Yuan yükselişte

Ge&ccedil;tiğimiz g&uuml;nlerde &Ccedil;in ve Japon yetkilileri ticari işlemlerinde dolar yerine kendi paralarının daha fazla kullanılması kararını yinelediler. Bu konuda 2010 yılında yapılan anlaşmayı genişleterek aktif hale getirmeyi arzu ettiklerini kamuoyuna duyurdular.Bu adımların uluslararası para sistemi a&ccedil;ısından &ouml;nemli olduğu kanısındayım.&Uuml;&ccedil; nedeni var.Birincisi, kriz sonrası g&uuml;venini yitiren Euro yerine uluslararası bir para birimi olarak yuanı yerleştirme fikrinin uygulamasında &ouml;nemli bir adım atıldı.İkincisi, bu anlaşma sadece mal ve hizmet ticaretini değil aynı zamanda finansal varlıkların alım ve satımını da kapsıyor. Sermaye hareketleri aracılığıyla Japonlar, yeni kullanarak &Ccedil;in tahvillerini satın alabilecekler. Aynı işlemi &Ccedil;inliler de Japon tahvilleri i&ccedil;in yapacaklar.&Uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml;s&uuml;, bunların da &ouml;tesinde Japon finans kuruluşları yuan cinsinden tahvil ihra&ccedil; edebilecekler.&Ccedil;in h&uuml;k&uuml;metinin ge&ccedil;tiğimiz yıllarda T&uuml;rkiye, Brezilya ve Rusya ile aynı d&uuml;ş&uuml;ncelerle imzaladığı ve fakat sadece ticari işlemleri kapsayan anlaşmalarının etkin bir bi&ccedil;imde &ccedil;alışmamasının iki &uuml;lkeye de ders olduğu anlaşılıyor. Sorun anlaşma kapsamının genişletilmesi yoluyla &ccedil;&ouml;z&uuml;lmeye &ccedil;alışılıyor.Ger&ccedil;ekten de bizimle yapılan s&ouml;zleşmenin finansal ara&ccedil;ları kapsamaması konunun yumuşak karnını oluşturuyordu. T&uuml;rk ve &Ccedil;inli yetkililer, sadece mal alım ve satımını i&ccedil;eren bir parasal anlaşmanın yeterli olamayacağını dikkate almamışlardı.Oysa bizim kuruluşlarımız yuan cinsi tahvil &ccedil;ıkarıp, bunu &Ccedil;inlilere satabilse oradan gelecek sermayenin ilişkilerimizi daha da derinleştireceği kesindi.Şimdi bu yolu &Ccedil;in ve Japonya deniyor.T&uuml;m bu girişimler sonucunda yuanın uluslararası rezerv para olup olmayacağını ileride g&ouml;receğiz.Eğer Euro uluslararası &ouml;demeler sistemindeki ağırlığını daha da kaybederse ve doların rezerv para olmaması konusunda ABD y&ouml;neticileri radikal adımlar atarsa, o takdirde yuanın d&uuml;nyadaki rol&uuml; kuşkusuz artacaktır. *** ABD Merkez Bankası nı kapatmak Amerikalıların kendi merkez bankalarına alerjileri var.Bu alerji, Merkez bankası kuralım mı kurmayalım mı? tartışmalarıyla 1791 yılında başladı. Bazı girişimler sonu&ccedil;lanamadı ya da yarıda kaldı. 1907 krizinde finans sistemini &ouml;zel bir banka kurtarınca o zaman istemeyerek de olsa yeşil ışık yakıldı.Bu d&uuml;ş&uuml;nce, merkez bankasının vatandaşların h&uuml;rriyetlerini kısıtlayıcı kararlar alabileceği ve eline ge&ccedil;irdiği para basma yetkisini k&ouml;t&uuml; kullanabileceği nedenleriyle g&uuml;venilmemesinden kaynaklanıyordu.Şimdi bakıyorum, bu d&uuml;ş&uuml;ncenin temsilcileri yeniden ortaya &ccedil;ıkıyorlar.Cumhuriyet&ccedil;ilerin başkan adaylarından Ron Paul g&ouml;reve gelirse ABD Merkez Bankası nı (FED) kaldıracağını s&ouml;yl&uuml;yor.Cumhuriyet&ccedil;ilerin en muhafazak&acirc;rlarını b&uuml;nyesinde barındıran Tea Party s&ouml;zc&uuml;leri, FED in uluslararası para sisteminde oynadığı rollerin azaltılmasını istiyorlar. Doların uluslararası rezerv para olmasını arzu etmiyorlar. Wall Street i İşgal hareketi de aynı paralelde d&uuml;ş&uuml;n&uuml;yor.Oysa ABD nin s&uuml;per bir g&uuml;&ccedil; olmasında doların katkısı b&uuml;y&uuml;k.Ne var ki ABD nin muhafazak&acirc;r kesimi bunu hi&ccedil; dikkate almıyor. B&uuml;t&ccedil;enin gelecek on yılda a&ccedil;ıklarının nasıl karşılanacağı sorusuna yanıt bulmadan, FED i kapatarak sorunun &ccedil;&ouml;z&uuml;leceğini sanıyor.