Bedelli askerlik mali disiplini bozuyor

Bedelli Askerlik Kanunu toplumda bir&ccedil;ok y&ouml;n&uuml;yle tartışma konusu oldu. Kimi eşitliğe aykırı olduğuna, yeterli geliri olmayanların bu olanaktan mahrum olmalarına vurgu yaptı. 30 yaşını dolduranlar, parası olanlar, bankalardan kredi alabilecek olanlar ise uzun zamandan beri bekledikleri fırsatı yakalayabilmenin mutluluğunu yaşıyorlar.Yer darlığı nedeniyle, konunun bu yanlarına değinmek istemiyorum. Hukuk&ccedil;ular ve siyaset&ccedil;iler ilgilenirler. Yasanın bir de maliye politikası b&ouml;l&uuml;m&uuml; var. &Ouml;NCE ESKİYİ HATIRLAYALIMEkonomiyi takip edenler hatırlayacaktır. 2001 krizinden &ouml;nce, sayıları 70 civarında olan b&uuml;t&ccedil;e i&ccedil;i ve dışı fon vardı. &Ccedil;oğunluğu &Ouml;zal h&uuml;k&uuml;metleri zamanında kurulan bu fonlar, b&uuml;t&ccedil;e birliği dışındaydı. Vergilerden aldıkları paylar dahil kendi gelirleri vardı. Hemen hemen her bakanlığın b&uuml;nyesinde en az bir b&uuml;t&ccedil;e dışı fon bulunuyordu. Eğitim, sağlık, spor alanlarının geliştirilmesi vb ama&ccedil;larla kurulan fonlar, bakanlara ve b&uuml;rokratlara esnek harcama yapma olanağı sağlıyordu. Kuruluş ama&ccedil;ları; Hantal b&uuml;rokrasi, hizmetlerin kalitesini ve zamanlamasını olumsuz etkiliyor şeklinde a&ccedil;ıklanıyordu.Bu fonların paraları Merkez Bankası nda ve kamu bankalarında ama Hazine hesapları dışında tutuluyordu. B&uuml;t&ccedil;e nakit birliği kalmamıştı. O g&uuml;nlerde maaş &ouml;demek i&ccedil;in zaman zaman kuruş hesabı yapan Hazine nakit y&ouml;neticileri, bankalardaki hesapları takip ediyor, fon y&ouml;neticileriyle pazarlık yaparak mevduat olarak tutulan paraları almaya &ccedil;alışıyordu. Kısacası devlette tek hazine hesabı kalmamıştı. Mısır da, Kazakistan da olduğu gibi, birden fazla hazine vardı.2001 reformları s&uuml;recinde, bu fonları kapatmak ve gelirlerini Hazine tek hesabına aktarabilmek i&ccedil;in birka&ccedil; deveye, bir&ccedil;ok hendek atlatılmıştı. BEDELLİ KANUNU HAZİNE NAKİT BİRLİĞİNE AYKIRI Onlar o g&uuml;nlerde kaldı demeyin!6252 sayılı Bedelli Askerlik Kanunu ile Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı adına kamu bankalarında bir &ouml;zel hesap a&ccedil;ıldı. Bedelli askerlik uygulamasından gelecek gelirler buraya yatırılacak. Hesapta toplanan paralar, Bakanlar Kurulu nun belirlediği usul ve esaslar &ccedil;er&ccedil;evesinde şehit yakınları, gaziler, &ouml;z&uuml;rl&uuml;ler ve diğerlerine y&ouml;nelik sosyal hizmet ve yardım faaliyetlerinin finansmanında kullanılacak. Bu kaynağın kullanımına ilişkin diğer hususlar, Bakanlar Kurulu kararıyla d&uuml;zenlenecek.Kanuna &ccedil;ıplak g&ouml;zle bakınca insan, Ne var bunda? diyor. Bu &uuml;lke i&ccedil;in canını verenlerin yakınlarına ve hayatını ortaya koyanlara verilen parayla mali disiplin arasında ilişki kurmak ancak senin aklına gelir diyebilirsiniz.Size hak vermiyor değilim. Ama adı ge&ccedil;en bakanlık b&uuml;t&ccedil;esine yeteri kadar &ouml;denek verilse ve bedelliden gelen paralar doğrudan Hazine hesabına yatsa ne fark ederdi acaba?Aklıma gelen ilk şey Sayıştay denetimini istememek. Ama&ccedil; bu olamaz herhalde. &Ccedil;&uuml;nk&uuml; inanıyorum ki, Bakanlar Kurulu alacağı kararda bu hususa a&ccedil;ıklık getirecek ve t&uuml;m gelir ve harcamalar tek tek denetlenecektir. Yoksa kamu bankalarının nakit ihtiyacı mı var? D&ouml;nemsel olarak desteklenmeleri mi gerekiyor? O da olamaz. Sorun olsa Merkez Bankası nın yardımları yerine bu y&ouml;nteme başvurmak pek akılcı değil. Ama&ccedil; ne olursa olsun. Bu t&uuml;r uygulamalar b&uuml;t&ccedil;enin nakit birliğini bozar. Birden &ccedil;ok harcama merkezi ortaya &ccedil;ıkarır. Eğer bu hesabın mutlak kontrol&uuml; Hazine ye verilmezse, mali disiplin bozulur.&Ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki d&ouml;nemde d&uuml;nyadaki gelişmelerin de etkisiyle ekonomiyi zor g&uuml;nler bekliyor. Dolayısıyla son g&uuml;nlerde konuşulan; ila&ccedil; hammaddesinde, leasing de KDV indirimi, b&uuml;t&ccedil;e dışı harcamayı teşvik gibi uygulamalara dikkat etmek lazım.Mali disipline en &ccedil;ok ekonomi zordayken ihtiya&ccedil; duyulur. Bir anlamda, namus gibidir. Bir kez kaybederseniz geri kazanması &ccedil;ok zordur.