Rahmetli Sakıp Sabancı'nın son CEO'su Dr. Celal Metin çocukları Kerem ve İrem ile birlikte kurduğu MetCap Enerji ile GE'nin Powergen 2011 Milano Fuar'ında ilk kez dünyaya tanıttığı enerji sektörünün kilometre taşı olarak görülen Kombine-Çevrim Enerji Santralı'nın inşası için Türkiye'yi seçmesini sağladı. Milano'da düzenlenen basın toplantısında diğer ülkeleri kıskandıran ve yabancı basının büyük ilgisini çeken 'Derviş' projesi yabancı basında geniş yer aldı. GE'nin Türkiye'yi bölgede enerji üssü ilan ettiğini dile getiren MetCap Enerji Başkanı Dr. Celal Metin "Dönüm noktası niteliğine sahip bu proje ile Türkiye enerji şebekesinde daha çok rüzgâr, güneş enerjisi ve doğalgaz kullanabilmesini sağlayacağız. Öyle bir ekonomik verim elde ediyoruz ki güneş ve rüzgâr için verilen teşviklere ihtiyacımız kalmayacak" dedi.
■Derviş projesi nasıl başladı ne zaman bitiyor?
-2008'de başladı. 26 Mayıs'ta İstanbul'da bütün anlaşmalar imzalandı. Projede entegrasyon diye tanımlanan 550 megavat gücünde kombine çevrim santralı var. 50 megavat güneş sahası var ve 24 megavat rüzgâr sahası var. Tek entegrasyonda toplanıyor. Güneşten elde edilen yüksek basınçlı ve sıcaklıktaki buharı, ilave kazanlardan geçirilen FlexEfficiency 50 denilen yeni nesil tesisin buhar türbini tarafından destekleniyor. Güneşin olduğu saatlerde müthiş verim sağlanıyor. Türkiye gibi doğalgazın önemli olduğu bir ülkede enerji tasarrufu açısından çok önemli bir sistem olacak. Karaman'da kuruluyor bu yüzden projenin adı 'Derviş' oldu. 2015'in başında elektrik üretmeye başlanacak. Ortasında ise ticari olarak yürürlüğe girecek.
■Ne kadar bir yatırım öngörüyorsunuz?
-Bütün altyapılar bitti. Araziler ön mühendislikler bitti. GE ile 2008 yılından beri süren yoğun çalışmalar sonucu 7 bin 800 sayfalık proje imzalandı. Projenin birinci fazında, 532 megavat kısmı için toplam yatırım 450 milyon Euro civarında olacak. Bu gücü, 1080 megavat güçte artırılması için başvurularda bulunuldu.
■Bütün finansmanı buldunuz mu?
-Bu proje bütün Türk bankalarının ilgisini çekiyor. Bütün anlaşmalar hazır. Metni dahil bankalar tarafından kontrol edildi. Yatırımın 1/3'ünü öz kaynak geri kalanı da proje finansmanı yapılmaya çalışılıyor.
■GE' ye yüzde kaçını satmayı planlıyorsunuz? Başka yabancı ortak olacak mı?
-O konuda biraz cimri davranıyoruz. Yüzde 20'sine kadar ortak alacağız. Çok ilgi var. GE ile beraber sadece Türkiye'de değil Körfez bölgesinde ve Amerika'da birçok proje üzerinde çalışıyoruz. Aquastar diye bir proje daha var. Deniz suyundan su üretmeyi sağlıyoruz. Akla gelmeyen ekonomiler sağlanıyor. Bununla beraber birçok ortak olacaktır.
■Enerji sektörüne ne kadar yatırım öngörüyorsunuz?
-Şu anda 2000 megavat olmak üzere Türkiye'de 550 gerisi Amerika ve Körfez bölgesinde olacak.
■Borasko Elektrik ne oldu?
-Başlandı. Lehman Brothers'la ortaklık oldu OMV'de katıldı. OMV ile yollar ayrıldı. OMV ile anlaşamayınca oradaki hisselerimizi OMV'ye devrettik.
■Hibrit teknolojisinin avantajı nedir?
-Hibrit yerine entegre deniliyor. Bir tesis gibi düşünün başka türlü hibritler de var. 50 megavat güneş sahasına kendisinin altyapısını koyarsanız bu ekonomiyi sağlayamazsınız fakat 50 megavat güneşten elde ettiniz buhar gücünü koca bir makineye ilave ettiğinizde bayağı bir ekonomi yapmış oluyoruz.
■Elektrik fiyatları için hangisini kurmak daha iyi?
-Tek yol termal yoldur. Bu yolla yüksek doğalgaz maliyeti olan yerlerde güneş enerjisini kendi yakıtınızı optimum seviyede kullanmak ekonomiktir.
■Santraldan üretilecek enerji nerede satılacak?
-Sahanın yeri çok güzel. 154'lük hatla Mersin'e kadar uzanıyor yukarıdan ise Konya Ereğli'ye kadar uzanıyor. Bir başka 380'lik hatla Seydişehir Adana hattına bağlanılıyor. Bir ucu Antalya diğer ucu Hatay, Suriye ve Lübnan'a kadar uzanıyor.
■Santral'da ne kadar elektrik üretilecek?
-Project Derviş'te 4 milyar kilovat saat, ikinci fazda bu 8,4'e çıkacak. 600 binden fazla haneye elektrik sağlayacak.
■Elektrik dağıtım özelleştirmesinde fiyatları nasıl buldunuz?
-Bankalar bunların finansmanını gerçekçi bulmakta sıkıntı çekiyorlar. Bende fiyatları çok yüksek buldum. Özelleştirmelerde kısa orta ve uzun vadelerde ekonomilere fayda sağlayabilmesi için ciddi bir ekonomiye sahip olması gerekir.
■Seçim sonrası elektrik fiyatları zamlanacak mı?
-Şu anda kurlardan kaynaklanan, bir yerde elektrik fiyatlarında aşağı inme var. Ama bunun bir miktar değişeceği kanaatindeyim. Bütün ülkeler nükleer santralları kapatacak diyorlar bunu sağlayabilecek tek yatırım türü baz yük ve full flexibility. Bunun ekonomik olması için elektrik fiyatının belli bir yerde olması lazım.
