KDV tahsil edemeyen devlet 'ayar' yapıyor

Haftaya zam haberleriyle başladık. Artan bütçe açığına çare olmak üzere; akaryakıt, alkollü içecekler ve otomobilden alınan vergiler yükseltildi. Tapu harçları artırıldı. Haberler önümüzdeki haftalarda doğal gaza, elektriğe ve sigaraya da zam gelebileceği yönünde. Amaç 2012 bütçesinde 21 milyar lira olarak tahmin edilen açığın 32 milyar liranın üstüne çıkmasını engellemek. Gelecek yılın kamu açığına çare bulmak.

BÜTÇENİN YAPISAL SORUNU
Öncelikle neden çoğunlukla sonbahar gelince böylesi gelir artırıcı hareketlere başvurulduğunu anlamak yararlı olacak. Çok yazıldı, söylendi; KDV ve ÖTV ağırlıklı vergi yapısından. Harcamalar azalınca dahilde alınan KDV ve ÖTV, ekonomi küçülmeye başlayıp ithalat ihtiyacı düşünce de ithalden alınan KDV gelir tahminleri tutmuyor. Buna karşılık harcamaları aynı oranda kısmak mümkün değil. Sonuç bütçe açığının büyümesi. Mali disiplinin göz önündeki göstergesi bozulmaya başlayınca önce dış sonra iç piyasalar tedirgin olmaya başlıyor.
Ardından açığın faizlere etki etme olasılığı artınca hükümet, çoğunlukla yılın son çeyreğinde, vergi ve fiyat ayarlamaları yapıyor. Kamu tarafından yönetilen ve yönlendirilen fiyatlar artırılıyor. Bu zamlar sabit gelirli ailelerin bütçesinde önemli yer tuttuğu için biraz daha fakirleşmeleri anlamına geliyor. Çünkü akaryakıta yapılan her zam, bir süre sonra ulaşım fiyatlarını vuruyor. Otobüs, dolmuş ve okul servisi ücretleri artıyor.
Diğer taraftan, bu artışlar TÜFE'de önemli ağırlığa sahip olduklarından enflasyon hedefinden sapmaya neden oluyor. Yani mikro etkileri gibi makro açıdan da olumsuz etki yaratıyorlar. Para politikasının kredibilitesi ve başarısı tartışılır hale geliyor. Bu bağlamda artık piyasalarda yıllık enflasyon hedefi beklentisi revize edildi. Büyük çoğunluk yüzde 7'den küçük bir yıllık artış beklemiyor.