Temmuz döneminde (haziran, temmuz ve ağustos ayları ortalaması) işsizlik oranı yüzde 8.3'e yükseldi. Genellikle mevsimsel nedenlerle işsizlik oranı ağustos dönemine (temmuz, ağustos ve eylül ayları ortalaması) kadar düşmeye devam eder, eylül dönemi (ağustos, eylül ve ekim ayları ortalaması) ile birlikte yükselme eğilimine girer. Mart dönemi ile birlikte yeniden düşmeye başlar.
Bu yıl işsizlik oranındaki yükseliş bir ay erken başladı. Mevsimsel hareketin erken gelmesinin önemli bir nedeni ekonomik büyümedeki yavaşlama ile beraber özellikle inşaat gibi sektörlerde istihdam kaybının erken başlaması oldu. Geçen yılın aynı dönemine göre, temmuz döneminde toplam istihdam 545 bin kişi arttı, bir önceki döneme göre 79 bin kişi azaldı. Azalışın yarısından fazlası inşaat sektöründen kaynaklandı.
KADIN İSTİHDAMI ARTIŞI İSTİKRARLI
Ekonomik büyümedeki yavaşlamanın istihdamdaki eğilimleri etkilemesi kaçınılmaz. Aslında, ekonomik büyümedeki yavaşlama geçen yılın ikinci yarısından sonra başladı. İstihdam artışındaki azalma ise geçen yılın kasım ayı ile beraber başladı. Bir anlamda istihdam verileri büyümedeki yavaşlamaya belli bir gecikme ile tepki verdi denebilir.
Toplam istihdam artışının ekonomik büyümeye tepki vermesinin gecikmesi bir ölçüde kadın istihdamının neredeyse ekonomik büyümeden bağımsız olarak artıyor olması. Daha teknik deyimiyle, kadın istihdamındaki artışın ekonomik büyümedeki değişmelere olan esnekliği erkek istihdamından çok daha az. Kadın istihdamı 2008-2009 döneminde azalmamıştı. Şimdi de, kadın istihdamı ekonomik büyümedeki düşüşe fazla tepki vermiyor denebilir.
Grafikte, on iki aylık ortalamalar bazında kentlerdeki istihdam artışının kadın ve erkek nüfustaki gelişmeleri veriliyor. Kırmızı çizgi ile gösterilen kadın nüfustaki istihdam artışı oldukça istikrarlı. 2009 yılında erkek istihdamı azalırken, kadın istihdamı ortalama 100 bin kişi artmaya devam etti. Türkiye ekonomisinin yeniden hızlı bir büyüme sürecine girdiği 2010 ve 2011 yıllarında erkek istihdamındaki artış yıllık ortalama 800 kişiye çıkarken, kadın nüfusun istihdamındaki artış istikrarını korudu ve 300 bin kişi civarında kaldı. Son aylarda da kadın istihdamındaki artış ortalama 300 bin kişinin üzerinde tutunmaya devam ediyor.
MEVSİMSEL OLUMSUZLUKLAR
Önümüzdeki aylarda istihdam verileri mevsimsel nedenlerle olumsuz yönde gelişecek. İşsizlik oranı daha da yükselecek. Mevsimsel etkenlerin yanında, ekonomik büyümedeki yavaşlama da giderek daha sert bir hal aldığından, işsizlik oranındaki artış 2010 ve 2011 yıllarının aynı dönemlerinden daha sert olabilir. Gelecek yılın şubat dönemine kadar işsizlik oranının yeniden çift haneye ulaşmaması olumlu olarak nitelendirilmeli.
İşsizlik oranındaki değişmeleri doğrudan etkileyecek en önemli gelişmelerden biri işgücüne katılma oranı (çalışan ve iş arayan nüfusun çalışma yaşındaki nüfusa bölümü). Türkiye'de bu oran artma eğiliminde. Eğilim kadın nüfusta çok daha güçlü. Mevsimsel olarak istihdam olanakları değişirken, işgücüne katılım eğiliminin daha istikrarlı bir seyir izlemesi işsizlik oranında belli bir oynaklığa neden oluyor. Önümüzdeki aylarda işgücüne katılım fazla düşmeden istihdam düştüğü takdirde, işsizlik oranındaki artış daha sert olabilir.
