LNG, vatandaşın cebini rahatlatır mı?

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız ın, T&uuml;rkiye nin enerji a&ccedil;ığını gidermek i&ccedil;in &ouml;nce Cezayir de ardından Katar da temaslarda bulunduğu sırada Katar Enerji ve Sanayi Bakanı Dr. Mohammed Bin Saleh Al-Sada dan Fiyat ve şartlarda anlaşırsak spot doğalgaz satışı yapabiliriz. T&uuml;rkiye de LNG terminali kurmak i&ccedil;in bir T&uuml;rk şirketiyle g&ouml;r&uuml;ş&uuml;yoruz a&ccedil;ıklaması geldi. Peki LNG yani sıvı doğalgaz tam olarak nedir? Doğalgazdan farkları nelerdir? Artıları eksileri nelerdir? Enerji sekt&ouml;r&uuml; a&ccedil;ısından neleri değiştirebilir? Vatandaşın cebini nasıl etkiler? sorularını BloombergHT.com Edit&ouml;r&uuml; S&uuml;heyla Yılmaz sordu, Enerji Uzmanı ve Naturgaz Genel M&uuml;d&uuml;r&uuml; Ali Arif Akt&uuml;rk cevapladı. Arif Akt&uuml;rk; LNG yani sıvılaştırılmış doğalgazın boru gazından bir farkı olmadığını belirterek LNG, doğalgazın kaynaktan pazara ulaştırılmasında y&uuml;ksek basın&ccedil;lı iletim hatları yerine -164 derecenin altına soğutularak sıvılaştırılması, sıvı fazda &ouml;zel krijenik yani izoloasyonu yapılmış tankerlerle taşınması ve hedef pazarda yine deniz suyu ya da gaz yakarak ısıtılıp mevcut iletim sistemine verilmesidi. diye &ouml;zetliyor. -Doğalgaz ve petrol&uuml;n tedarik ve pazarı birbirine bağımlı, LNG değil Doğalgaz veya petrol &uuml;retim sahasında kuyunun karakeristiğine g&ouml;re m&uuml;mk&uuml;n olduğunca kesintisiz &uuml;retilmesi gerektiğini vurgulayan Akt&uuml;rk, Bir &uuml;retim kuyusunun zorunlu olmadık&ccedil;a dur-kalk yapması kuyunun hidrolik yapısına zarar verir. Bu nedenle &uuml;retilen doğalgazın eğer kaynak &uuml;lkeye boru hatları ile naklediliyorsa doğalgaz sevkiyatının m&uuml;mk&uuml;n olduğunca mevsimsel etkisi, t&uuml;ketim farklılığı olmadan t&uuml;ketilmesi gerekmektedir. Ancak LNG ile yapılan taşımacılıkta doğalgaz &uuml;retim sahasından deniz kıyısına taşındıktan sonra sıvılaştırılarak dolum yapılmak &uuml;zere tanklara depolanır. Bu tanklardan da LNG tankerlerine y&uuml;klenir. LNG tedarikinde kaynakla pazarın fiziki y&ouml;nden birbirine bağlı kalmasına gerek yoktur. a&ccedil;ıklamasında bulundu. -&Uuml;retici birden fazla pazara y&ouml;nelebilir Akt&uuml;rk, LNG &uuml;reticisinin birden fazla pazara LNG tedariği yapabileceğini belirterek Aynı şekilde LNG tankerleri boşaltım yaptığı pazar &uuml;lkesindei LNG gazlaştırma terminallerinde de tanklar bulunur. LNG tankeri ivedilikle boşaltımı yapıp LNG gazlaştırma terminalinden ayrılır. Gerek tedarik esnekliği nedeniyle daha esnek program yapma imkanı gerekse hem sıvılaştırma, hem gazlaştırma terminalinde bulunant tankların belli s&uuml;rey kadar depolama imkanının bulunması LNG tedarikinin daha esnek olmasını sağlar. T&uuml;rkiye gibi yaz ile kış arasında mevsimsel farklılıkların bulunması doğalgaz t&uuml;ketimininde mevsimsel olarak değişmesine sebep olmaktadır. Bu nedenle LNG tedariki T&uuml;rkiye gibi &uuml;lkelerde daha esnek tedarik imkanı sağlar. dedi. -Terminal varsa kaynağa ihtiya&ccedil; yok Her şeyin &ouml;tesinde LNG gazlaştırma terminali ve kapasitenin bulunması halinde doğalgazda herhangi bir kaynağa bağlı kalınmayacağını belirten Akt&uuml;rk, Boru hattında &uuml;retim noktası ile t&uuml;ketim noktası birbirine fiziken bağlı olması gerekirken LNG de bu yoktur. Hem &uuml;retici a&ccedil;ısından tek bir t&uuml;ketici &uuml;lke riskini almak yerine farklı &uuml;lkelere gaz satma imkanı vardır. T&uuml;ketici a&ccedil;ısından da farklı noktalardan gaz alma imkanı vardır a&ccedil;ıklamasında bulundu. -İspanya ile birlikte başladık, onların gerisinde kaldık Eskiden LNG prosesi gereği gerek sıvılaştırma, gerek tanker gerekse de gazlaştırma tesislerinde olduk&ccedil;a pahalı yatırımlar gerektirirken gelişen teknolojiner sonucu son 10 yılda yatırım ve iletim maliyetlerinde ciddi d&uuml;ş&uuml;şler yaşandı. diyen Akt&uuml;rk, Bug&uuml;n i&ccedil;in uzun d&ouml;nemli LNG fiyatları boru gazı fiyatları ile rekabet&ccedil;i olmuş hatta boru gazı fiyatlarının altına inmiş d&uuml;r&uuml;mdadır. Dolayısıyla T&uuml;rkiye gibi &uuml;&ccedil; tarafı denizle &ccedil;evrili bir &uuml;lkenin şu anda 2 tane olan LNG gazlaştırma terminallerinden asgari 4 tane daha inşa etmiş olması gerekirdi. İspanya ile beraber başladığımız doğalgaz macerasında bug&uuml;n İspanya&rsquo;nın 7 tane LNG gazlaştırma terminali mevcut. Bunun yanında 3 farklı noktadan da boru hattı ile gaz ithalatı yapıyor. hatırlatmasında bulundu. -Bir tesis ortalama 700 milyon dolara mal oluyor T&uuml;rkiye&rsquo;nin şu anda birisi BOTAŞ diğeri &ouml;zel sekt&ouml;re ait olmak &uuml;zere 2 tane LNG tesisi olduğu bilgisini veren Akt&uuml;rk, BOTAŞ&rsquo;ın terminalinde 3 tane 85.000 m3 hacimli tank, &ouml;zel sekt&ouml;r&uuml;n terminalinde ise 2 tane 140.000 m3 l&uuml;k tank bulunur. Bu iki tesiste BOTAŞ iletim sisteminin birer giriş noktasıdır. BOTAŞ&rsquo;ın tesisi 21-22 milyon m3/g&uuml;n, &ouml;zel sekt&ouml;r&uuml;n tesisi ise 16 milyon m37g&uuml;n civarındaki bir doğalgazı gazlaştırarak BOTAŞ&rsquo;ın iletim sistemine verebilecek kapasitededir. İki tesisin de yıllık kapasitesi hemen hemen aynıdır. Bug&uuml;n b&ouml;ylesi bir tesisin yatırım maliyeti yapılacağı yerdeki arazi bedelleri ile değişmekle birlikte arazi hari&ccedil; 700 milyon ABD doları mertebesinde bir paraya mal olmaktadır. dedi. -İnşada 600 - 750, işletmede 60 - 70 istihdam Akt&uuml;rk, bir LNG tesisinin yaratacağı istihdamı ise iki b&ouml;l&uuml;me ayırmak gerektiğini belirterek İlki yatırım ve inşaa d&ouml;nemidir. İkincisi ise işletme d&ouml;nemidir. İnşaa d&ouml;neminde harfiyat, iskele, alt yapı inşaatı &uuml;st yapı tesisleirnin kurulması gibi işlerle 600-750 kişinin istihdamına ihtiya&ccedil; duyulurken, işletme d&ouml;neminde 60-70 kişi ile işletilebilmektedir. Ancak LNG tesisinden gaz girişi sonucu &uuml;lkede yaratılacak katma değerin b&uuml;y&uuml;kl&uuml;ğ&uuml; doğrudan &uuml;lkeye yapılan doğal gaz ithalatı ile orantılıdır. dedi. -T&uuml;rkiye en cazip doğalgaz pazarlarından biri Katar ın d&uuml;nyanın en b&uuml;y&uuml;k LNG tedarik&ccedil;isi olduğunu s&ouml;yleyen Akt&uuml;rk, T&uuml;rkiye de doğalgaz pazarı olarak d&uuml;nyadaki en cazip pazarlardan birisi. Sadece Katar değil başka LNG &uuml;reticileri i&ccedil;in de cazip bir pazar. LNG terminalleri EPDK&rsquo;nın d&uuml;zenlemesine tabi tesislerdir. Gerek tarifesi gerekse &uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml; tarafların erişimi EPDK tarafından d&uuml;zenlenmekte. EPDK&rsquo;nın T&uuml;rkiye&rsquo;nin &ccedil;ok ihtiyacı olan bu t&uuml;r yatırımların &ouml;n&uuml;n&uuml; a&ccedil;mak i&ccedil;in uzun vadeli ve &ouml;ng&ouml;r&uuml;lebilir, yatırımcısını memnun eden tarifeler belirlemeli ve bunun &ouml;tesinde en azından yatırım d&ouml;nemi boyunca &uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml; tarafların erişimi muafiyetlerinin verilmesi teşvik a&ccedil;ısından &ouml;nemlidir. hatırlatmasında bulundu. -T&uuml;rkiye&rsquo;nin elektrik enerjisi talebi daima gayrisafi b&uuml;y&uuml;me hızının &uuml;zerinde seyrediyor T&uuml;rkiye&rsquo;de yenilenebilir kaynakların &uuml;lke ekonomisine kazandırılmasına ilişkin siyasi irade &ccedil;ok b&uuml;y&uuml;k &ccedil;aba sarfetmektedir. Ancak T&uuml;rkiye&rsquo;nin elektrik enerjisi talebi her zaman gayrisafi b&uuml;y&uuml;me hızının &uuml;zerinde seyretmektedir. diyen Akt&uuml;rk, 2023 yılında T&uuml;rkiye&rsquo;nin elektrik t&uuml;ketimi 500 milyar kwh &uuml;zerinde olacaktır. Bu elektrik talebini yerli ve yenilenebilir kaynaklardan sağlamanın imkanı yoktur. Bu talep paralelinde doğalgaza olan talepte hızlı bir şekilde artacaktır. Şu anda EPDK&rsquo;dan lisans almış ve TEİAŞ, BOTAŞ ile bağlantı anlaşması yapmış ve yapmak &uuml;zere olan doğalgaz santrallerinin toplam kurulu g&uuml;c&uuml; 10.513 MW civarındadır. Bu kurulu g&uuml;&ccedil; 2015 sonuna kadar peyderpey devreye girecektir. Bunun doğalgaz karşılığı 13 milyar m3 /yıl&rsquo;dır. Sanayi vekonutlardan gelen talebin de eklerseniz 20 milyar m3 civarında ilave t&uuml;ketim &ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki 5-6 yıl zarfında piyasa tarafından talep edilecektir. Biz bu miktarı mevcut g&uuml;zergahlardan karşılama imkanımız yoktur. Mutlaka yeni giriş noktalarına ve LNG terminallerine ihtiyacımız vardır. Dolayısıyla LNG T&uuml;rkiye&rsquo;nin artan enerji talebi i&ccedil;in &ccedil;ok b&uuml;y&uuml;k &ouml;nem arzedecek ve arzetmelidir. yorumunda bulundu.- Hub olmazsa hapı yutarız Akt&uuml;rk, doğalgazın gerek &uuml;retim benzerlikleri gerek t&uuml;ketilen pazarda ikame edebilme imkanları gerekse de maliyetler a&ccedil;ısından 1958 den beri petrol &uuml;r&uuml;nlerine endeksli satıldığı bilgisini verirken serbestleşen pazarlarda gazın gazla tedariğinin sağlanmasının, gaz tedariğinin &ccedil;eşitlendirilmesi ve likit pazaryerlerinin kurulması ile m&uuml;mk&uuml;n olacağını s&ouml;yl&uuml;yor. Yıllardan beri s&ouml;ylediğim bir s&ouml;z var. Hub olmazsak hapı yutarız. Bizim &ccedil;alışan likit bir doğalgaz pazarını ivedilikle tesis etmemiz gerekiyor diyen Aktr&uuml;k, Bug&uuml;n T&uuml;rkiye&rsquo;ye sevkiyatı yapılan spot LNG, T&uuml;rkiye&rsquo;den binlerce kilometre uzaktaki İngiltere piyasasına g&ouml;re satılıyor. Ne ilgisi var! demeyin. İngiltere kendi piyasasında likiditeyi sağlamıştır. Uzun d&ouml;nemde de LNG d&uuml;nya doğalgaz ticaretinde &ccedil;ok &ouml;nemli bir yere sahip olacak. Uzun d&ouml;nemde genelde t&uuml;m d&uuml;nyada LNG&rsquo;nin petrole endeksi zamanla ortadan kalkacak. yorumunda bulundu.-Doğalgaz ile elektrik &uuml;retmek n&uuml;kleere g&ouml;re yeni santrallerde rekabet&ccedil;i olmaktan &ccedil;ıkacak Doğalgaz fiyatlarının ABD pazarı hari&ccedil; halen petrol ile doğru orantılı olduğunu s&ouml;yleyen Akt&uuml;rk, Artan petrol fiyatları LNG fiyatlarını da doğrudan etkilemektedir. Petrol fiyatlarının ortalamada 125 doların &uuml;zerine &ccedil;ıkması durumunda doğalgaz fiyatları da 525 dolar/1000m3 aşmaktadır. Tabi bu fiyatların &uuml;zerindeki petrol ve doğalgaza karşı n&uuml;kleer rekabet&ccedil;i fiyatlara kavuşuyor. &Ouml;zellikle d&uuml;nyada elektrikli arabaların yaygınlaşması petrole olan talebi de azaltacağını unutmamak gerekir. Elektrikli arabalar yaygınlaştık&ccedil;a petrole olan talep d&uuml;şecektir. Doğalgaz ile elektrik &uuml;retmek n&uuml;kleere g&ouml;re yeni santrallerde rekabet&ccedil;i olmaktan &ccedil;ıkacaktır. a&ccedil;ıklamasında bulundu.

LNG, vatandaşın cebini rahatlatır mı?

Öne Çıkanlar