KDV tahsil edemeyen devlet 'ayar' yapıyor

Haftaya zam haberleriyle başladık. Artan b&uuml;t&ccedil;e a&ccedil;ığına &ccedil;are olmak &uuml;zere; akaryakıt, alkoll&uuml; i&ccedil;ecekler ve otomobilden alınan vergiler y&uuml;kseltildi. Tapu har&ccedil;ları artırıldı. Haberler &ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki haftalarda doğal gaza, elektriğe ve sigaraya da zam gelebileceği y&ouml;n&uuml;nde. Ama&ccedil; 2012 b&uuml;t&ccedil;esinde 21 milyar lira olarak tahmin edilen a&ccedil;ığın 32 milyar liranın &uuml;st&uuml;ne &ccedil;ıkmasını engellemek. Gelecek yılın kamu a&ccedil;ığına &ccedil;are bulmak.B&Uuml;T&Ccedil;ENİN YAPISAL SORUNU&Ouml;ncelikle neden &ccedil;oğunlukla sonbahar gelince b&ouml;ylesi gelir artırıcı hareketlere başvurulduğunu anlamak yararlı olacak. &Ccedil;ok yazıldı, s&ouml;ylendi; KDV ve &Ouml;TV ağırlıklı vergi yapısından. Harcamalar azalınca dahilde alınan KDV ve &Ouml;TV, ekonomi k&uuml;&ccedil;&uuml;lmeye başlayıp ithalat ihtiyacı d&uuml;ş&uuml;nce de ithalden alınan KDV gelir tahminleri tutmuyor. Buna karşılık harcamaları aynı oranda kısmak m&uuml;mk&uuml;n değil. Sonu&ccedil; b&uuml;t&ccedil;e a&ccedil;ığının b&uuml;y&uuml;mesi. Mali disiplinin g&ouml;z &ouml;n&uuml;ndeki g&ouml;stergesi bozulmaya başlayınca &ouml;nce dış sonra i&ccedil; piyasalar tedirgin olmaya başlıyor.Ardından a&ccedil;ığın faizlere etki etme olasılığı artınca h&uuml;k&uuml;met, &ccedil;oğunlukla yılın son &ccedil;eyreğinde, vergi ve fiyat ayarlamaları yapıyor. Kamu tarafından y&ouml;netilen ve y&ouml;nlendirilen fiyatlar artırılıyor. Bu zamlar sabit gelirli ailelerin b&uuml;t&ccedil;esinde &ouml;nemli yer tuttuğu i&ccedil;in biraz daha fakirleşmeleri anlamına geliyor. &Ccedil;&uuml;nk&uuml; akaryakıta yapılan her zam, bir s&uuml;re sonra ulaşım fiyatlarını vuruyor. Otob&uuml;s, dolmuş ve okul servisi &uuml;cretleri artıyor.Diğer taraftan, bu artışlar T&Uuml;FE de &ouml;nemli ağırlığa sahip olduklarından enflasyon hedefinden sapmaya neden oluyor. Yani mikro etkileri gibi makro a&ccedil;ıdan da olumsuz etki yaratıyorlar. Para politikasının kredibilitesi ve başarısı tartışılır hale geliyor. Bu bağlamda artık piyasalarda yıllık enflasyon hedefi beklentisi revize edildi. B&uuml;y&uuml;k &ccedil;oğunluk y&uuml;zde 7 den k&uuml;&ccedil;&uuml;k bir yıllık artış beklemiyor. VERGİ ADALETİ BİRAZ DAHA BOZULUYORB&ouml;ylesi ve benzeri olumsuzluklardan kurtulmanın bir yolu, dolaylı vergilere dayalı yapı yerine, gelirden ve servetten alınan vergilere ağırlık veren, kayıtdışılığı minimize eden yapısal değişimegidilmesidir. B&ouml;yle bir hazırlık olduğunu biliyoruz. Gelir vergisinde değişiklik yapacak kanun tasarısının hazırlıklarının son aşamaya geldiğini duymuştuk. Uzmanlar, taslak değişmezse, reform y&ouml;n&uuml;nde &ouml;nemli bir adım olacağını belirtiyorlar.Aslında bu konuda &ccedil;ok ge&ccedil; kalındı. Bug&uuml;nle karşılaştırılınca, 2003 yılında sorunlu bir b&uuml;t&ccedil;e yapısı vardı diyebiliriz. O yıl b&uuml;t&ccedil;e gelirleri, milli gelirin y&uuml;zde 25 i kadarken harcamalar y&uuml;zde 36 sıydı. Harcamaların bu kadar y&uuml;ksek olmasının ana nedeni faizlerdi ve milli gelirin y&uuml;zde 16 sına karşılık geliyordu. Oysa 2011 yılına gelindiğinde; b&uuml;t&ccedil;e gelirleri milli gelirin y&uuml;zde 23 &uuml;, faiz harcamaları da y&uuml;zde 3.3 &uuml; kadardı. Faiz harcamaları bu kadar d&uuml;şerken yapısal hi&ccedil;bir &ouml;nlem alınmadığı i&ccedil;in b&uuml;t&ccedil;enin sorunları nicelik olarak değişmekle beraber nitelik olarak aynen devam ediyor. Dolayısıyla gelirlerde beklenen performans yakalanamayınca harcamalarda kısıntıya gidilemiyor, a&ccedil;ık ve bor&ccedil;lanma b&uuml;y&uuml;meye başlıyor.&Ouml;nlem alması tamamen idareye bağlı bir yapısal sorun &ouml;rneği vererek yazıyı bitireyim. Devlet, yıllardan beri kendi adına t&uuml;keticiden kesilen KDV yi tam olarak tahsil edemiyor. Maliye Bakanlığı nın verilerine g&ouml;re, ağustos ayına kadar tahakkuk eden KDV tutarı 40.3 milyar lira. Bunun sadece 21.2 milyar lirası, yani yarısı tahsil edilebilmiş. Alışveriş yaparken bizden KDV yi tahsil eden birileri, bu parayı devlete vermek yerine kendi ceplerine atıyorlar. Tahsil edilse a&ccedil;ık azalacak. Bizler de, mali disiplin adına mazota, LPG ye, doğalgaza, elektriğe ve sigaraya daha fazla &ouml;demekten, cezalandırılmaktan kurtulacağız.