Dolar ralliye hazırlanıyor
2012 Avrupa’da finansal felaket (meltdown) yılı olacak mı? Yatırımcılar toksik varlıklar (toxic asset) yüzünden panik yaparken, yöneticilerin yanlış kararları zincirleme reaksiyon’a (chain reaction) yol açacak mı? Eğer öyle olursa, Avrupa’daki bankalar ‘radyoaktif’ olup etkileri küresel piyasalara (fallout) yayılacak mı? Ya da felaket, patlama öncesi problemler kontrol altına alınıp yayılması (contain) önlenebilecek mi? Bu günlerde Nükleer fizik terminolojisinin finans alanına iyice yerleşmesinin ardında iyi bir sebep var.
Finans dünyası ve nükleer enerji sektörü enteresan bir şekilde benzeşirler. Şöyle düşünün! En basit anlamda finans sektörü de nükleer endüstri de fayda sağlamak amaçlı kamu hizmetidir (utility). Nakit para ve enerji kullanıldığında ekonomik faaliyetler oluşur. Ancak, son yıllarda her iki sektörün büyümesinde üstel artış gözlenmesine rağmen aralarında önemli bir fark var. Nükleer endüstride reaktörleri tasarlayan bilim adamları ürettikleri enerjiye bağlı olarak prim almazlar. Maaşları bellidir.
Bunun aksine finans endüstrisinde tek taraflı kar amacı güden ürün tasarımı (deal making), getiriyi maksimize edecek trading çabaları vs. gibi her türlü teşvik kullanılır. Bu yüzden banka kazalarının reaktör kazalarına kıyasla çok sık olması sürpriz değildir. Nitekim nükleer reaktörler, Wall Street türü teşvik primleri ile yönetilmiş olsaydı nükleer kazalardan başımızı alamazdık. Bu günlerde nükleer fizik terminolojisi finans dünyasına ithal edilmekle birlikte, maalesef, teşvik yapısı ithal edilemedi. Dönelim, euro/dolar paritesine.
Geçen hafta, FED’in 2014 yıl sonuna kadar düşük faiz ortamına devam şeklinde açıkaması, uzun vadeli tahvil alımlarına devam edeceğini ve QE3 olasılığının hala masa üzerinde olduğu anlamına geliyor. Politik bir karar değişimi olmamakla birlikte FED, piyasa beklentilerine göre davranmakta, özellikle tüketici ve iş dünyası güvenini sağlamak üzere isdihdam piyasasını iyileştirme çabalarına devam ettiriyor.
Dolayısıyla, açıklamaları sermaye piyasaları ve altın fiyatını desteklerken dolar olumsuz etkileniyor. Son bir iki haftadır Avrupa Birliği’nde endişelerin azalması da aşırı yüksek olan euro açık pozisyonların kapatılmasına yol açıyor. Dolar için diğer bazı olumsuz gelişmeler şöyle sıralanabilir. 1- İMF küresel ekonomiyi AB’deki sıkıntılardan ayrıştırmak (sterilize etmek) amacı ile AB endişelerini kolaylamak adına borçlanma kaynaklarını artırmaya çalışıyor.
Dolar için olumsuz gelişme. 2- FED’in Avrupa’daki dolar fonlama sıkıntısı olan sıkıntılı bankalar için açtığı swap hattı azalan dolar talebi ile birlikte kapatıldı. Euribor oranları son beş buçuk ayın en düşük seviyesine geriledi. 3- CFTC raporuna göre euro net kısa (short) pozisyonların rekor düzeyde olması kısa vadede euro’nun daha fazla değer kaybına karşı direnç oluşturuyor, bu da dolar için olumsuz.