Uluslararası piyasalarda haftanın değerlendirmesi

İngiltere ve Çek Cumhuriyeti dışındaki 25 AB üyesinin liderleri, bütçe disiplinini güçlendiren yeni hükümetlerarası anlaşmayı imzaladı.

En az 12 AB üyesi tarafından onaylanması koşuluyla 1 Ocak 2013 tarihinde yürürlüğe girecek anlaşmayla bütçe disiplininden taviz veren ülkeler yarı otomatik yaptırımlara hedef olacak.

Anlaşma metnine göre, bütçe açıklarının hedeflerin üzerinde kalması halinde ''düzeltme mekanizması otomatik olarak devreye girecek''. Böylece, AB'ye mali kuralı getirecek anlaşmayla üye ülkelerin yapısal bütçe açıklarının gayri safi yurtiçi hasılalarının (GSYH) yüzde 0,5'ini aşamayacağı hükme bağlanıyor.

Taraf ülkelerin bütçe yapma yetkilerini kısmen Brüksel ile paylaşmalarını öngören anlaşmayla Avro Bölgesi başta olmak üzere AB içinde ekonomi politikalarının daha yakın koordinasyonu hedefleniyor. Anlaşma metninde ayrıca, zordaki ülkeleri kurtarmak için oluşturulan Avrupa İstikrar Mekanizması'ndan (ESM) faydalanabilmek için anlaşmaya taraf olma şartının aranacağı belirtiliyor.

AB Konseyi Başkanı Herman Van Rompuy, imza töreninde yaptığı açıklamada, bütçe disiplini anlaşmasıyla Euro Bölgesi'nde güvenin yeniden tesisinde önemli adım atıldığını söyleyerek, ''Euro Bölgesi'nin geleceği açısından güvenin yeniden yakalanması, ekonomik büyüme ve istihdamın yolunu açacaktır'' dedi.

AB Konseyi Başkanlık görev süresi uzatılan Rompuy ayrıca, Euro Bölgesi liderlerinin, ESM'ye yapılacak ödemeleri hızlandırma konusunda anlaşmaya vardığını ifade etti.

İrlanda, Euro Bölgesi'nde bütçe disiplinini güçlendirmeyi hedefleyen yeni hükümetlerarası anlaşmayı referanduma sunacağını açıkladı.

Bu arada Avrupa Merkez Bankası (ECB), ikinci kez düzenlediği Uzun Vadeli Refinansman Operasyonu (LTRO) kapsamında 800 EUro Bölgesi bankasına 3 yıl vadeyle 529,53 milyar euro tutarında kredi imkanı sağladı. ECB daha önce, geçen yıl 21 Aralık'ta ilk kez düzenlediği LTRO'da 523 Euro bölgesi bankasına 3 yıl vadeyle 489,19 milyar euro kredi vermişti.



-Yunanistan ekonomisi

Euro Bölgesi maliye bakanları Yunanistan için hazırlanan 130 milyar euroluk ikinci kurtarma paketine prensipte onay verdi.

AB zirvesi öncesinde Brüksel'de toplanan bakanlar, kurtarma paketine nihai onay için parlamento ve bakanlar kurulunda kabul edilen kemer sıkma önlemlerinin bütünüyle uygulamaya girmesini ve 107 milyar euroluk borç silme operasyonunun başarıyla sonuçlandırılmasını istedi.

Almanya Federal Meclisi'nden sonra Finlandiya parlamentosu yaptığı oylamada, Yunanistan'a 130 milyar euroluk ikinci kurtarma paketini kabul etti.

Euro Grubu Başkanı Jean Claude-Juncker, Yunanistan'ın, kalkınmayla ilgili üstlendiği yükümlülükleri yerine getirmekte başarısız olduğunu, bu yüzden reformların uygulanması için Atina'ya kayyum tayin edilmesi gerektiğini söyledi.

Alman Die Welt gazetesine verdiği demeçte, Yunan hükümetinin, bugüne kadar diğer Avrupa ülkelerinde var olan ekonomiyle ilgili altyapıları oluşturmayı başaramadığına işaret ederek Juncker, ''Yunan ekonomisinin kurumsal yapılarının geliştirilmesi AB'nin kayyum tayin etmesi görüşünü kuvvetle desteklemektedir. Reformların uygulanmasını kendimiz (Avrupalılar) üstlenmeliyiz'' dedi.

Almanya Maliye Bakanı Wolfgang Schaeuble de Yunanistan'a gönderme yaparak, ''Eğer bir ülke Euro Bölgesi'nden ayrılmaya karar verirse bu bizleri üzer ancak, bu ülkenin bu konudaki kararını saygıyla karşılarız'' ifadesini kullandı.

Öte yandan Yunanistan parlamentosu tasarruf önlemleri çerçevesinde, ana ve ek emekli maaşlarında kesinti yapılmasını içeren kanun tasarısını onayladı.

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları Yunanistan'ın uzun vadeli kredi notunu düşürdü.

Moody's Yunanistan'ın uzun vadeli kredi notunu ''Ca''dan ''C''ye, Standard and Poor's da (S&P), ''CC'' olan uzun vadeli kredi notu ile ''C'' olan kısa vadeli kredi notunu ''SD'' olarak bilinen ''tercihli temerrüt'' seviyesine indirdi.

Fitch de daha önce ülkenin yabancı ve yerel para cinsinden uzun vadeli kredi notunu ''CCC''den ''C''ye indirmişti.

Her üç kuruluşta kredi notu indirimine AB programı ve tahvil takas anlaşmasının Yunanistan'ın borç yükünü azaltacağı, buna rağmen temerrüt riskinin yüksek kalmayı sürdüreceğini gerekçe gösterdi.


-Euro Bölgesi

Euro Bölgesi'nde geçen yıl yüzde 10,6 düzeyindeki işsizlik oranı ocak ayında yüzde 10,7'ye çıktı.

AB istatistik kurumu Eurostat'ın verilerine göre, Euro Bölgesi'nde yılın ilk ayında işsiz sayısı 185 bin artışla 16 milyon 925 bine ulaştı. 27 üyeli AB'nin geçen yıl yüzde 10 seviyesindeki işsizlik oranı da ocak ayında yüzde 10,1'e yükseldi.

AB'de işsizlik oranları en yüksek ülkeler yüzde 23,3'le İspanya, yüzde 19,9'la Yunanistan, yüzde 14,8'le Portekiz ve İrlanda oldu. İşsizlik oranları AB'nin büyük ekonomilerinden Almanya'da yüzde 5,8, İngiltere'de yüzde 8,4, İtalya'da yüzde 9,2 ve Fransa'da yüzde 10 olarak açıklandı.

Eurostat verileri ayrıca, Avro Bölgesi'nde yılın ilk ayında yüzde 2,6 olan enflasyon oranının şubat ayında yüzde 2,7'ye tırmandığı gösteriyor.

Portekiz Maliye Bakanı Vitor Gaspar, ''kurtarma programının yolunda olduğunu'' söyledi.

Gaspar, Avrupa Birliği (AB), Avrupa Merkez Bankası (ECB) ve Uluslararası Para Fonu (IMF) denetçilerinin 78 milyar euroluk kurtarma programıyla ilgili incelemeleri konusunda yaptığı açıklamada, denetçilerin, Portekiz'in kurtarma programının gereklerine uyduğu kararını verdiklerini belirtti.

İtalya Başbakanı Mario Monti, tahvil faizleri arasındaki farkın tekrar yükselmesini beklemediğini kaydetti.

Monti, Bloomberg'e yaptığı açıklamada, Almanya ile İtalya'nın 10 yıllık tahvil faizleri arasındaki getiri farkının tekrar artmasını beklemediğini, iki tahvil arasındaki farkın sabit hızda düşmeye devam edeceğini tahmin ettiğini bildirdi.

İspanya Başbakanı Mariano Rajoy, bütçe açığının bu yıl tahminlerinin üzerinde olacağını söyledi.

Bu yıl bütçe açığı hedefini tutturamayacaklarını belirten Rajoy, bütçe açığının GSYH'ye oranının bu yıl yüzde 5,8 olmasını öngördüklerini ifade etti. Rajoy ayrıca 2013 yılı için bütçe açığı hedeflerinin hala yüzde 3 olduğunun altını çizdi.

İspanya hükümeti, daha önce bütçe açığını bu yıl GSYH'nin yüzde 4,4'üne çekmeyi hedeflediklerini açıklamıştı.

AB Komisyonu, İrlanda'ya yapılan toplam 85 milyar euroluk AB-IMF yardım paketi çerçevesinde 5,8 milyar avroluk kredi diliminin serbest bırakılmasını kararlaştırdı. Yardım programının başladığı 2010 sonundan bu yana İrlanda'ya AB'den gelen kredi miktarının 32,2 milyar euroyu bulduğu belirtildi.

İtalya ekonomisi, geçen yıl yüzde 0,4 büyüdü.

İtalya İstatistik Kurumu (Istat), ülkenin GSYH'sinin geçen yılın tamamında bir önceki yıla göre yüzde 0,4 oranında büyüdüğünü bildirdi.

Euro Bölgesi'nin üçüncü büyük ekonomisi İtalya'nın kamu borcunun GSYH'ye oranı geçen yıl sonu itibariyle yüzde 120,1'e ulaşırken, bütçe açığının GSYH'ye oranı yüzde 3,9'a geriledi.



-ABD ekonomisi

ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Ben Bernanke, ''ABD ekonomisinin son aylarda Fed'in beklediğinden daha iyi performans gösterdiğini'' söyledi.

Bernanke, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi'nde yaptığı konuşmada, ABD ekonomisinin toparlanmasını sürdürdüğünü, ancak büyümenin inişli çıkışlı ve ılımlı olduğunu belirtti. Ekonomik görünümün düzelmesi durumunda Fed'in düşük toparlanma tahminini gözden geçirmesi gerekebileceğini ifade eden Bernanke, Fed'in 2014 yılının sonunda faiz oranlarında herhangi bir artışa gitmesinin ekonominin durumuna bağlı olduğunu kaydetti.

İstihdam piyasasındaki ''olumlu gelişmelere'' rağmen, piyasanın hala ''normalden uzak kalmaya'' devam ettiğini ifade eden Bernanke, akaryakıt fiyatlarının yeniden yükseldiğini, bunun tüketicilerin satın alma gücünü düşürürken muhtemelen geçici olarak enflasyonu yükselteceğini belirtti.

Fed'in kendisine bağlı 12 bölgeden aldığı ekonomik verilere dayanarak hazırladığı ''Bej Kitap'' adlı rapor da, bu bölgelerin tamamının ocak ayında ve şubat ayının ilk yarısında büyüdüğünü ortaya koydu. Fed, bütün ekonomik faaliyetlerin hızının ''düşükten ılımlıya'' doğru arttığına işaret etti.

Bu arada ABD Ticaret Bakanlığı, ABD'nin GSYH'sinin Ekim-Aralık dönemini kapsayan geçen yılın dördüncü çeyreğinde yıllık bazda yüzde 3 büyüdüğünü açıkladı. Bakanlık daha önce söz konusu dönemde ekonominin yüzde 2,8 büyüdüğünü bildirmişti.

ABD Çalışma Bakanlığı verilerine göre, 25 Şubat'ta sona eren hafta işsizlik maaşı başvuruları 2 bin kişi azalarak 351 bine geriledi ve bu Mart 2008'den bu yana en düşük işsizlik maaşı başvuruları olarak kayıtlara geçti.



-Döviz piyasası

ABD dolarının, uluslararası döviz borsalarında önemli para birimleri karşısında, pazartesi günü açılış ve cuma günü kapanış değerleri şöyle oldu:



PARA BİRİMİ PAZARTESİ CUMA

----------- --------- ---------

Japon Yeni 81,09 81,78

İsviçre Frangı 0,896 0,914

Kanada Doları 1,001 0,989


Londra döviz piyasasında pazartesi günü 1,345 dolardan açılan euro, cuma kapanışta 1,32 dolara geriledi.

Aynı borsada pazartesi günü 1,586 dolardan açılan İngiliz sterlini ise cuma kapanışta 1,583 dolar oldu.

New York borsasında, altının ons fiyatı pazartesi günü 1.773,60 dolardan kapanırken, cuma günü kapanışta 1.708,80 dolar oldu.



-ABD, Avrupa ve Asya borsaları