2009 yılının son üç ayında başlayan son ekonomik büyüme döneminde istihdam dostu bir büyüme yaşandığı konusunda hiçbir şüphe yok. 2010 yılının başından bu yana Türkiye genelinde işsiz sayısı her üç aylık dönemde bir önceki yılın aynı dönemine göre düşerken, toplam istihdam da artıyor. Son iki yıldır işsiz sayısı yıllık ortalama yüzde 14 civarında düşerken, toplam istihdam yıllık ortalama yüzde 6.5 civarında artıyor. Üç aylık dönemler itibarıyla bakıldığında, Türkiye genelinde istihdam edilenlerin sayısı 2007 ve 2008 yıllarının üçüncü üç ayında 22 milyon kişi civarındayken, bu yılın üçüncü üç ayında 24.9 milyon kişi civarında oldu. Yani küresel kriz öncesine göre 3 milyon kişiye yakın istihdam sağlandı. Buna karşılık işsiz sayısındaki gelişmeler o denli parlak değil. 2007 yılının üçüncü üç ayında işsiz sayısı 2.4 milyon kişi civarındayken, bu yılın aynı döneminde 2.5 milyon kişi işsiz olmaya devam ediyor.

BÜYÜME YETMİYOR
Ekonomi büyümeye paralel istihdam yaratıyor, ama nüfus artışı ve işgücüne katılımın artmasıyla işsiz sayısında aynı paralelde olumlu gelişmeler sağlanamıyor. Dolayısıyla, işsizlik oranı özellikle kadın nüfusta hâlâ çok yüksek. Grafikte 2008 yılının başından bu yana üç aylık dönemler itibarıyla bir önceki yılın aynı dönemine göre milli gelir büyümesi, erkek ve kadın nüfusun istihdamındaki yüzde değişmeler veriliyor. Aynı büyüme oranında kadın istihdamındaki artış, erkek istihdamından yüksek. Buna rağmen, bu yılın üçüncü üç ayında erkek nüfustaki işsizlik oranı ortalama yüzde 8.1 olurken, kadın nüfusundaki işsizlik oranı yüzde 11.4 oldu. Kentlerdeki gelişmeler daha çarpıcı. Kentlerde erkek nüfusundaki işsizlik oranı bu yılın üçüncü üç ayında yüzde 9.4’e kadar geriledi. Erkeklerdeki işsizlik oranı 2007 yılından bu yana en düşük düzeyine geldi. Kentlerdeki kadın nüfusundaki işsizlik oranı ise aynı dönemde ortalama yüzde 17.2 oldu. 2007 yılının üçüncü üç ayında da kentlerdeki kadın nüfusundaki işsizlik oranı aynı düzeydeydi. Bu veriler bu denli hızlı bir büyüme sürecinden geçildiği halde, özellikle kadın nüfusun işsizlik oranında kayda değer bir gelişme kaydedilmediğini gösteriyor. Kadın nüfus giderek daha fazla işgücüne katılma eğiliminde. Dört yıl önce kentlerdeki 15 yaş üzeri kadınların yüzde 20’si işgücüne katılırken, bugün bu oran yüzde 25 oldu. Dört yıl önce kentlerdeki 15 yaş üstü kadın nüfusun yüzde 16.6’sı istihdam edilirken, bugün bu oran yüzde 21’e yaklaştı.

KIRSAL KESİM
Son bir yılda ekonomi reel olarak yaklaşık yüzde 9.5 büyüdü. Bu dönemde toplam istihdam, bir önceki on iki aylık döneme göre ortalama 1.4 milyon kişi arttı. İstihdam artışı kentlerde 782 bin kişi oldu. Kırsal kesimdeki istihdam artışı ise 623 bin kişi olarak görünüyor. Toplam istihdam artışının neredeyse yarısı kırsal kesimden kaynaklanıyor. Bu rakamlar çok inandırıcı değil. Kırsal kesimde çalışanlar işgücünde sayılıp çalışmayanlar işgücünün dışında kabul ediliyormuş gibi bir durum var. Örneğin, kırsal kesimdeki erkek nüfustaki işsizlik oranı yüzde 7.2 iken bu oran kadınlarda yüzde 3.9 kadar. Dolayısıyla, Türkiye genelindeki işgücü istatistikleri bir ölçüde kırsal kesim verileri nedeniyle çarpılıyor. O nedenle kentlere yönelik işgücü istatistikleri istihdamdaki temel eğilimleri daha iyi yansıtıyor. Kadın istihdamı artışı erkekten fazla (kent) Ercan KUMCU ekumcu@htgazete.com.tr E