İMKB/Turhan: Şirketleşme bu yıl tamamlanır

İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) Başkanı İbrahim Turhan, ''Umudum, şayet ekim ayı sonundan önce yüce Meclisimiz uygun görür de Sermaye Piyasası Kanunu yürürlüğe girerse yıl sonundan önce yani bu yıl içinde şirketleşmemizi tamamlamış oluruz'' dedi.

Anadolu Ajansı'nın İstanbul'da Finans Editörlüğü bünyesinde başlattığı AA Finans Masası'nın ikinci konuğu İMKB Başkanı İbrahim Turhan oldu. Anadolu Ajansı Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Kemal Öztürk ile AA Finans Haberleri Editörü Ali Bayaslan ve Finans Editörlüğü muhabirlerinin gündeme ilişkin sorularını yanıtlayan Turhan, borsa ve bireysel yatırımcıların ilişkisinin çok önemli olduğunu dile getirerek, bireysel yatırımcıların bütün dünyada borsalar için güvenilir bir dayanak ve likidite sağlayıcı olarak görüldüğünü kaydetti.

Bireysel yatırımcının borsa ile ilişkisinin sağlıklı ve bilinçli olarak oluşturulmasının çok önemli olduğuna işaret eden Turhan, yatırımın bilinçli yapılması halinde, hem yatırımcısına hem ülke ekonomisine çok büyük katkı sağlayacağını, ancak bilinçsiz olarak yapılan yatırımın neticesinde yatırım yapanın kayba uğramasının kaçınılmaz olduğunu dile getirdi.

Turhan, Türkiye'nin çok istikrarsız olduğu dönemler de dahil olmak üzere herhangi bir 10 yıl döneme bakıldığında sermaye piyasasına yapılan yatırımların, bütün yatırımlardan daha çok getiri sağladığını ifade ederek, ''Ancak çevrenizde insanlara sorduğunuz zaman neredeyse para kazanan yok gibidir. Neden oluyor bu? Bir yerden bir şey duyuyorsunuz, bir şey gözlemliyorsunuz veya bir yatırımcının davranışını takip ve taklit etmeye çalışıyorsunuz. Hatta bazı durumlarda o kadar üzücü durumlarla karşılaşıyoruz ki; kendi öz kaynağı ile birikmiş parası ve tasarrufu ile değil, borçlanarak, bazı durumlarda evini arabasını satarak maalesef bilinçsizce bir ya da bir kaç hisse senedine yüklü miktarda yatırım yapmış yatırımcılarla karşılaşıyorsunuz. Bunu üç gün beş gün gibi çok kısa bir dönem içerisinde misliyle çıkarmak gibi bir beklentisi var. Bu iktisadi bir davranış, finansal bir yatırım değil'' diye konuştu.

Sermaye piyasası yatırımının uzun vadeli yatırım olduğuna işaret eden Turhan, yabancı yatırımcıların pay senetlerindeki davranışına bakıldığında ortalama bir yatırım yaptıkları menkul kıymeti tutma süresinin 350 gün olduğunu, yerli yatırımcıda da bu sürenin 33 gün olduğunu belirtti.

İMKB'de seans saatlerinin uzatılmasını sermaye piyasaları ve özellikle İMKB'nin yeniden yapılandırılmasıyla birlikte ele almayı düşündüklerini bildiren Turhan, ''Burada da çalışanlar çalışma saatleriyle ilgiliyle endişe ediyorlar. Hiç endişelenmelerine gerek yok. Seans saatlerinin uzaması mutlaka çalışanların 24 saat haftanın 7 günü orada bulunmasını gerektiren bir şey değil. Artık teknoloji çok ilerledi. Asya borsaları ile entegre olmamış bir sermaye piyasasında bölgesel bir merkez olma şansı yok. Bizim ne yapıp edip Asya ve gelişmiş batı borsalarıyla da eş zamanlı izin verecek bir yapıya ulaşma mecburiyetimiz var'' diye konuştu.

-Borsa İstanbul...-

Turhan, İMKB'yi yeniden yapılandırdıklarını vurgulayarak, şunları kaydetti:

''İstanbul'daki borsamız, bütün Türkiye'nin borsası. Öte yandan İstanbul küresel bir marka. Dolayısıyla bu marka değerinden de istifade etmemiz lazım. Bu Borsa sadece menkul kıymetlerin alınıp satılacağı bir borsa değil, SPK'nın yakın zamanda vermiş olduğu izinden de anlaşılacağı gibi Türkiye'de ihraç edilecek her türlü sermaye piyasası aracının alınıp satılabileceği ve adeta bir süpermarket yaklaşımı ile müşterinin tek bir erişim noktasından tek bir teknoloji platformu ile, tek bir müşteri hesabıyla tek bir teminat yönetim sistemi ile her türlü sermaye piyasası aracını alıp satabileceği bunların ticaretini yapabileceği bir yapıya ulaşacak. Bizim öncelikli ve birinci hedefimiz bunu sağlamak.

Biz İstanbul Borsası'nı milli şampiyonumuz olacak bir kurum olarak yapılandıracağız. İsimlendirme de önemli. Biz aynı zamanda bunun küresel bir isim olmasını, küresel tanınırlığa da sahip olmasını istiyoruz. Şimdi yakın zamana kadar borsamızın ismi yabancı dillerde tercüme edilerek kullanılıyordu. Halbuki markalar tercüme edilmez. Sayın Başbakan Yardımcımız bize bir açılım sağladılar, Borsa İstanbul diye bir tanım çıktı ortaya. Tabii şu an için bunu henüz düşünüyoruz. Ama neden olmasın...''

-İMKB'nin şirketleşme süreci-

Turhan, İMKB'nin şirketleşme sürecine ilişkin olarak ise şu bilgileri verdi::

''Yeni Sermaye Piyasası Kanunumuz haziran ayında Meclise sunuldu. Ekim ayı başında meclisimizin, konunun önemine vakıf olduklarından süratle değerlendireceklerini ve sermaye piyasaları açısından büyük bir devrim niteliğinde olan Türkiye'nin geleceğinin daha müreffeh bir noktaya yürümesi için ekonomimizin beklediği sıçramayı yapabilmesi için çok önemli olan Sermaye Piyasası Kanunu'nun çok süratle kabul edilerek yürürlüğe girmesini bekliyorum. Bu olduktan sonra süratle bu çalışmayı tamamlamamız mümkün ki biz zaten ön çalışmalarımızı yapmış ve bitirmiş durumdayız. Önce bir kanun çıksın ondan sonra bir bakalım demiyoruz. Nisandan beri ilgili kuruluşlarla, irtibatı devam ettiriyoruz. Umudum, şayet ekim ayı sonundan önce yüce Meclisimiz uygun görür de Sermaye Piyasası Kanunu yürürlüğe girerse yıl sonundan önce yani bu yıl içinde şirketleşmemizi tamamlamış oluruz.''

Turhan, İstanbul Finans Merkezi Projesi'nin ülke ekonomisi, sermaye piyasaları ve borsa açısından çok önemli olduğunu vurgulayarak, ''İstanbul Borsası'nın veya 'Borsa İstanbul'un İstanbul Finans Merkezi Projesi'nin beyni, kalbi ve bel kemiği olduğunu düşünüyorum. Dünyada finans merkezi dendiği zaman akla gelen ilk şey borsadır. Türkiye'de de bunun böyle olması lazım. Bu çerçeveden baktığımız zaman projenin adı İstanbul Finans Merkezi yani İstanbul'un bütün olarak bir finans merkezi haline dönüşmesi lazım. Ataşehir'deki kümelenme son derece önemli. Ancak İstanbul Finans Merkezi'ni sadece Ataşehir'deki ağırlıklı olarak da bankalarımızın ve düzenleyici ve denetleyici otoritelerin bir araya toplandığı kümelenmeden ibaret görülmemesi, ona indirgenmemesi çok büyük önem taşıyor'' diye konuştu.

Daha önce Büyükdere Caddesi hattında Beşiktaş-Maslak-Mecidiyeköy üçgeninde bir kümelenme olduğunu hatırlatan Turhan, borsanın İstinye'ye yerleşmesinin ardında yatan dinamiklerden bir tanesinin de bu olduğunu söyledi.

Turhan, bu konudaki nihai kararı verecek olanının yöneticiler olacağını ve hükümetin bu konudaki yaklaşımını son derece önemli olduğun ifade ederek, şunları kaydetti:

''Borsamızın mevcut binası ve lokasyonu gerçekten prestij ve itibar açısından çok çok önemli değer katıyor. Bizim ihtiyaçlarımızı da şu anda büyük ölçüde karşılayabiliyor. Bugün itibariyle Ataşehir'e gitme veya Ataşehir'de başka bir yerleşme noktasında bir plan ya da çalışmamız yok. İkiz borsa kavramı bilişim teknolojileri açısından önemli. Tabii ki borsanın iş sürekliliği hem de bilgi güvenliği açısından bir ikiz merkeze ihtiyacı var. Borsamızın ikiz merkezinin Ataşehir Finans Merkezi'nde yer alması gündeme gelebilir.''

-''Vadeli işlemler piyasası ile ilgili yasal düzenlemeyi hazırladık''-

Turhan, ''Hisse bazlı vadeli işlem kontratının izninin alınmasını herkes olumlu karşıladı, İzmir hariç. Bu çalışmalar ne zaman başlar'' şeklindeki soru üzerine, şu yanıtı verdi:

''Aslında geç bile kalındı. Bugündün sonra biz süratle bu konuda ilerlemeye devam edeceğiz. Alt yapı ve teknik olarak bizim şu an itibariyle bütün hazırlıklarımız tamamlanmış durumda. Vadeli işlemler piyasası ile ilgili yasal düzenlemeyi hazırladık, Sermaye Piyasası Kurulumuza göndermek için bekliyoruz. Hukuki alt yapı da hazır. Sadece bizim hazır olmamız yetmez. Piyasa tarafının hazır olmasını bekliyoruz. Piyasa ne zaman hazır olursa o gün o işlemleri yapacak durumdayız. Bunun için kesin bir süre vermem çok kolay değil. Umudum, bu yıl sonundan önce hisse senedi opsiyonları ile ilgili işlemlerin başlaması yönünde.''

Turhan, ''Endeks kontratları için de bir başlangıç olacak mı?'' sorusuna ise ''İMKB 30 endeksi şu anda İzmir'deki VOB'da faaliyet gösteriyor. Orası da bizim borsamız. İzmirliler sermaye piyasalarımızın önünü açacak bu gelişmeden son derece mutludurlar. Atılacak adımalar bütün Türkiye'nin menfaatinedir. O borsanın ortaklarından biriyiz. Alınan son kararın o süreçle hiç bir ilgisi yok. İlişkisini kurmak da doğru olmaz. Umuyorum ki yakın zamanda VOB ile bütünleşmemiz konusunda önemli haberler alırsınız'' diye cevap verdi.

''Aracı kurumların hisse üzerinde yaptıkları işlemlerin görünmemesi uygulaması ve emir işlemleri iptali konusunda bir soru üzerine Turhan, emir iptalleriyle ilgili düzenlemenin 1 Eylül itibariyle yayımlandığın anımsattı.

''Serbest ve etkin piyasa yapısına inanmak zorundayız'' diyen Turhan, şu görüşleri paylaştı:

''Emir iptallerinin de piyasa de etkin fiyat oluşumu için zaman zaman gereği var. Bütün gelişmiş piyasalarda da emir iptali vardır. Ayrıca kurumsal yatırımcıların artması açısından da bu büyük önem taşıyor. Önemli olan emir iptallerini piyasayı bozucu biçimde bir sonuç doğurmamasıdır. Bizim düzenlememiz onu engellemeye yönelik. Düzenlemeyi çok sıkarsanız etkinlik ve verimlilik kaybına uğrarsınız. Düzenlemeyi çok gevşetirseniz güvenlik ve şeffaflık kaybına uğrarsınız. Burada dengeyi sağlamak lazım. ''

-''Bireysel emeklilik sisteminin gelişmesini fırsat olarak görüyorum''-

Turhan, takas bilgilerinin paylaşımına da değinerek, ''Fiyat o mal veya hizmetle ilgili mümkün olan erişilebilen bütün bilgileri yansıtan en doğru göstergedir, bizim için kararlarımızda yol gösterici işaret fiyat olmalıdır. Gelişmiş piyasalardaki yapının burada da oluşması büyük önem taşıyor. Bütün hususlara rağmen yine de bunu yatırımlar için önemli bir veri kaynağı olarak görmek isteyen yatırımcalarımız varsa onların bilgiye erişimi ile ilgili bir engel görmüyorum. Bunun düzenlemesini yapacağız ve bunun da bir bedeli olacak. Fiyatı olmayan bir şey olmaz'' şeklinde konuştu.

Temiz bir piyasaya sahip olduklarına vurgu yapan Turhan, ''Çok etkili bir gözetim ve denetim sistemimiz var. Piyasa bozucu ya da şüpheli eylemlerin toplam eylemlere oranı dünyanın gelişmiş borsalarından farklı değil. Burası temiz bir borsa ve piyasa. Bu şekilde kalması için de elimizden geleni yapacağız'' dedi.

Turhan, kurumsal yatırımcaların toplam varlıklarının milli gelire oranının benzer ülkelerdeki ortalamanın çok altında olduğunu belirterek, ''Kurumsal yatırımların gelişmesi ve iyileşmesi birinci önceliğimizdir. Bu anlamda bireysel emeklilik sisteminin gelişmesini fırsat olarak görüyorum'' diye konuştu.