Yastık altındaki servet

Rivayet muhtelif. Kimilerine g&ouml;re, T&uuml;rkiye de yastık altında tutulan servet (altın ve d&ouml;viz) 250-300 milyar dolara ulaşıyor. Yarım trilyon doları aştığını iddia edenler dahi var. Yastık altındaki servetin ger&ccedil;ek boyutu tam olarak bilinmese de &ccedil;ok b&uuml;y&uuml;k olduğu kesin. Bu boyuttaki bir ekonomik kaynağı kullanılabilir hale sokmak elbette &ccedil;ok &ouml;nemli. Ama, nasıl?Bu soru ge&ccedil;mişte de &ccedil;ok soruldu. &Ccedil;eşitli &ouml;neriler g&uuml;ndeme geldi. Bazı &ouml;neriler uygulamaya da konulmaya &ccedil;alışıldı. Sonu&ccedil; değişmedi. Bazı ekonomik birimler servetlerinin &ouml;nemli bir b&ouml;l&uuml;m&uuml;n&uuml; yastık altında tutmak istiyorlar. Onları bu kararından caydıracak bir teşvik mekanizması da bulunabilmiş değil. Sorun b&ouml;yle bir teşvik mekanizması &uuml;zerinde &ccedil;alışanların yetersizliğinden değil, galiba servetini yastık altında tutmak isteyenlerin tercihlerinin katılığından kaynaklanıyor. DEVLETE VE SİSTEME G&Uuml;VENNeden bu birimler servetlerini ille de yastık altında tutmak isterler? Bu konuda &ccedil;eşitli fikirler &ouml;ne s&uuml;r&uuml;lebilir. İlk akla gelen nedenlerden biri, bazı ekonomik birimlerin kayıtdışında kalma isteği. Bu birimler servetlerinin başkaları tarafından bilinmesini istemiyor. Devletin g&uuml;c&uuml;nden &ccedil;ekiniyorlar. Vergi mevzuatının hoyrat&ccedil;a kullanılmasından korkuyorlar. &Ouml;nlerinde bu korkularının &ccedil;ok da anlamsız olmadığını g&ouml;steren &ouml;rnekler de var. 1940 11 yıllarda uygulamaya ge&ccedil;en servet vergisi ve 1999 yılı sonunda devlet i&ccedil; bor&ccedil;lanma senetleri &uuml;zerinden kazanılan faizlerin geriye y&ouml;nelik vergilendirilmeleri gibi &ouml;rnekler bazı ekonomik birimlerin kayıtdışında kalmalarını haklı &ccedil;ıkarıyor. Kısacası, Devlet el koyarsa? korkusu bazı ekonomik birimlerde h&acirc;kim.Ekonomik birimlerin bazıları bankacılık sistemine de g&uuml;venmiyor. Bankacılık sekt&ouml;r&uuml;n&uuml;n devletin bir uzantısı olduğu d&uuml;ş&uuml;n&uuml;l&uuml;yor. Devlet ne derse bankalar onu yapar ger&ccedil;eğinden hareketle bankalardan gelecek 3-5 kuruşluk getiriden kolayca vazge&ccedil;ebiliyorlar. Potansiyel getiriden vazge&ccedil;menin de tarihsel nedenleri var.Altın uzun d&ouml;nemde reel alım g&uuml;c&uuml;n&uuml; koruyan bir yatırım aracı. D&ouml;viz de aynı şekilde. Altın da, d&ouml;viz de 3-5 yıl bir şey kazandırmayabilir. Ama belli bir d&ouml;nem sonra, kayıplar geri alınabiliyor. Dolayısıyla, vergi vermeden, el konulabilir korkusu yaşamadan yastık altındaki servetin getirisinden bazı ekonomik birimler memnun.Piyasa hareketlerinden aslında t&uuml;m ekonomik birimlerin korkuları var. Yedi yıldır ge&ccedil;ici zıplamalar haricinde yıllık enflasyon tek hanede gezdiği halde, bankalardaki mevduatların ortalama vadesi y&uuml;ksek enflasyon yaşanan d&ouml;nemlere g&ouml;re fazla değişmedi. &Ccedil;&uuml;nk&uuml;, ekonomik birimler son yedi yıldır g&ouml;zlediklerinin &ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki yedi yıl da devam edeceğinden ş&uuml;phe duyuyorlar. Bu anlamda, bankalardaki paralarını ortalama 40 g&uuml;n vadeyle tutan ekonomik birimler ile servetlerini altın ve d&ouml;viz cinsinden yastık altında tutanlar arasında fazla bir fark yok. İki grup ekonomik birim de ekonominin ileriki d&ouml;nemlerde istikrarlı olacağından ş&uuml;pheli. YILLAR ALIRO halde, servetleri yastık altından &ccedil;ıkarmanın yolu parasal teşvik ya da yaratıcı yatırım ara&ccedil;ları sunmak olmayabilir. Uzun d&ouml;nemde ekonomik istikrarın korunabileceğine y&ouml;nelik ekonomik birimlerin ikna olması gerekiyor. Devletin korkulan bir oluşum olmaktan &ccedil;ıkarılması gerekiyor. Vergi mevzuatının hoyrat&ccedil;a kullanılmasının &ouml;nlenmesi gerekiyor.B&uuml;t&uuml;n bunlar bir g&uuml;nde ya da birka&ccedil; onyılda &ccedil;&ouml;z&uuml;lebilecek sorunlar değil. Y&uuml;zyılların yeşerttiği yatırım bi&ccedil;iminin kısa d&ouml;nemde tersine &ccedil;evrilmesi beklenemez. Eski hataların bundan b&ouml;yle tekrarlanmaması ve ekonomik istikrarın kalıcılığına ekonomik birimlerin ikna edilmesi en ge&ccedil;erli &ccedil;&ouml;z&uuml;m gibi g&ouml;r&uuml;n&uuml;yor.Bir başka a&ccedil;ıdan bu konuyu irdelemeye devam edeceğim.