Teğetin resmi

Şu teğet edebiyatı da bıkkınlık verdi artık. Son k&uuml;resel kriz bizi teğet mi ge&ccedil;ti yoksa ekonomi yara mı aldı tartışmaları h&acirc;l&acirc; s&uuml;r&uuml;p gidiyor.Ben okuduğum ekonomi kitaplarına, edindiğim bilgilere ve d&uuml;nyadaki benzerlerine baktığımda krizden ağır bi&ccedil;imde etkilendiğimizi ve fakat toparlanmamızın da aynı hızla ger&ccedil;ekleştiğini g&ouml;r&uuml;yorum.IMF de aynı analizi yapıyor. Bunu belgelerine yansıtıyor.Başbakan ise tam tersini s&ouml;yl&uuml;yor.Vatandaşlar ise kime inanacaklarını şaşırmış durumdalar. AKP ye oy verenler Başbakan a hak verirken, karşıtları teğet filan ge&ccedil;medi, kriz alenen bizi vurdu s&ouml;ylemi i&ccedil;indeler. MERKEZ BANKASI NIN BAĞIMSIZ ANALİZİBurada orta yolu nasıl bulabiliriz ya da bağımsız ve bilgili bir hakemin değerlendirmelerinden nasıl yararlanırız diye d&uuml;ş&uuml;n&uuml;rken, Merkez Bankası nın son enflasyon raporundaki iki grafik dikkatimi &ccedil;ekti.Merkez Bankası tam ortada duran bir kurum. Siyasi niteliği yok. Uzmanları bilimsel y&ouml;nden konulara yaklaşıyor d&uuml;ş&uuml;ncesi ile bu iki grafiği sizlerle paylaşmak istedim. Haklıyı, haksızı bulabiliriz diye d&uuml;ş&uuml;nd&uuml;m.Enflasyon Raporu nun 67. sayfasındaki birinci grafik 1994 yılından bu yana eşzamanlı ve &ouml;nc&uuml; g&ouml;stergelerin seyrini bize yansıtıyor.Banka, kapasite kullanım oranları, taşıt ara&ccedil;ları, ham &ccedil;elik &uuml;retimi ve t&uuml;ketim endeksleri gibi ekonomideki bir&ccedil;ok veriyi bir araya getirerek eşzamanlı g&ouml;stergeler endeksini oluşturmuş.&Ouml;nc&uuml; g&ouml;stergeler ise OECD &ouml;nc&uuml; g&ouml;stergeler endeksi, Hazine tahvillerinin faiz oranı, gelecek &uuml;&ccedil; aya ait toplam siparişler, reel kesim g&uuml;ven endeksi ve ara malı ithalat miktar endeksi kullanılarak &uuml;retilmiş. Bunlarla ekonominin durumu analiz ediliyor. Bu endekslerin &ccedil;apraz korelasyon ve dip-tepe analizi gibi istatistiki kriterlere g&ouml;re en iyi performansı sergilediği Enflasyon Raporu nda belirtiliyor. EN K&Ouml;T&Uuml; KRİZEşzamanlı ve &ouml;nc&uuml; g&ouml;stergeler grafiğine baktığımızda, kriz yılları olan 1994- 2001 ve 2008-9 yıllarında dibe vuruşun en sert olduğu yılların son krizde ortaya &ccedil;ıktığını g&ouml;r&uuml;yoruz.T&uuml;rkiye ge&ccedil;irdiği &uuml;&ccedil; krizin en k&ouml;t&uuml;s&uuml;n&uuml; 2008-9 yıllarında yaşamış. En fazla bu krizde dibe vurmuş.İkinci grafik ise Enflasyon Raporu nun 71. sayfasında yer alıyor. Mevsimsellikten arındırılmış sabit sermaye endeksinin b&uuml;y&uuml;me hızını bize g&ouml;steriyor.Kapsadığı d&ouml;nem 1987 den 2011 yılına kadar uzanıyor. Uzunca bir s&uuml;re&ccedil;te sabit sermaye yatırımlarının gelişimini bize yansıtıyor.Son 24 yılda sabit sermaye yatırımlarında en k&ouml;t&uuml; d&ouml;nem 2001 krizinde yaşanmış. İkinci k&ouml;t&uuml; d&ouml;nem ise 2008-9 yılları.Şimdi, Merkez Bankası nın bu iki grafiğine bakanlar, son k&uuml;resel krizin bizi teğet ge&ccedil;tiğini s&ouml;yleyebilirler mi?&Ouml;zellikle son &uuml;&ccedil; krizin en k&ouml;t&uuml; d&ouml;nemi olarak 2008-9 yıllarını işaret eden eşzamanlı ve &ouml;nc&uuml; g&ouml;stergeler endeksinin bulgularından sonra kriz bizi nasıl teğet ge&ccedil;ti diye bir soru akıllara gelmez mi?