İzlanda mucizesi mi?

Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch geçtiğimiz hafta 'çöp bono' notuna (BB+) sahip olan İzlanda'daki iyileşmeye atıfta bulundu ve ülkenin kredi notunu 'BBB-'e yükseltti. 2008 yılında iflasın eşiğine gelen ülke, 2011'de tekrar büyüme kaydetmesiyle çevre ülkelere örnek olabilir mi?

İzlanda tarafından izlenen model şu an Avrupa'daki zayıf ülkelerce, Avrupa
bölgesinde kaldıkları sürece uygulanabilir gibi gözükmüyor.

İzlanda modeli: %100 yabancı mudileri kaldır

İzlanda, 3 yıl kadar önce mali açıdan zor bir duruma düştü. Finansal kriz ekonomiyi ve sektörün %85'ini temsil eden 3 büyük İzlanda bankasını (Kaupthing, Landsbanki ve Glitnir) vurdu. Piyasalardaki o zamanki kredi kriziyle bankalar battı. Bu durum yetkililerin bankaların kamulaştırılması için örnek teşkil etmiş oldu ve bunu alışılmamış bir yolla yaptılar.

İzlanda hükümeti batık bankaları kurtarmayı finanse etmeyi red etti ve sadece
vatandaşların tasarruflarını korumayı kabul etti. Bu durumda yabancı yatırımcılar, özellikle en çok etkilenen Hollanda ve İngiliz yatırımcılar büyük kayıplarla karşı karşıya kaldılar.

Bu durum, 300,000 nüfusa sahip küçük ölçekli ülkeyi köşeye sıkıştırdı. 2009 yılında GSYİH %7 düştü, enflasyon yılsonu %12 ile kapadı, faiz oranları %15'in üzerini test etti ve kur hızla devalüe oldu. Bu noktada, artan kamuoyu baskısı İzlanda Başbakanı Geir Haarde'i 2009 yılı başında istifaya sürükledi.

Ülke zor bir uyum sürecinin ardından 2011 yılının 3. Çeyreğinde büyümeyi başardı ve GSYİH'nin %3'ü kadar bir büyüme yakaladı. Aynı zaman dilimi içerisinde dış desteği çoktan geride bırakmıştı. Fitch'in direktörlerinden Paul Rawkins, İzlanda hakkında: 'Ülkenin IMF ile olan programını başarıyla bitirdiğini ve uluslararası sermaye piyasalarına erişimini geri kazandığını dile getirdi. Gelecek vaat eden bir toparlanmanın devam etmekte olduğunu, finans sektörünün yeniden yapılandırılmasının ileri düzeyde olduğunu ve güçlü mali konsolidasyon programıyla birlikte Kamu Borç/GSYİH oranını desteklediğini ekledi. Fitch ayrıca İzlanda'nın unorthodox (alışılmamış) politika tepkisinin ülkenin kredibilitesini eşi görülmemiş kriz için korumayı başardığını belirtti.