TCMB: Gerekirse küresel şoklara karşı ek tedbir alınabilir

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Finansal İstikrar Raporu'nda, alınan makro ihtiyati tedbirlerin etkisiyle hanehalkı finansal yükümlülüklerinin varlıklarına oranındaki iyileşmenin devam ettiği belirtildi. TCMB'nin raporunda, gerekmesi halinde dış şoklara karşı ek tedbirler alınabileceği ifade edildi.

Küresel ekonomiye ilişkin gelişmelerin finansal istikrar açısından önemini koruduğu vurgulanan raporda, 2014 Kasım Finansal İstikrar Raporu'nun yayımlandığı tarihten bu yana iktisadi faaliyetteki toparlanmada ülkeler arasındaki farklılaşmanın devam ettiği, ABD'nin diğer gelişmiş ülkelere göre daha güçlü büyüme performansı sergilerken Euro Bölgesi'nde ekonomik büyümenin zayıf seyrini koruduğu aktarıldı.

Küresel büyümenin önemli kısmını oluşturan gelişmekte olan ülkelerin büyüme hızının yavaşladığı kaydedilen raporda, şöyle denildi:

"Enflasyon gelişmiş ülkelerde hedeflerin altında seyretmekte, gelişmekte olan ülkelerde ise yukarı yönlü hareket etmektedir. ABD'nin faiz artırım sinyali ve para politikasındaki normalleşme sürecine ilişkin belirsizlikler küresel piyasaların veri akışına duyarlılığının yüksek seviyelerde kalmasına neden olmaktadır. Böyle bir konjonktürde ABD doları diğer para birimlerine karşı güçlenme eğilimi göstermiş, gelişmekte olan ülkelerde sermaye hareketleri dalgalı bir seyir izlemiştir."

Yılın ilk çeyreğine ilişkin göstergelerin, yurt içi iktisadi faaliyette dış talepteki yavaşlamaya bağlı olarak bir miktar ivme kaybı yaşandığına işaret ettiği belirtilen raporda, yılın ikinci çeyreğinden itibaren Avrupa Birliği büyümesindeki kısmi toparlanmanın da etkisiyle iktisadi faaliyetin ılımlı artış eğilimine geri döneceğinin tahmin edildiği vurgulandı.

Enflasyon görünümüne bakıldığında ise uygulanan temkinli para ve maliye politikalarıyla alınan makro ihtiyati önlemlerin çekirdek enflasyon göstergelerini olumlu yönde etkilediği, bunun yanı sıra düşük seyreden emtia fiyatlarının da enflasyondaki düşüşe destek verdiği ifade edilen raporda, ancak gıda fiyatlarındaki yüksek artışlar ve döviz kurunda ilk çeyrekte yaşanan gelişmelerin enflasyondaki iyileşmenin öngörülenden daha sınırlı olmasına neden olduğu, bu çerçevede TCMB'nin para politikasındaki temkinli duruşunu koruduğu bildirildi.

- "Bankacılık sektörü sağlam likidite görünümünü sürdürmektedir"

Cari işlemler dengesi iyileşirken, devam eden mali disiplinin hem risk primlerinin hem de enflasyonun düşürülmesine önemli katkı sağladığı vurgulanan raporda, TCMB'nin para politikasında temkinli duruşunu sürdürürken, döviz likiditesini, çekirdek yükümlülükleri ve uzun vadeli borçlanmayı desteklemeye yönelik tedbirlerle de makrofinansal riskleri azaltmayı amaçladığı belirtildi.

Raporda şunlar kaydedildi:

"Alınan makro ihtiyati tedbirlerin etkisiyle hanehalkı finansal yükümlülüklerinin varlıklarına oranındaki iyileşme devam etmektedir. Hanehalkının sadece TL cinsinden ve sabit faizle borçlanmakta olması finansal piyasalarda oynaklığın arttığı bu dönemde hanehalkının borç ödeme gücünün korunmasına katkı sağlamaktadır. Reel sektörün kredi talebinde TL işletme sermayesi finansmanı ve mevcut borçları yenileme ihtiyacının belirleyici olduğu görülmektedir. Reel sektör yabancı para borçlarının ağırlıklı olarak uzun vadeli olmasının, kısa vadeli açık pozisyonun düşüklüğünün ve yabancı para cinsinden borçlanmanın daha çok kur riskini iyi yönetebilecek büyük firmalar tarafından yapılmasının, kur riskini sınırlandırdığı değerlendirilmektedir. Ayrıca, borçlanma yoluyla finansmanın içerdiği vergi avantajının neden olduğu yüksek kaldıracın azaltılması amacıyla, yapılan yeni yasal düzenlemeyle nakdi sermaye artışına sağlanan vergi teşviki, özkaynak finansmanını özendirecektir."

Raporda, bankacılık sektörünün kredi büyüme hızlarının makul düzeylerde seyrederken, alınan tedbirler sonucunda ticari kredilerin tüketici kredilerine göre daha hızlı artmakta olmasının dengeli büyümeyi desteklediğine işaret edildi.

Bankaların takipteki alacaklar oranının yatay seyretmekle birlikte, iktisadi faaliyetin zayıf seyri ve kur oynaklığı gibi unsurların kredi riskinin takibini gerekli kıldığı ifade edilen raporda, mevcut sermaye tamponlarının olası kredi riski zararlarını karşılayabilecek düzeyde olduğu vurgulandı.

Bankacılık sektörünün sağlam likidite görünümünü sürdürdüğü belirtilen raporda, "TCMB'nin zorunlu karşılık uygulamasında mevduat dışı yabancı para kaynakların vadesini uzatmaya yönelik yaptığı değişikliklerin de katkısıyla bankaların yurt dışından sağladığı kaynakların ortalama vadesi uzamaktadır" denildi.

TL cinsinden tesis edilen zorunlu karşılıklara çekirdek yükümlülükleri teşvik edecek şekilde faiz ödenmesi uygulamasının başlatıldığı hatırlatılan raporda, bankaların çekirdek fonlama kaynak kullanımını artırmaya başlamalarının finansal istikrar açısından olumlu olduğuna işaret edildi.

Raporda, "Döviz likiditesini, çekirdek yükümlülükleri ve uzun vadeli borçlanmayı destekleyici yönde atılan adımlar ekonomimizin küresel şoklara karşı dayanıklılığını artırmaya yönelik tedbirlerdir. Gerekli görülmesi halinde aynı doğrultuda ilave önlemler alınabilecektir. Yapılan değerlendirmeler çerçevesinde, son altı aylık süreçte, küresel piyasalar, yurt içi ekonomi ve yurt içi finansal piyasa gelişmeleri bir önceki altı aya kıyasla daha zayıf seyretmiştir" denildi.