Finansal istikrarı sağlama görevi

Alman Merkez Bankası Başkanı Jens Weidmann g&ouml;revini devralırken yaptığı konuşmada finansal istikrarı sağlamanın merkez bankalarının değil h&uuml;k&uuml;metlerin g&ouml;revi olduğunun altını &ccedil;izmişti. Bu yaklaşımını Avrupa Merkez Bankası toplantılarında da tekrarladı.Y&uuml;zde y&uuml;z katıldığım bir g&ouml;r&uuml;ş olduğunu baştan belirteyim.Finansal istikrarın tanımı tam yapılamasa bile aşağıdaki unsurların bu istikrarı tehdit ettiği genelde kabul edilir.■ Y&uuml;ksek kamu borcu.■ S&uuml;rd&uuml;r&uuml;lemez b&uuml;t&ccedil;e a&ccedil;ıkları.■ Kredibilite kaybı.■ Banka sermayelerinin yetersizliği.■ Varlık fiyatlarındaki balonlar.■ Dışarıdan kaynaklanan şoklar.■ Cari işlemler a&ccedil;ığı.■ Banka kredilerinde aşırı y&uuml;kselmeler.■ Sağlıksız ve y&uuml;ksek oranlı b&uuml;y&uuml;menin oluşması.■ Finans sisteminde kırılganlıklar.■ Enflasyon artışı. H&Uuml;K&Uuml;METİN SORUMLULUĞUListeyi daha da uzatabilirsiniz. Ancak finansal istikrarsızlık yaratabilecek t&uuml;m bu unsurların i&ccedil;eriğine baktığınızda, enflasyon hari&ccedil; diğerlerinin h&uuml;k&uuml;metlerin sorumluluğunda olduğunu anlarsınız.Bunların bir&ccedil;oğunu merkez bankalarının kontrol edip &ouml;nlemeye &ccedil;alışması g&uuml;&ccedil;t&uuml;r.Artan b&uuml;t&ccedil;e ya da cari işlemler a&ccedil;ığına ya da h&uuml;k&uuml;metlerin kredi kaybına &ccedil;areyi merkez bankaları bulamaz. B&uuml;y&uuml;meyi ve istihdamı artırmak, siyasilerin bir numaralı ekonomik g&uuml;ndem maddesidir.Aynı şekilde finansal varlıklarda oluşan balonları tespit edip bunları yok etmek hem fiyat istikrarı hem de h&uuml;k&uuml;metlerin ama&ccedil;larıyla &ccedil;atışır.Tek tek bankaların aktiflerinde neler olduğunu bulmak, batık kredileri belirlemek, kredi artışlarına tek başına mani olmak da merkez bankalarının &uuml;stlenecekleri g&ouml;revler değildir. Bankaları d&uuml;zenleyen ve denetleyen kurumlar zaten bunun i&ccedil;in kurulmuşlardır.Burada finansal istikrarın &ouml;nemsiz olduğunu kesinlikle s&ouml;ylemiyorum. Aksine fiyat istikrarının olmazsa olmaz koşuludur.Ne var ki, denetimin eksikliği ya da bu eksikliğe &ccedil;are bulamayan h&uuml;k&uuml;metlerin katkısıyla &ccedil;ıkan k&uuml;resel kriz sonrası finansal istikrar sorunlarını merkez bankalarının omuzlarına y&uuml;kleyerek yeni bir krizden kurtulmanın da yanlış bir politika olduğu g&ouml;r&uuml;ş&uuml;ndeyim. MERKEZ BANKALARININ G&Ouml;REVİMerkez bankalarının asli g&ouml;revi, fiyat istikrarını sağlamaktır. Bunun dışında fiyat istikrarını sağlamak amacıyla &ccedil;elişmemek kaydıyla h&uuml;k&uuml;metlerin b&uuml;y&uuml;me ve istihdam politikalarını desteklemesi ya da finansal istikrarı sağlamaya soyunması para politikasının temel amacına aykırıdır.H&uuml;k&uuml;metler bu sorumluluğu almak istemedikleri i&ccedil;in işi hep merkez bankalarına yıkma eğilimi taşırlar.Kriz sonrası g&ouml;zledik. ABD de ve Avrupa da y&uuml;k hep FED ve ECB &uuml;zerinde kaldı. Oysa kriz h&acirc;l&acirc; devam ediyor.Bizde de aynı eğilimi Kasım 2010 dan sonra izledik. Sonu&ccedil;lar ortada. H&uuml;k&uuml;met, BDDK ya da SPK fazla &ccedil;aba g&ouml;stermeden cari işlemler a&ccedil;ığı, kredi b&uuml;y&uuml;mesi, aşırı ısınmanın &ouml;nlenmesi gibi konularda hep Merkez Bankası nı devreye soktu.Banka da &Ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki d&ouml;nemde şu olacak, bu olacak diye bir yılı ge&ccedil;irdi. Sorunlar ise s&uuml;r&uuml;yor.Buna karşı ikinci plana atılan fiyat istikrarı, enflasyonun başını kaldırmasıyla kendini hissettirmeye başladı.Alman Merkez Bankası Başkanı Weidmann ın s&ouml;zlerini bir kez daha vurgulayalım: Finansal istikrarı sağlamak, merkez bankalarının değil h&uuml;k&uuml;metlerin g&ouml;revidir.Bu T&uuml;rkiye i&ccedil;in de ge&ccedil;erlidir.