Türkiye ekonomisinin görünümüne dış piyasalar karar veriyor

S&amp;P T&uuml;rkiye nin kredi notunun g&ouml;r&uuml;n&uuml;m&uuml;n&uuml; pozitiften durağana d&uuml;ş&uuml;rd&uuml;. G&ouml;r&uuml;n&uuml;mdeki değişim, &ccedil;ok yakın zamanda T&uuml;rkiye nin kredi notunun S&amp;P tarafından artırılmayacağı anlamına geliyor. Y&uuml;ksek ekonomik b&uuml;y&uuml;me ve d&uuml;ş&uuml;k enflasyonla birlikte yaklaşık bir yıldır T&uuml;rkiye nin notunun y&uuml;kseltilebileceği y&ouml;n&uuml;nde bir beklenti yaratılıyordu. Beklentiler şimdilik boşa &ccedil;ıktı.Beklentileri boşa &ccedil;ıkaran en &ouml;nemli etken, mal ve hizmet ticareti ile finansal akımlarda &ccedil;ok b&uuml;y&uuml;k payı olan Avrupa ekonomilerinin giderek bozulan ekonomik g&ouml;r&uuml;n&uuml;m&uuml;. &Uuml;&ccedil; yıl &ouml;nce t&uuml;m Euro B&ouml;lgesi &uuml;lkelerinin kredi notu A ya da &uuml;zerindeydi. Yunanistan ile başlayarak bir&ccedil;ok &uuml;lke A notunun gerisine d&uuml;şt&uuml;. İspanya da dahil olmak &uuml;zere bug&uuml;n Euro kullanan d&ouml;rt &uuml;lke A nın altında nota sahip. İkisinin notları bizim de altımızda. G&ouml;reli olarak bizim notumuz bir&ccedil;ok Avrupa &uuml;lkesine g&ouml;re artmış durumda.AVRUPA, RİSKİN KAYNAĞIİhracattaki payı giderek azalsa da, ihracatımızın y&uuml;zde 40 ından fazlası Avrupa &uuml;lkelerine yapılıyor. Avrupa &uuml;lkelerinin ekonomik durumu giderek bozuluyor. Durumu bozuk olanlar daha da bozulurken, iyi diye d&uuml;ş&uuml;n&uuml;len ekonomiler de bozulmaya başladı. 2012 yılında Euro B&ouml;lgesi ekonomilerinin y&uuml;zde 1 civarında k&uuml;&ccedil;&uuml;leceği tahmin ediliyor.Bu şartlarda T&uuml;rkiye nin ihracatı zorlanabilecek. Dolayısıyla, i&ccedil; talep b&uuml;y&uuml;mesi dizginlenirken, dış talep yoluyla T&uuml;rkiye ekonomisinde makul bir b&uuml;y&uuml;menin sağlanabilirle olanağı giderek zorlaşıyor. Y&uuml;ksek b&uuml;y&uuml;me performansının &ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki d&ouml;nemde dış talep yoluyla yakalanabilmesi zor g&ouml;r&uuml;n&uuml;yor. İ&ccedil; talep b&uuml;y&uuml;mesiyle sağlanan y&uuml;ksek ekonomik b&uuml;y&uuml;me ise y&uuml;kselen cari işlemler a&ccedil;ığı yoluyla finansman riski yaratıyor.Avrupa, T&uuml;rkiye ye farklı kanallardan gelen uluslararası sermayenin en &ouml;nemli kaynağı. G&uuml;ney &uuml;lkelerindeki y&uuml;ksek faizler bu &uuml;lkelerden gelebilecek doğrudan sermaye akımlarını olumsuz etkiliyor. Avrupa nın b&uuml;y&uuml;k bankaları hangi &uuml;lkede olurlarsa olsunlar rahat değil. Avrupa Merkez Bankası (ECB) kayıtlarına g&ouml;re, başta İspanya ve İtalya bankaları olmak &uuml;zere, Avrupa daki bankalar ECB ye giderek daha fazla yaslanıyorlar. Kendi aralarındaki para alışverişi hacmi d&uuml;şerken, bor&ccedil;lanma ihtiyacı i&ccedil;indeki bankaların tek kaynağı ECB haline geliyor.Konut piyasasındaki gelişmelere g&ouml;re, yalnızca İspanya bankalarının mali yardım ihtiyacının 50-250 milyar Euro civarında olabileceği konuşuluyor. B&ouml;yle bir ortamda, T&uuml;rkiye nin yurtdışından taze para bor&ccedil;lanabilme kapasitesi olduk&ccedil;a sınırlanıyor.RİSKLERİ PİYASALAR DA BİLİYORBir yıl &ouml;ncesiyle karşılaştırılacak olursa, &ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki d&ouml;nemde T&uuml;rkiye ekonomisinin temel g&ouml;stergeleri daha k&ouml;t&uuml; olacak: D&uuml;ş&uuml;k b&uuml;y&uuml;me ya da hi&ccedil; b&uuml;y&uuml;mediği halde 60 milyar dolar civarında bir cari işlemler a&ccedil;ığı, y&uuml;ksek enflasyon ve bir kereye mahsus gelirle finanse edilmeye &ccedil;alışılan, ama devamlılık g&ouml;steren harcama artışları. Bu şartlarda not artırımını beklemek zaten pek ger&ccedil;ek&ccedil;i değil.Notumuzun g&ouml;r&uuml;n&uuml;m&uuml; durağan oldu diye T&uuml;rkiye ekonomisi ek bir risk altında değil. Nasıl ki, T&uuml;rkiye riskine y&ouml;nelik piyasa fiyatlamaları T&uuml;rkiye nin BB olan kredi notundan daha y&uuml;ksek bir notu ima ediyorsa, riskler ger&ccedil;ekleşmediği takdirde, T&uuml;rkiye riskinin uluslararası fiyatlamasında bir olumsuzluk beklenmemeli. Riskleri piyasalar da biliyor.Kredi derecelendirme kuruluşları k&ouml;t&uuml; riske iyi deyip risk k&ouml;t&uuml; &ccedil;ıkınca itibar kaybederler. Yatırımcı para kaybeder. İyi riske k&ouml;t&uuml; deyip risk iyi &ccedil;ıktığında ise yatırımcı havadan para kazanır. Kredi derecelendirme kuruluşuna kimse karşı &ccedil;ıkmaz. T&uuml;rkiye kredi derecelendirme kuruluşlarında bu a&ccedil;mazı yaşıyor. Ama dış piyasalar bunu da biliyor.