TL'nin performansı sürer mi?

TL’nin son dönemde dolar karşısında belirgin değer kazandığını görüyoruz. $/TRY son iki ayda önce 3.60’ın altına, ardından da Ağustos sonunda 3.50’nin altına gelmiş durumda. Geçtiğimiz hafta 3.40’ın altını deneyen kurda, dönem dönem jeopolitik gelişmeler kaynaklı baskının sürdüğünü görüyoruz. Benzer şekilde bu hafta da oldukça yoğun bir gündem var; Cumhurbaşkanı’nın ABD ziyareti, Cuma günü yapılacak olan MGK, Irak referandumu vs. Bu tarz jeopolitik gündem maddeleri zaman zaman masaya konsa da genel itibari ile bakıldığında TL halen ucuz. Özellikle de global akımların gelişmekte olan ülkeleri (EM’leri) desteklediği bir ortamda. Kur hareketi kalıcı mı sorusunu tartışmak için önce sebeplerine bakarsak;

1 - Global tarafta USD belirgin değer kaybediyor. En birinci etken €/$ hareketi. Parite özellikle Temmuz başından itibaren 1.12’li seviyelerden 1.20’lere kadar yükseldi. Dolar endeksi de DXY yılbaşında 102 seviyesindeyken belirgin değer kaybederek 92 seviyelerine kadar geriledi.

- Yani USD yılbaşına kıyasla diğer gelişmiş ekonomi para birimleri karşısında yaklaşık %10 değer kaybetti. (DXY)

- Gelişmekte olanlar karşısında ise yılbaşından bu yana yine değer kaybı %9 (JPMorgan EMFX)

2 - TL tarafında ne olmuş? Öncelikle sepete baktığımızda aslında değer kaybı sürüyor. Bu yıla 3.60 sepet seviyesinden başlamıştık ve şuanda 3.79’lardayız. Değer kaybı sepete karşı devam etmiş.

3 - Fakat USD karşısında son dönemde belirgin değer kazancı var bu da global tarafta doların değer kaybetmesinden kaynaklanmakta. Orada dahi, diğer gelişmekte olan ülke para birimlerinin performanısnın, yani %9 değer artışının gerisindeyiz.

4 - Hatırlayalım 2017’ye $/TRY’de 3.53’lerden başlamış ve ardından 3.90’ların üzerine çıkmıştık. Normal şartlar altında TL diğer gelişmekte olan ekonomiler gibi hareket etse ve ybb emsallerimize benzer %9 değer kazansa gelmemiz gereken 3.20’ler idi. Tabi biz arada kurda 3.90’a sıçrama, tCMB süreci vs yaşadığımız için süreç farklı işledi.

5 - Benzer şekilde şu an sepetimiz 3.79 ve parite 1.20 seviyesinde değil de önceki 1.12 seviyesinde olsa $/TRY de 3.45 değil de 3.57’li seviyelerde olurdu.

6- Özetle TL halen çok da iyi performans gösteriyor değil. Parite etkisini de hesaba katmak lazım.