Borsa İstanbul devletin midir?

Borsayla ilgili yanıtlanması gereken ikinci soru borsanın sahipliği meselesidir. Aslında en çok tartışılacak konu belki de bu. İMKB’nin kurulduğu 91 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’de borsaların kamu tüzel kişisi olduğu belirtiliyor. KHK’da kamu yazması borsanın devlete ait olduğunu gösterir mi? Kamu tüzel kişileri kanunla kurulur ama her kanunla kurulan kurum kamu tüzel kişisi değildir. İdare hukukçularının tartışacağı bir konu olmasına rağmen, Barolar, Türkiye Barolar Birliği, Ticaret ve Sanayi Odaları, Ticaret Borsaları, TOBB, Ziraat Odaları gibi kanunla kurulan ve kamu tüzel kişisi olan kurumlar hiçbir şekilde devlete ait değildir. Özellikle ticaret borsaları incelendiğinde görülecektir ki yapıları tamamen İMKB’ye benzemektedir. İstanbul Ticaret Borsası’na kimse devletindir demediği gibi kimse de kalkıp şirketleştirmeye çalışmıyor.

İMKB’nin devlete ait olup olmadığına ilişkin ileri sürülen ikinci argüman devletin verdiği imtiyaz niteliğindeki borsacılık lisansıdır. Lisansını biz verdik, nasıl özel sektörün olur diyorlar. Devletin ya da devletin bir makamının kanuna dayanarak verdiği imtiyazı gösteren lisans ve izin, devlete o tüzel kişilikte bir mülkiyet hakkı vermez. BDDK banka lisansını veriyor diye bankaların hissedarı, sahibi olmuyor. Taksilere bile lisans veriliyor ama kimse taksi plakaları devlete aittir demiyor. Bu yüzden lisans verildiği için İMKB’nin devlete ait olduğunu söylemek doğru değildir.