Fed'in "çıkışı" ekonomiyi daha sert vurabilir

Fed, politika yapıcılar faiz artırımına gittiğinde, yoğun bilanço genişlemesinin maliyetleri ile başa çıkmak zorunda kalacak.

ABD merkez bankasının daha önce görülmemiş büyüklükteki teşviklerden çıkış stratejisi, başlaması ile birliktei finans sistemi yoluyla büyük dalgalanmalar yaratacak gibi görünüyor. Bu dalgalar ekonomiyi, faiz artışlarının yeni regülasyonlarla çerçevesi daraltılan ve Fed'in tahvil alımları ile nakite boğduğu bankacılık sistemi yoluyla yayılacağından, geçmişteki sıkılaştırma çevrimlerinde olduğundan daha hızlı vurabilir.

Soru, bunun ekonomi için ne anlama geldiği ve Fed Başkanı Janet Yellen'ın sıkılaştırmanın hızı konusundaki hesaplamasını nasıl değiştireceği şeklinde. Yeni finansal yapının kurulumunun anlaşılması, ekonomide ince ayar yapmaya çalışan politika yapıcıları ve sarsıntılı seyreden piyasalarda dolaşan yatırımcılar için çok önemli olacak.

Uluslararası Para Fonu'nda (IMF) 2005-2009 döneminde merkez bankacılığı ve para ve döviz operasyonları bölümlerini yöneten Peter Stella, "Finansa sisteminin nasıl işlediği ile ilgili insanların anlamadığı ve 2008'den önce gerçekten de anlama ihtiyacı duymadıklar üç ya da dört nokta var," dedi ve "Hala bunları anlamıyorlar. Bu nedenle sanırım sıkılaştırma başladığında çok fazla volatilite riski var" şeklinde görüş bildirdi.

Yeni Araçlar

Yellen ve Federal Açık Piyasa Komitesi'ndeki çalışma arkadaşları, 2008'in sonlarından bu yana sıfır seviyesi yakınında tuttukları faizi arıtırıp artırmamayı görüştükler iki gün srecek toplantıyı Perşembe günü sonlandıracaklar. Eğer harekete geçerlerse ya da geçtikleri zaman, bu öncekiler gibi olmayacak ve faizleri yükseltmek için yeni araçlar kullanacaklar.

Geçmişte merkez bankası fed fonları faizini (gösterge faiz), politika yapıcılarıın New York Fed'in işlem sırası yoluyla piyasaya banka rezervleri enjekte ederek ya da çekerek, seçtikleri bir hedef seviyede ya da onun yakınında tutarlardı. B işlemlerde kullanılan para miktarı küçüktü ve Fed istemem oranı tutturmakta oldukça iyiydi. Artık değil.

Parasal genişleme (QE) olarak adlandırılan ve 2008-2014 arasında Fed'in ekonomiyi desteklemek için tahvil alımı yaparak üç turda gerçekleştirdiği program ile birlikte, bankalar, Fed'e tahvil satan yatırımcıların yatırdıkları para ile adeta nakite boğuldu. Bu durum, bankaların Fed'de tuttukları zorunlu karşılıkların 2.6 trilyon dolar artmasına neden oldu. Bu ayrıca Fed'in bilançosunun 4.5 triilyon dolra genişlemesine de neden oldu. Bu kriz öncesi seviyelerin beş katıydı.

İşlem masasından sorumlu New York Fed yetkilisi Simon Potter, Nisan ayındaki konuşmasının ardından sorulara verdiği yanıtta, "Faiz artırımı başladığında ne olacağını bilmiyoruz," dedi ve "İlk noktada faizi artırma kabiliyetine sahip olduğumuzdan oldukça eminiz1 şeklinde konuştu.

Piyasalardaki Aşırı Para

Çok fazla nakit olması ve bankaların fed fonları piyasasından borçlanma için fala ihtiyaç duymaması ile birlikte, Fed fed fonları faizini kriz öncesi yaptığı şekilde yükseltme kabiliyetini kaybetti. Fed ayrıca şimdi kendi bilançosunu daraltacak ve aşırı rezervleri azaltacak bir hareket olan yatırımcılara tahvilleri geri satma hareketine de karşı bir karar aldı.

Bunun yerine, Fed yetkilileri, merkez bankasının bilançosunu daraltmaksızın faizi artırmasına yardımcı olacak yeni araçlar tasarladı. Böylelikle Fed, elindeki tahvilleri itfasına kadar tutarak ve bunlara yeniden yatırım yapmayarak, bilançosunu yıllara yayarak küçültmeyi umuyor.

Fed'in temel yeni aracı olan gecelik ters repo işlemleri güçlü birçözüm, ancak bunun aşırı kullanımı, New York'ta Credit Suisse Securities
USA LLC ABD ekonomisi direktörü Zoltan Pozsar'a göre, finansal kriz sırasında uygulamaya koyulan yeni düzenlemelerden dolayı bankalara sorun yaratabilir.

Bu imkan, yatırımcıları Fed'e tahvil sattıklarında ortaya çıkan mevduatı çekmek ve bu parayı para piyasası yatırım fonlarına yöneltmek için için yatırımcıları teşvik ederek bankalardan rezerv çekilmesini amaçlıyor.

Gecelik ters repo yoluyla, Fed,  para fonlarından sabit faizle nakit borçlanabilir ve menkul kıymetleri teminat olarak gösterebilir ve böylelikle ertesi günkü işlemlerden çıkabilir. Bunun sonucu, Fed tahvil alarak yarattığı parayı yeniden borçlanırken, bankacılık sistemindeki aracıları azaltacak.

Mevduat Kaçışı

Sorun: Fed faiz artırımını başlattığında, bankalar mevduatlarının tam olarak ne kadarının para piyasası fonlarına gideceğinden ya da kimin parasının gideceğinden ya da bu paranın ne hızla gideceğinden emin değiller. Tüm bunlar, küresel kriz sonrası bankacılık regülasyonunun önemli bir parçası olan likidite kapsama oranı ile uyumlu kalmak zorunda kalan bankalar için önemli olacak.