Eylül ayında aylık enflasyon yüzde 0.14 oldu. 2003 yılı bazlı fiyat endeksi verileri yayınlandığından bu yana en düşük eylül ayı enflasyonu bu yıl gerçekleşti. Tek başına bakıldığında, bu rakam çok sevindirici. Ama, enflasyon dinamikleri göz önüne alındığında, enflasyon hedefi ile karşılaştırıldığında, bu rakamın sevinilecek bir tarafı yok.
Döviz kurlarından enflasyona doğrudan geçişin neredeyse sıfıra yaklaştığını görebiliyoruz. Ama, döviz kurlarından enflasyona dolaylı geçişin hâlâ devam ettiği izlenimi söz konusu. Örneğin, servis sektöründe fiyat artışları eylül ayında da yüksek. Önümüzdeki döneme baktığımızda, enflasyon üzerinde iki önemli etken olumsuz yönde işlev görecek gibi görünüyor. Birincisi, döviz kurlarında yeniden başlayan hareketlilik. İkincisi de, devlet kontrolündeki fiyatlarda bu ayın başında yapılan ayarlamalar.
YUKARI YÖNLÜ EĞİLİM
Mevsimsel ürünleri dışarıda bırakan fiyat endeksindeki artış ortalama tüketici fiyatlarındaki artışın üzerinde (yüzde 0.41). O halde, eylül ayında tüketici fiyatları üzerindeki mevsimsel etkenlerin olumlu yönde işlev gördüğünü söyleyebiliriz. Gıda fiyatlarından ortalama enflasyon üzerinde görülen olumsuz etkinin eylül ayında azaldığı görülüyor. Bunun kalıcı olup olmadığını ileriki aylarda göreceğiz. Eğitim ve otellokanta sektörlerindeki yüzde 1’in üzerindeki aylık fiyat artışları ise, geçen aylarda diğer gruplarda görülen fiyat artışlarının servis sektöründeki fiyatlar üzerinde baskı yarattığının göstergesi olarak alınmalı.
Son bir yılda tüketici fiyatlarındaki artış yüzde 8.9’a geriledi. Grafikte görüldüğü gibi, bu oran 2009 yılından bu yana çizilen doğrusal eğilim çizgisinin neredeyse tam üzerinde. Yani, düşük çıkan eylül ayı enflasyonu dahi 2009 yılından bu yana gözlenen enflasyondaki yıllık eğilimi henüz aşağı çekecek güçte değil. Temel enflasyon göstergeleri olarak kabul edilen “H” ve “I” endeksleri de yıllık olarak yüzde 9’un üzerinde artmaya devam ediyor.
YÜZDE 9’UN ALTI ZOR
Döviz kurlarında yeniden hareketlenme başladı. Mayıs, haziran ve temmuz aylarında 2.49 civarına kadar gerileyen aylık ortalama sepet kur ağustos ayında 2.50’nin üzerine çıktı. Eylül ayında 2.52 düzeyine geldi. Bugünlerde 2.58 civarında. Üç ay öncesine göre sepet kur bazında TL nominal olarak yüzde 4 civarında değer yitirmiş durumda. Döviz kurlarındaki hareketlilik önümüzdeki dönemde devam edecek gibi görünüyor. O halde, döviz kurlarından enflasyona ikinci bir dalga geçişin gelmesi oldukça muhtemel
Bu ay başında enerji fiyatlarında yapılan ayarlamalar tüketici fiyat endeksindeki birçok alt kalemde ek fiyat artışlarına neden olacak. Geçen yıl ekim ayında aylık enflasyonun yüzde 1.8 olması nedeniyle, belki yıllık enflasyonda korkutucu bir artış olmayacak, ama enflasyon beklentileri açısından olumsuz bir ortam oluşacak.
İleri bakıldığında, eylül ayı enflasyonuna sevinmek zor. Şimdiye kadar gözlenen eğilim, yıl sonunda yıllık tüketici fiyatları enflasyonunun yüzde 9’un altında kalması olasılığının oldukça düşük olduğunu gösteriyor.
İyi bayramlar dilerim.
