Ağustos ayı enflasyonu beklentilere paralel olarak aylık bazda yüzde 0,86, yıllık bazda yüzde 11,77 artış kaydetti. Enflasyon son birkaç aydır artan talep koşulları ve kur artışı ile yeniden yükseliş eğilimine girerken, TCMB’nin belirsizlik aralığının üst bandına yakınsadı. Son açıklanan beklenti anketinde ise 2020 yılsonu için enflasyon beklentisi yüzde 10,8 olarak paylaşıldı.
Önümüzdeki aylarda geçen sene Ekim ayının yüksek bazı dışında enflasyonu destekleyecek baz etkisi ortadan kalktığından, enflasyonda yükselişin devam etmesi ve yılı çift hande kapatacağımız beklentisi ağır basıyor.
Bundan sonraki dönemde enflasyonda en önemli üç belirsizlik ise üretici fiyatlarındaki artış, kur yükselişi ile çekirdek enflasyon üzerindeki geçişkenlik ve yönetilen/yönlendirilen fiyatlar (son ÖTV artışı gibi vergisel belirsizlikler) olacak.
1-MALİYET BASKISI
Artan ham madde maliyetleri ve pandemi ile beraber tedarik zincirlerinde yaşanan sıkıntılarla üreticilerin maliyetleri artıyor. 2019 Eylül ayından sonra ilk defa üretici fiyatları tüketici fiyatlarını yakalarken, reel sektör yılsonuna doğru artan maliyetleri fiyatlara yansıtabilir. Bunun da TÜFE üzerinde yükseltici etki yapması bekleniyor.
2- KUR RİSKİ
Yılbaşından bugüne enflasyondaki artışın neredeyse üç katı kadar (yüzde 20) yükselen kur yani 2018 tarihi dip seviyesine gerileyen reel efektif döviz kuru; yüksek ithal girdilerimiz üzerinden baskı yaratmaya devam ediyor. Özellikle Ağustos ayında artan oynaklıkla beraber kurun yükselişinin hızlanması çekirdek enflasyon üzerinde belirsizlikleri artırıyor. Kredi büyümesindeki artış ve yılın 2.yarısında artış ivmesi azalsa da talebin bir süre daha güçlü kalabileceği beklentisi kur geçişkenliğinin daha fazla hissedebileceğimizi gösteriyor. TCMB de son yaptığı yatırımcı konferansında kur geçişkenliğinin önceki dönemlere göre daha güçlü olduğuna dikkat çekti.
3- VERGİ DÜZENLEMELERİ
Pandemi döneminde mobilya ve beyaz eşyada KDV indirimi, iş yeri kiralarında vergisel indirimler, turizmde konaklama hizmetlerinde yaşanan vergi düşüşü gibi birçok sektör için mücbir sebepler nedeniyle vergi indirimi yapıldı. Tüm bunlar yönetilen ve yönlendirilen fiyatlara düşürücü yönde etki ederken, otomobilde son gelen ÖTV düzenlemesi pazarın çoğu için fiyatları yükseltici yönde etki yaptı. Ağustos özelinde F endeksi (yönetilen-yönlendirilen fiyatlar hariç TÜFE) yüzde 12,08 ile manşetin üzerinde gerçekleşse de, sonraki dönemlerde vergi düzenlemelerin etkisi tam olarak hesaplanamıyor.
Dolayısıyla enflasyon belirsizliklerinin arttığı ve TCMB’nin para politikasında büyüme mi yoksa enflasyon mu ikileminin arttığı bir son çeyrek bizi bekliyor.
