Son enflasyon verileri ve faiz politikasının geleceği

Ağustos ayı T&Uuml;FE artışı piyasa beklentilerinin &uuml;zerinde geldi. Yıllık artış y&uuml;zde 6.65 ile Merkez Bankası nın y&uuml;zde 5.5 lik hedefini ge&ccedil;ti. Merkez Bankası nın bir s&uuml;redir &uuml;zerinde durduğu &ccedil;ekirdek enflasyondaki gelişmeler de &ccedil;ok ilgin&ccedil;. H endeksindeki yıllık artış oranı y&uuml;zde 6.67; I endeksindeki ise y&uuml;zde 6.19 olmuş. Yani, &ccedil;ekirdek enflasyondaki y&uuml;kseliş, ge&ccedil;ici de olsa, manşet enflasyondan daha fazla. &Uuml;RETİCİ MALİYETLERİ YANSITAMIYOR (MU?)Ayrıca &Uuml;FE ye, &uuml;retici fiyatlarındaki değişime de yakından bakmak lazım. Enflasyon hedeflemesine konu olmadığı i&ccedil;in olsa gerek, bu endeks değerlendirmelerde fazla yer bulmuyor. Ancak, yıllık y&uuml;kseliş y&uuml;zde 11 d&uuml;zeyinde. 2001 yılından bu yana en y&uuml;ksek seviyeye ulaşmış.Burada bir soru akla geliyor; &uuml;reticilerin girdi fiyatları, satış fiyatlarından daha fazla artıyorsa, neden artışı, t&uuml;keticilere yansıtmıyorlar? Acaba mikro sorunları mı var? İlk akla gelen a&ccedil;ıklama, talep &ccedil;ok olmadığı i&ccedil;in şirketlerin k&acirc;rlarından fedak&acirc;rlık yapıyor olması. Eğer b&ouml;yle ise, kar marjlarında sıfıra yaklaşınca, maliyet artışları hızla t&uuml;keticiye yansıltılmaya başlanacaktır.İkincisi ise; y&uuml;ksek stokla &ccedil;alışan şirketler, ucuza mal ettikleri stoktaki &uuml;r&uuml;nlerini elden &ccedil;ıkarmaya &ccedil;abalıyorlar. Hızla yaklaşan k&uuml;resel krize, y&uuml;ksek stokla yakalanmak istemiyorlar. Bu durumda, talep tekrar istenilen seviyelere &ccedil;ıkmaya başladığında, stok biriktirmek isteyen şirketlerde maliyet baskısı daha da artacak ve bu da t&uuml;keticiye yansıtılacak. FAİZ POLİTİKASI DURUŞU DOĞRU MUDetaylara bakıldığında &ccedil;ok yorum yapılabilecek veri var. Ancak &ouml;nemli olan, y&uuml;kselişin s&uuml;r&uuml;p s&uuml;rmeyeceği. Merkez Bankası &ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki aylarda baz etkisinden kaynaklanan d&uuml;ş&uuml;şlere atıfta bulunarak, kendi a&ccedil;ısından politika faizlerinin geleceğini belirlemiş oluyor. Yani, enflasyon &ccedil;ok y&uuml;kselmeyecek, bu nedenle faizleri y&uuml;kseltmek zorunda değilim diyor. Merkez Bankası nın haklı olup olmadığı, konuya nereden bakacağınıza bağlı olarak değişir. S&ouml;ylemek istediğim basit. Eğer Banka, enflasyon hedeflemesini h&acirc;l&acirc; daha &ouml;nemsiyorsa faiz politikasındaki s&ouml;ylemini g&ouml;zden ge&ccedil;irmek zorunda kalabilir. İster manşet olsun, ister &ccedil;ekirdek, hedefin tutmayacağı hemen hemen kesinleşmiş durumda. Unutun enflasyon hedeflemesini, zaten Merkez Bankası da son d&ouml;nemde bunun yerine cari a&ccedil;ığı ve finansal istikrarını &ouml;ne &ccedil;ıkaran bir s&ouml;ylem i&ccedil;inde diyorsanız haklısınız. Hatta son k&uuml;resel kriz sonrasında para politikası &uuml;zerinde kafa yoranlar da artık bu t&uuml;r hedeflemenin ne kadar gerekli olduğunu tartışıyorlar. Bazı yorumcular; Japonya dan sonra ABD ve Euro B&ouml;lgesi &uuml;lkelerinin asıl sorununun, ekonomiye verilen bunca likiditeye rağmen enflasyon yaratılamaması olduğunu ileri s&uuml;r&uuml;yorlar. Bunca paraya rağmen, neden talebin, dolayısıyla b&uuml;y&uuml;menin artmadığını sorguluyorlar. Dolayısyla, FED in yapacağı d&uuml;ş&uuml;n&uuml;len, III. Miktarsal Genişlemenin ne kadar işe yarayacağı sorgulanıyor.Eğer d&uuml;nyada enflasyon dert edilmeyecek kadar ciddi başka sorunlar varsa, bizim de kendi politika se&ccedil;eneklerimizi g&ouml;zden ge&ccedil;irmemiz lazım. Bu s&ouml;ylemden, enflasyonu unutalım şeklinde bir anlam &ccedil;ıkarılmamalı. Sadece, ekonomideki &ouml;ncelikleri bir kez daha d&uuml;ş&uuml;nmemiz daha yararlı olabilir. Bu bağlamda, TCMB nin d&uuml;n a&ccedil;ıkladığı TL mevduatlarının munzam karşılıklarının d&ouml;viz olarak tutulabilmesi se&ccedil;eneği, aslında bankaların daha fazla ve ucuz TL kredi verebilmesini ama&ccedil;lıyor. Diğer bir deyimle banka, i&ccedil; talebi canlandırma &ccedil;abası i&ccedil;erisinde. Yasasındaki temel &ouml;ncelikle pek uyuşmasa da, enflasyondan &ccedil;ok b&uuml;y&uuml;meyi &ouml;ne &ccedil;ıkarıyor. B&ouml;yle ise, Merkez Bankası nın artık daha net ve şeffaf bir iletişim politikasına y&ouml;nelmesinde b&uuml;y&uuml;k yarar var.