Borsası bol ülke

Medyada g&uuml;ndemdeki bir konu da Enerji Borsasının kurulması hakkında. Elektrik Piyasası Kanunu Tasarısı Taslağı şu anda tartışılıyor. Taslakta Enerji Piyasaları İşletme Anonim Şirketi diye bir şirket kurulması ve bu şirketin borsa olarak &ccedil;alışması &ouml;ng&ouml;r&uuml;l&uuml;yor. Enerji borsası &ouml;nce elektrikle başlayacak, ardından petrol ve gaz piyasaları da kurulacakmış. Tartışma konusu &ouml;ncelikle bu borsanın hangi yapıda oluşturulacağı. Bağımsız bir borsa olması g&ouml;r&uuml;ş&uuml; gerek Enerji Bakanlığı gerek elektrik &uuml;reticileri ve ticaretini yapanlar tarafından savunuluyor. Gazete haberlerine bakılırsa İMKB ve VOB da kendi b&uuml;nyelerinde olmasını istiyormuş. Hatta Ekonomi Bakanlığı nın da İMKB den yana tavır g&ouml;sterdiği ileri s&uuml;r&uuml;l&uuml;yor. İkinci bir konu, borsa kurulacaksa, Ankara da mı, İstanbul da mı olacak? &Uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml; bir konu da, bağımsız borsa kurucularının kimler olacağı y&ouml;n&uuml;nde. Bakanlığın kurucu olması ama yanında &ouml;zel sekt&ouml;r&uuml;n ve hatta İMKB nin olmasının m&uuml;mk&uuml;n olduğu da ileri s&uuml;r&uuml;len g&ouml;r&uuml;şler arasında yer alıyor.T&uuml;rkiye ger&ccedil;ekten ilgin&ccedil; bir &uuml;lke. &Ouml;ncelikle b&ouml;yle bir borsa &ccedil;alışır mı &ccedil;alışmaz mı iyi bir et&uuml;t yapılması gerekirdi, ama yapılıp yapılmadığını bilmiyoruz. Hadi diyelim &uuml;lkeye b&ouml;ylesine bir borsa lazım. Bu &uuml;lkede d&uuml;nya &ccedil;apında &ouml;nemli olduğunu sık sık gururla herkesin s&ouml;ylediği bir borsamız var. İMKB de hem altyapı, hem eleman, hem &uuml;yelik yapısı, hem de uluslararası ilişkiler bakımından m&uuml;thiş bir birikim var. İMKB nin birikiminden yararlanmayıp ayrı bir yapının &ouml;ng&ouml;r&uuml;lmesi olsa olsa &ccedil;ılgınca bir d&uuml;ş&uuml;nce olur. Borsayla uzaktan yakından ilgisi olan herkes bu &uuml;lkede tek borsa olması gerektiğini d&uuml;ş&uuml;n&uuml;yor. H&uuml;k&uuml;met de bu d&uuml;ş&uuml;ncede ki borsaları birleştirmeye &ccedil;alışıyor. Ama bu gelişmelerden, ayrı borsa kurmaya &ccedil;alışanların haberi olmasa gerek. 3 borsayı bileştirerek bir g&uuml;&ccedil;, bir sinerji, rekabete dayanıklı oluşum yaratma amacıyla b&ouml;ylesine bir ama&ccedil; g&uuml;d&uuml;ld&uuml;ğ&uuml; bilinmiyor herhalde. Ayrıca d&uuml;nyada rekabetin &ouml;ylesine bir boyuta ulaştığı ve bu rekabet nedeniyle borsaların birleşmesinin s&uuml;rekli g&uuml;ndemde olduğu, birleşme olmasa bile borsaların birbirleriyle ortaklık ve işbirliği yaptığından da kimse haberdar değil herhalde.Eğer b&ouml;yle bir piyasaya ihtiya&ccedil; varsa İMKB de olmalıdır. İMKB piyasalar mantığıyla &ccedil;alışan bir borsa ve tek &ccedil;atı altında enerji piyasası da olabilir. Hem ayrıca borsalar birleşeceğine ve vadeli piyasalar da İMKB de ya da yeni adıyla İstanbul Borsası nda olacağına g&ouml;re elektrik, petrol, gaz piyasaları ve de vadelileri de olabilir. Ayrıca tasarı taslağında takas işlemleri i&ccedil;in ayrı bir yapı olacağı, bu işlemlerin bir banka tarafından yapılacağı da &ouml;ng&ouml;r&uuml;lm&uuml;ş. Takasbank denilen yapı da bilinmiyor herhalde. D&uuml;nya &ccedil;apında kabul g&ouml;rm&uuml;ş olan Takasbank yapmayacak da başka bir kuruma mı verilecek bu işlemler anlamak m&uuml;mk&uuml;n değil.Anlaşıldığı kadarıyla enerji borsasının kurulması, &ccedil;alıştırılması hazırlıkları SPK dışında y&uuml;r&uuml;t&uuml;l&uuml;yor. Belki nezaketen davet ediyorlardır. Borsaların nasıl kurulacağını, teşkilatlanacağını bilen başka kurum mu var T&uuml;rkiye de? Borsalar nasıl incelenir, nasıl denetlenir, &uuml;yeleri, işletim esasları nasıl olur? Enerji borsasını kurmaya &ccedil;alışanlar sonunda yine gidip SPK nın kapısını &ccedil;alacaklar. T&uuml;m bunlar hatalı işler. Borsayı kursalar dahi, işletemeyip sonunda SPK yı &ccedil;ağırıp, teslim edeceklerdir. B&ouml;yle yapmaktansa baştan bu işi SPK yla halletseler ve İMKB b&uuml;nyesinde piyasalar kurmak yoluyla sorunu &ccedil;&ouml;zseler hem zaman, hem emek bakımından b&uuml;y&uuml;k bir tasarruf sağlanır. Yoksa ayrı borsa kesinlikle &ccedil;alışmayacak bir model olarak hayata ge&ccedil;ecek. Eğer b&ouml;yle ayrı borsa kurulması d&uuml;ş&uuml;ncesi kabul g&ouml;r&uuml;rse, her bakanlığa bağlı bir borsa kurulması s&ouml;z konusu olur ki bu durum &uuml;lkeye ne kadar yarar sağlar iyi d&uuml;ş&uuml;nmek lazım.