canlı gideceğini düşünüyoruz. İkinci yarı tamamen seçim sonuçlarına göre olacak. Maliyetler kaleminde ise 6. ay tekrar bir asgari ücret ayarlanması ihtimali olduğunu düşünüyoruz.
MODOKO Başkanı Koray Çalışkan:
Dolar bazında son 4-5 yıla baktığınızda beklentileri üç aşağı beş yukarı yakalıyoruz. O yüzden normal şartlar altında önümüzdeki yılla ilgili beklentimiz tutar diye düşünüyoruz. İhracatımızda yüzde 15-20 oranında bir artış olur, iç piyasada da bir hareketlenme olur. Sonuç olarak belli satış tahminlerini yapıyoruz. Giderlerimizi ve yatırımlarımızı da planlayabiliyoruz. Ekstrem bir durum olmadığı sürece mobilya sektöründe önümüzü görebiliyoruz ona göre bütçemizi ve yatırım planlarımızı yapabiliyoruz.
Denizli Ticaret Odası Yüksek İstişare Kurulu Üyesi Süleyman Kocasert:
Bütçelendiremediğimiz kısım EYT. İşverene ne kadar destek verilecek belli değil. Pek çok firma kıdem ödemesi için yedek akçesini kullanacak. Destek almalıyız yoksa ihracatta sıkıntı yaşarız. Önümüzdeki yıl dolarda bir ralli görülebilir sonrasında 24-25 TL’lere oturabilir. İş insanları arasında genel olarak yaygın görüş bu.
Plastik Sanayicileri Federasyonu (PLASFED) Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Karadeniz:
Sanayiciler bütçede enflasyon senaryolarına uygun bir ayarlamaları yapıyor. İyimser senaryolarda dolar 20 TL bandında alınıyor kötümser anlamda dolar kuru 23-24 TL bandında alınmış durumda. Bir çok işletme farklı senaryolara göre hazırlık yapmış durumda. 2023 için karamsar bir tablo mümkün. 2023 yılında plastik sektörü üzerinde büyümenin yaşanmadığı bir yıl olabilir. 2023 yılına dair sağlıklı bir öngörüde bulunmanın gerçek anlamda zor olduğunu söylemek mümkün. Yatırımcıların bir nebze daha çekingen davranacağını söyleyebiliriz.
Türkiye Alüminyum Sanayicileri Derneği (TALSAD) Genel Sekreteri Erol Metin:
Bizim sektörümüz ithalat bağımlı bir sektör. Yüzde 95 hammadde girdimiz ithalattır. Dolayısıyla kur doğrudan bir etken. Seçim öncesi ve seçim sonrası enflasyon etkilerinde kendi içinde dinamikleri olduğununu da bütçe çalışmaları içinde görmek durumundayız. Dolayısıyla çok sağlıklı bir bütçe yapabileceğimiz bir dönem değil. Bir çok değişken var. Sağlıklı, güçlü uzun dönem öngörülerebilecek bir bütçe yapma imkanı yok. 2023’te bütçeyi aylık veya daha kısa dönemde revize etmek gerekecek.
Sadık Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Turgay Mersin:
Bütçe yapmaya çalışıyoruz. Öncelikle asgari ücretin nereye evrildiğine bakmak lazım. Dünyada ve Türkiye'de 2 yıldır yaşanan durumdan sonra artık yıllık bütçe yapmak o kadar kolay değil. Üçer aylık yenilemek gerekiyor. Ciro ve finansman konusunda belirsizlik var.
Jolly Yönetim Kurulu Başkanı Mete Vardar:
Neredeyse her hafta bütçe yapar hale geldik.
Türk Çimento CEO'su Volkan Bozay:
2022'de de sektör için bütçe yapmak çok zordu. 2023 için de aynı şekilde. Sürekli revizelerle gidiyoruz. Global olarak belirsizlik çok fazla. Parite bile çok fazla bütçeyi etkiler durumda. Bunun üzerine önümüzdeki dönemin seçim dönemi olması nedeniyle bütçe yaparken oldukça zorlandık. Orta vadeli programdaki hedefleri baz alarak yaptık ama dönem dönem revize yapmak kaçınılmaz oluyor. Fiyat belirlemek ve bütçe yapmak konusunda çok zorlanıyoruz.
Eti Bakır Genel Müdürü Emre Kayışoğlu:
Yıllık bütçemizi yaptık ancak altıncı ayda tekrar gözden geçirme kararı aldık. Yıllık bütçe yapmak çok zor.
Aşçıoğlu Yönetim Kurulu Başkanı Vekili İrfan Aşçıoğlu:
2023’te sektör olarak yatırımların çok artabileceğini düşünmüyorum. İnşaat sektöründeki kişiler yatırıma girmekten imtina ediyorlar. Seçimden sonrasını gerçekten öngörmek çok zor.
Nazar Kimya Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Hatipoğlu:
Bütçeler her ay değişmeye başladı. Senelik bütçe yapalım şansımız pek yok. 2023 seçime kadar doları 18,5 -19,5 bandında olacağını öngörüyoruz. Seçim sonrası yıl sonunda doların 23-24 bandında oturacağını düşünüyoruz.
Ariş Pırlanta Yönetim Kurulu Başkanı Kerim Güzeliş:
Bütçe yaparken bir marj ile yapıyoruz. Bu marj yüzde 25 değişebilecek bir marj. Kötü veya iyi senaryoya göre planlıyoruz ve çok temkinli davranıyoruz.