Kirada limit düzenlemesi kaç kişiyi ilgilendiriyor?

OLCAY B&Uuml;Y&Uuml;KTAŞ Kiraların bazı b&ouml;lgelerde y&uuml;zde 140 lara varması ve y&uuml;ksek artış yapamayan ev sahiplerinin &ccedil;eşitli gerek&ccedil;elerle kiracıları &ccedil;ıkmaya zorlamasıyla en &ouml;nemli tartışma konularından biri hale d&ouml;n&uuml;şen kira artışına şimdilik nokta konuldu. Adalet Bakanı Bekir Bozdağ tarafından a&ccedil;ıklanan 1 Temmuz a 2023 tarihine kadar yapılacak kira s&ouml;zleşmelerinde, bir &ouml;nceki yılın y&uuml;zde 25 ini aşmayacak artışların ge&ccedil;erli olacağını a&ccedil;ıklaması sayıları 6 milyonu aşan kiracılar i&ccedil;in umut doğurdu. Halkın y&uuml;zde 26,8 i kiracı T&uuml;rkiye de T&Uuml;İK in, Gelir ve yaşam koşulları araştırması sonu&ccedil;larına g&ouml;re, 2021 yılında konutun m&uuml;lkiyet durumları incelendiğinde, fertlerin y&uuml;zde 57,5 inin oturduğu konutun kendilerine ait olduğu, y&uuml;zde 26,8 inin ise kiracı olduğu g&ouml;r&uuml;ld&uuml;. Geri kalan yurttaşlardan lojmanda oturanların oranı y&uuml;zde 1,2 olurken kendi konutunda oturmayıp kira &ouml;demeyenlerin oranı ise y&uuml;zde 14,6 olarak ger&ccedil;ekleşti. Adrese Dayalı N&uuml;fus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonu&ccedil;larına g&ouml;re 2021 yılı sonu itibarıyla T&uuml;rkiye nin toplam n&uuml;fusu 84 milyon 680 bin 273 kişi oldu. Ve yine yine T&Uuml;İK, Adrese Dayalı N&uuml;fus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonu&ccedil;larına g&ouml;re, hanehalkı b&uuml;y&uuml;kl&uuml;ğ&uuml;n&uuml;n, azalma eğilimi g&ouml;stererek 2021 yılında 3,23 kişiye d&uuml;şt&uuml;ğ&uuml; g&ouml;r&uuml;ld&uuml;. Bu verilerle yapılan hesaplara g&ouml;re &uuml;lkede kiralık konut sayısının yaklaşık 6 milyon 788 bin olduğu g&ouml;r&uuml;ld&uuml;. Uyuşmazlıklar artmıştı T&uuml;rkiye de kira artış oranı T&uuml;ketici Fiyat Endeksi nin (T&Uuml;FE) on iki aylık ortalaması baz alınarak belirleniyor. Ancak enflasyonun hızlı y&uuml;kseldiği d&ouml;nemlerde konut sahipleri geriye doğru endekslemeyi kabul etmiyor, daha y&uuml;ksek kira istiyor. Kira artış oranı Haziran ayı i&ccedil;in y&uuml;zde 39.33 olmasına karşın İstanbul Planlama Ajansı&rsquo;nın &ccedil;alışmasına g&ouml;re, İstanbul da Nisan 2022 sonu itibariyle yeni konutların son bir yıldaki kira artışı y&uuml;zde 161,4 oldu. BETAM ın 24 Mayıs ta yayımlanan raporuna g&ouml;re, yine Nisan 2022&rsquo;de yıllık kira artışı İstanbul da y&uuml;zde 140, Ankara da y&uuml;zde 133.9, İzmir de ise y&uuml;zde 110.8 oldu. Kıyı kentlerdeki &ccedil;ok y&uuml;ksek kira artışları nedeniyle, T&uuml;rkiye genelinde ortalama kira artış oranı y&uuml;zde 182.7&rsquo;ye vardı. H&acirc;l b&ouml;yle olunca da kiracı ve ev sahibi uyuşmazlıkları tırmandı. Şikayetler arttı. Adaletsizlik olacak Konuyu Bloomberght.com a değerlendiren Bah&ccedil;eşehir &Uuml;niversitesi &Ouml;ğretim &Uuml;yesi Prof. Dr. Seyfettin G&uuml;rsel, bir yıl s&uuml;reyle kira artışlarının y&uuml;zde 25 ile sınırlandırılacağı haberinin kuşkusuz halen kirada oturanlara rahat bir nefes aldıracağını dile getirerek şu noktalara dikkat &ccedil;ekti: Mevcut kural -ki bu Yargıtay h&uuml;km&uuml;d&uuml;r- kira zamları yıllık ortalama T&Uuml;FE ile sınırlı. Yıllık ortalama enflasyon yılın ilk aylarında cari yıllık enflasyonun &ccedil;ok gerisinde kalmıştı &ccedil;&uuml;nk&uuml; enflasyonda ani ve &ccedil;ok y&uuml;ksek artışlar yaşanıyordu. Ancak doğal olarak yıllık ortalama zaman i&ccedil;inde cari yıllık enflasyona yani y&uuml;zde 74 e yaklaşıyordu. Mayıs ta y&uuml;zde 40 oldu, Temmuz da y&uuml;zde 45 civarında olacaktı ve artmaya devam edecekti. İktidarın, yarattığı y&uuml;ksek enflasyonun bu sonucundan fena halde rahatsız olduğu anlaşılıyor. Bu sınırlama kuşkusuz mevcut kiracılara rahat bir nefes aldıracaktır ama aynı zamanda bir dizi adaletsizliğe ve soruna da neden olacaktır. Yeni kiralara etkisi olmayacak En basiti, Haziran ayında bir yılını dolduran kiracılar y&uuml;zde 40 zam yediler bile. Bir yılı Temmuz da dolanlar ise y&uuml;zde 25 zamla kurtulacaklar. Bu haksızlık o kadar &ouml;nemli olmayabilir. Birinci sorun, bu sınırlamanın yeni kiraya verilecek konutların kiralarına bir etkisi olmaması. Cari kiralar &ccedil;ıldırmış vaziyette. Orta &uuml;st sınıfa mensup yeni evliler ya da aile ocağından ayrılmak isteyen bekarlar bile ne yapacaklarını bilemiyorlar. Bir diğer sorun da, bu kararın enflasyondan korunmak i&ccedil;in kiraya vermek &uuml;zere konut satın alanları caydırabilecek olması. Konuta d&uuml;nyanın parasını yatıracaklar ama &ouml;dedikleri parayı 15-16 yılda geri d&ouml;nd&uuml;recek kadar kira geliri elde edip edemeyeceklerinden ş&uuml;phe edecekler. Bu da konut talebini azaltabilir. Talep azalırsa, arz da azalır. Sonu&ccedil;ta sıfır kilometre konutların kiraları artmaya devam eder. Yasanın Meclis e sevk edildiğini &ouml;ğrendik Gayrimenkul Hukuku Enstit&uuml;s&uuml; Başkanı Ali Y&uuml;ksel, Bloomberg HT&rsquo;ye yaptığı değerlendirmede &ldquo;Bu beklenen bir a&ccedil;ıklamaydı. Son 15 g&uuml;nd&uuml;r, d&ouml;rt bakanlık bu konuda &ccedil;alışma yapıyordu&rdquo; dedi. Y&uuml;ksel, &ldquo;Bor&ccedil;lar kanununun 344. Maddesi T&Uuml;FE&rsquo;yi baz aldığı i&ccedil;in, enflasyonun T&Uuml;FE tarafının s&uuml;rekli y&uuml;kselen bir grafik izlemesiyle birlikte kira piyasasında katlanılabilir olmaktan &ccedil;ıkan artışlar s&ouml;z konusu olmuştu. Boşalan konutlarda ise zaten y&uuml;ksek kiralardan dolayı yer bulmak m&uuml;mk&uuml;n değildi&rdquo; şeklinde konuştu. Y&uuml;ksel, &ldquo;Sayın Bakan ın a&ccedil;ıklamaları devam eden kira s&ouml;zleşmelerindeki stat&uuml;y&uuml; kapsıyor. Boşalan konutları ve tahliyeleri kapsamıyor. Şu anda yasanın meclise sevk edildiğini &ouml;ğrendik. Bug&uuml;n veya yarın zam d&ouml;nemi gelen bir kişi kirasına y&uuml;zde 39,33 oranında zam yapacak, yasa &ccedil;ıktıktan sonra y&uuml;zde 25 sabit zam s&ouml;z konusu olacak. Zam bir anlamda dondurulmuş oluyor. Bu beklenen bir şeydi. 2021&rsquo;den 2022&rsquo;ye ge&ccedil;erken gayrimenkul değerlemelerinde y&uuml;zde 68 olarak belirlenen değerin yarısı emlak vergilerine yansıtılmıştı. Yılbaşında kamu iş&ccedil;ilerine ve memurlarına y&uuml;zde 30 k&uuml;sur olarak yapılmıştı. Belki bu baz alınarak, yakın bir oran belirlenmiş oldu&rdquo; a&ccedil;ıklamalarında bulundu. Y&uuml;zde 20-25 lik gevşeme hissedilir EOS Turkey Property Gayrimenkul AŞ Kurucu Ortağı Cem &Ouml;kmen, yapılan kira d&uuml;zenlemesinin ardından Bloomberg HT ye konuştu. &Ouml;kmen, Bu yasa kiracıları mutlu etse de mal sahipleri ve yatırımcıları biraz &uuml;zm&uuml;ş olabilir. Son d&ouml;nemde yatırım sebebiyle ciddi bir konut satışı yaşandı. Rakamların yukarı y&ouml;nl&uuml; olması bile bu duruma &ccedil;ok fazla bir etki g&ouml;stermedi dedi. &Ouml;kmen, d&uuml;zenlemenin konut fiyatları &uuml;zerinde bir baskı oluşturup oluşturmayacağına dair soruya &ldquo;Bir geri &ccedil;ekilme yaşanmasını zaten bekliyoruz. Bu rakamlar biraz da normalin dışında seyretti. Stabil kira artışından sonra piyasada y&uuml;zde 20-25&rsquo;lik bir gevşeme hissedilecektir&rdquo; şeklinde cevap verdi. Kira &ccedil;arpanı ortalamasının şu anda hesaplanamadığını ifade eden &Ouml;kmen &ldquo;Yatırım yapan kişi, kira rayi&ccedil;lerini belirlerken bir&ccedil;ok etkene bağlı olarak kira artışlarını değerlendirebiliyordu. Şu anda, bu form&uuml;lle, yapılan yeni yatırıma nasıl bir kira bedeli bi&ccedil;ileceğinin izlenmesi gereken bir durum olduğunu d&uuml;ş&uuml;n&uuml;yorum. &Ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki bir aylık s&uuml;re boyunca bunu biraz daha somut olarak g&ouml;rm&uuml;ş olacağız&rdquo; şeklinde konuştu.

Kirada limit düzenlemesi kaç kişiyi ilgilendiriyor?

Öne Çıkanlar