Arabuluculuk iş dünyasına yaradı mı?

Fulya Öktem / Bloomberg HT

Ülkemizde yıllarca süren davalar, “mahkemeye düşmek” sosyal olgusunu yarattı. Makul sürede bitmeyen yargılamalar temel insan haklarından olan adil yargılanma hakkını ihlal etti. Bu hal, vatandaşların bazı haklarından vazgeçmek pahasına yargı yoluna gitmemelerine, Türkiye’nin hak ihlali nedeniyle yüklü tazminatlar ödemesine neden oldu.

İşte bu uzun ve masraflı yargılama süreci ile sonrasında doğan husumetler, adalete erişimi alternatif uyuşmazlık çözüm yollarıyla güçlendirme ihtiyacı oluşturdu. Bu bağlamda yasa koyucu, yargının iş yükünü hafifletmesi ve toplumsal barışa hizmet etmesi amacıyla arabuluculuğu tesis etti. 2013’te ihtiyari (gönüllü) uygulamayla başlayan arabuluculuk, 2018’de işçi-işveren uyuşmazlıklarında ve 2019’da ticari uyuşmazlıklarda zorunlu hale getirilerek dava şartı oldu.

ARABULUCULUK MAHKEMELERİN İŞ YÜKÜNÜ AZALTTI MI?

Uygulamanın başladığı Kasım 2013’ten bu yana arabulucuya giden 936 bin uyuşmazlığın %65’i anlaşmayla sonuçlandı. Zorunlu arabuluculuk kapsamında yaklaşık iki yılda iş uyuşmazlıklarında 641 bin dosyada, ticari uyuşmazlıklarda yılbaşından bu yana 45 bin dosyada arabulucu görevlendirildi. İhtiyari arabuluculukta ise 6 yılda dosya sayısı 191 binde kaldı. İşçi-işveren uyuşmazlıklarının %66’sı, ticari uyuşmazlıkların %57’si anlaşma ile sonuçlanırken, ihtiyari arabuluculukta uyuşmazlıkların neredeyse tamamında anlaşma sağlandı.