Yuan yükselişte

Geçtiğimiz günlerde Çin ve Japon yetkilileri ticari işlemlerinde dolar yerine kendi paralarının daha fazla kullanılması kararını yinelediler. Bu konuda 2010 yılında yapılan anlaşmayı genişleterek aktif hale getirmeyi arzu ettiklerini kamuoyuna duyurdular.
Bu adımların uluslararası para sistemi açısından önemli olduğu kanısındayım.
Üç nedeni var.
Birincisi, kriz sonrası güvenini yitiren Euro yerine uluslararası bir para birimi olarak yuanı yerleştirme fikrinin uygulamasında önemli bir adım atıldı.
İkincisi, bu anlaşma sadece mal ve hizmet ticaretini değil aynı zamanda finansal varlıkların alım ve satımını da kapsıyor. Sermaye hareketleri aracılığıyla Japonlar, yeni kullanarak Çin tahvillerini satın alabilecekler. Aynı işlemi Çinliler de Japon tahvilleri için yapacaklar.
Üçüncüsü, bunların da ötesinde Japon finans kuruluşları yuan cinsinden tahvil ihraç edebilecekler.
Çin hükümetinin geçtiğimiz yıllarda Türkiye, Brezilya ve Rusya ile aynı düşüncelerle imzaladığı ve fakat sadece ticari işlemleri kapsayan anlaşmalarının etkin bir biçimde çalışmamasının iki ülkeye de ders olduğu anlaşılıyor. Sorun anlaşma kapsamının genişletilmesi yoluyla çözülmeye çalışılıyor.
Gerçekten de bizimle yapılan sözleşmenin finansal araçları kapsamaması konunun yumuşak karnını oluşturuyordu. Türk ve Çinli yetkililer, sadece mal alım ve satımını içeren bir parasal anlaşmanın yeterli olamayacağını dikkate almamışlardı.
Oysa bizim kuruluşlarımız yuan cinsi tahvil çıkarıp, bunu Çinlilere satabilse oradan gelecek sermayenin ilişkilerimizi daha da derinleştireceği kesindi.
Şimdi bu yolu Çin ve Japonya deniyor.
Tüm bu girişimler sonucunda yuanın uluslararası rezerv para olup olmayacağını ileride göreceğiz.
Eğer Euro uluslararası ödemeler sistemindeki ağırlığını daha da kaybederse ve doların rezerv para olmaması konusunda ABD yöneticileri radikal adımlar atarsa, o takdirde yuanın dünyadaki rolü kuşkusuz artacaktır.