Küresel ekonomide "ikiz şok" endişesi
-
"Dünyanın üretim motoru" olarak nitelendirilen Çin'de ortaya çıkan ve tüm dünyaya yayılan koronavirüsün global bir sorun haline gelmesi, tarihte nadir görülen arz ve talep şokunun aynı anda gerçekleştiği "ikiz şok" kaygılarını artırdı
Son yıllarda dünyanın üretim merkezi haline gelen Çin'de fabrikaların kapanması ya da üretim kapasitelerini düşürmesi ürün tedarikinde sorunlara yol açarken, bunun diğer ülkelere yayılması ve talebi etkilemesiyle küresel ekonominin aynı anda nadir görülen "arz ve talep şoku" ile karşı karşıya kalabileceğinden endişe ediliyor.
Arz şoku, "bir ürün veya emtia arzında beklenmedik değişiklik" olarak ifade edilirken, talep şoku da "belirli bir ürün veya mülk için talep seviyesindeki ani değişiklikler" şeklinde nitelendiriliyor.
Küreselleşme sürecinin hızlanmasıyla birlikte dünya çapında ülkelerin ekonomik yapıları birbirine daha bağımlı hale geldi. Bu durum, dünyanın herhangi bir yerinde karşılaşılan olağanüstü durumların domino etkisi yaratarak küresel bir sorun haline gelebilmesinin önünü açtı.
Tarihte yaşanan örneklerine bakıldığında, 1970'li yıllara kadar çok daha fazla etkili olan talep kaynaklı iktisadi şokların yerini bu dönemden sonra arz şokuna bıraktığı görülüyor. Her iki şokun aynı anda gerçekleşmesi durumunda kullanılan "ikiz şok" kavramı ise nadir bir durum olarak nitelendiriliyor.