Yönetimi ele geçirmek istedi kârla yetindi

BEG&Uuml;M NUR ALKIŞ &Uuml;&ccedil; kıtanın ortasında yer alan T&uuml;rkiye&rsquo;nin sahip olduğu stratejik şirketler &ccedil;oğu zaman global &ouml;l&ccedil;ekli şirketlerin iştahını kabartabiliyor. Ereğli Demir &Ccedil;elik (Erdemir) şirketi de bunlardan birisi. Erdemir&rsquo;in &ouml;zelleştirileceği haberlerinin yoğunlaştığı 2000&rsquo;li yıllarda demir &ccedil;elik sekt&ouml;r&uuml;n&uuml;n iki g&uuml;&ccedil;l&uuml; firması Arcelor ve Mittal Steel bunu &ouml;nemli bir fırsat olarak g&ouml;rd&uuml;. Rekabet halinde olan bu iki firma ihaleden yıllar &ouml;nce pozisyonlarını almışlardı. Mittal Steel&rsquo;in Arcelor&rsquo;u hen&uuml;z b&uuml;nyesine katmadığı bu s&uuml;re&ccedil;te her iki firma iki ayrı koldan Erdemir&rsquo;de hakimiyeti ele ge&ccedil;irme konusunda rekabete girişmişti. &Ouml;zelleştirme s&uuml;recini ise OYAK kazandı. İhale &ouml;ncesi yedekleme Mittal Steel firması 30 Aralık 2002 ile 7 Mart 2003 tarihleri arasında Borsa&rsquo;da ger&ccedil;ekleştirdiği alımlarla Erdemir in sermayesinin y&uuml;zde 8,61&rsquo;ine sahip olmuştu. B&ouml;ylece ihaleyi kazandığında herhangi bir tersliğe karşı h&acirc;kim hissedar olmayı riske etmeyecekti. Arcelor da benzer yaklaşımda bulunurken yaklaşık y&uuml;zde 4 payı piyasadan toplamıştı. B&ouml;ylece her iki firma da hazırlıklı şekilde ihaleye katılabileceklerdi. İhalede s&uuml;rpriz fiyat Erdemir in &ouml;zelleştirme ihalesi 4 Ekim 2005 tarihinde yapıldığında OYAK b&uuml;nyesinde yer alan Ataer Holding&rsquo;in yanı sıra Arcelor ve Mittal&rsquo;in de ihaleye katılması s&uuml;rpriz değildi. Ancak s&uuml;rpriz olan OYAK&rsquo;ın fiyat artışındaki rahatlığıydı. OYAK grubu &uuml;lkemiz i&ccedil;in olduk&ccedil;a stratejik nitelikte g&ouml;rd&uuml;ğ&uuml; Erdemir&rsquo;in hakimiyetini yabancılara verme niyetinde olmadığını hissettiriyordu. Bunun i&ccedil;in koşullarını da zorlayarak Erdemir&rsquo;in y&uuml;zde 46,12 payı i&ccedil;in 2,7 milyar dolar ile en y&uuml;ksek teklifi verdi. İhaleyi kazanmıştı ama sekt&ouml;re yabancı olmanın zorluklarının da farkındaydı. &Uuml;stelik ihale şartnamesinde yer alan 2008 yılına kadar &uuml;retim kapasitesini neredeyse ikiye katlaması gerekiyordu. Bu nedenle OYAK grubu sekt&ouml;r&uuml; bilen bir akt&ouml;r&uuml;n tekliflerine kapılarını kapalı tutmadı. İhale sonrası girişimler s&uuml;rd&uuml; İhale s&uuml;recinde Erdemir&rsquo;e d&uuml;ş&uuml;k fiyat bi&ccedil;en Mittal ve Arcelor ihale sonrasında da Erdemir i&ccedil;in kurulacak Ataer Holding&rsquo;e ortak olmak i&ccedil;in girişimlerde bulundu. Bir yandan borsadan aldıkları pay diğer yandan Ataer Holding &uuml;zerinden dolaylı sahip olacakları pay ile y&ouml;netimde yer almayı umut ediyorlardı. Yapılan g&ouml;r&uuml;şmeler neticesinde Arcelor ile belli bir mesafe gidildi. Kurulacak Ataer Holding&rsquo;in sermayesinin y&uuml;zde 41&rsquo;i i&ccedil;in Arcelor 1,2 milyar dolar &ouml;demeyi kabul ediyordu. Ancak bu anlaşma Ataer Holding&rsquo;in değişecek ortaklık yapısı nedeniyle yeniden Rekabet Kurulu&rsquo;ndan izin alınmasını gerektiriyordu. OYAK ise devir işleminin uzamaması i&ccedil;in Erdemir hisselerini Ataer Holding&rsquo;in &uuml;zerine alırken g&ouml;r&uuml;şmelerin devam edeceği a&ccedil;ıklamasında bulundu. OYAK bu şekilde yola tek başına devam ederken T&uuml;rkiye Kalkınma Bankası (TKB)&rsquo;nın sahip olduğu y&uuml;zde 3,17 oranındaki payla birlikte toplamda Erdemir&rsquo;in y&uuml;zde 49,29 payını 2 milyar 960 milyon dolara Şubat 2006&rsquo;da &Ouml;zelleştirme İdaresi Başkanlığı (&Ouml;İB)&rsquo;ndan devraldı. Arcelor ise OYAK ile g&ouml;r&uuml;şmelerini s&uuml;rd&uuml;rd&uuml; ve y&ouml;netime girme beklentisini koruyordu. Mittal Steel, Arcelor&rsquo;u satın aldı 2006 yılı Arcelor i&ccedil;in olduk&ccedil;a hareketli bir yıl oldu. Sekt&ouml;r&uuml;n g&uuml;&ccedil;l&uuml; firması Mittal Steel şirketi satın alırken ArcelorMittal olarak faaliyetlerinde devam etti. Bu birleşme neticesinde 2002 ve sonrasında her iki firma tarafından alınan Erdemir hisseleri de toplandı. Birleşme neticesinde ArcelorMittal&rsquo;in sahip olduğu Erdemir payları yaklaşık y&uuml;zde 13 oldu. Erdemir beklentisini korudu Ataer Holding&rsquo;in Erdemir hisselerini devralması ve kredi sorununu aşması sonrasında ArcelorMittal ile g&ouml;r&uuml;şmeler ikinci plana d&uuml;şm&uuml;ş oldu. ArcelorMittal ise Erdemir&rsquo;e y&ouml;nelik beklentisini s&uuml;rd&uuml;rd&uuml;. Şirket 13 Haziran 2008 tarihine gelindiğinde borsadan y&uuml;zde 11,31 oranında pay daha almıştı. Bu paylar i&ccedil;in yapılan toplam &ouml;deme ise 869 milyon dolar seviyesindeydi. Sahip olduğu pay da y&uuml;zde 24,99 a &ccedil;ıkmıştı. Y&uuml;kl&uuml; bor&ccedil; yapısı tercihe zorladı ArcelorMittal, 2011 yılına gelindiğinde Erdemir&rsquo;de sahip olduğu pay oranı y&uuml;zde 25,78&rsquo;e kadar &ccedil;ıktı. Şirket gelinen aşamada hızlı b&uuml;y&uuml;meden kaynaklı bor&ccedil;luluk yapısının aşırı derecede y&uuml;kselmesi karşısında sahip olduğu bazı varlıklarını satması gerekiyordu. &Ccedil;&ouml;z&uuml;m olarak da bazı iştiraklerini satma kararı verdi. &Ouml;nceliği de y&ouml;netiminde s&ouml;z hakkına sahip olmadığı firmalara verdi. Bu &ccedil;er&ccedil;evede Erdemir&rsquo;deki paylarını satma kararı verdi. ArcelorMittal, 29 Mart 2012 g&uuml;n&uuml; Erdemir&rsquo;de sahip olduğu payından y&uuml;zde 7,04&rsquo;ine denk gelen kısmı 264 milyon dolara satarken payı y&uuml;zde 18,74&rsquo;e geriledi. 10 Ekim 2013 tarihinde ise 233 milyon 169 bin 183 adet daha hisse sattı. B&ouml;ylece payı y&uuml;zde 12,08&rsquo;e indi. Bu satıştan da 267 milyon dolar gelir sağladı. K&acirc;rı realize ediyor 2023 yılına gelindiğinde ise ArcelorMittal&rsquo;in y&ouml;netimi ele ge&ccedil;irme umudunu tamamen yitirdiği anlaşılıyor. Zira hissede yaşanan &ccedil;ıkışın da etkisiyle ge&ccedil;en zaman diliminde oluşan k&acirc;rı realize etmeyi tercih etti. Şirket 5 Ocak 2023 tarihinde, Erdemir&rsquo;deki payını y&uuml;zde 10,08 den y&uuml;zde 9,55 e d&uuml;ş&uuml;rd&uuml;. Bu satışın neticesinde 189 milyon dolar gelir sağlarken, işlem &ouml;ncesinde payını y&uuml;zde 12,08 den y&uuml;zde 10,08 e indirmesiyle ilgili bilgi vermedi. Ocak ayının tamamında ise Erdemir&rsquo;de net yabancı satışları 314,1 milyon dolar seviyesinde ger&ccedil;ekleştiği d&uuml;ş&uuml;n&uuml;ld&uuml;ğ&uuml;nde ağırlıklı satışın ArcelorMittal&rsquo;e ait olduğu y&ouml;n&uuml;ndeki yorumlara hak vermemek zor. Erdemir&rsquo;de ge&ccedil;en Şubat ayında yabancıların nette alımları g&ouml;zlenirken ArcelorMittal, 8 Mart 2023 te yaptığı a&ccedil;ıklamayla bu defa payını y&uuml;zde 5,07 den y&uuml;zde4,88 e d&uuml;ş&uuml;rd&uuml;ğ&uuml;n&uuml; duyurdu. Bu satıştan elde edilen gelir ise 371 milyon dolar. Firma yine payını y&uuml;zde 10,08 den y&uuml;zde 5,07 ye d&uuml;ş&uuml;rmesi s&uuml;recindeki işlemler hakkında a&ccedil;ıklamada bulunmadı. ArcelorMittal&rsquo;in &ouml;zellikle yıl başından itibaren satışlarına hız verdiği anlaşılıyor. Ger&ccedil;ekleşen satışlar neticesinde ArcelorMittal in elinde y&uuml;zde 4,88 oranında pay kaldı. Kalan payın toplam değeri ise 355 milyon dolar seviyesinde bulunuyor. ArcelorMittal farklı zamanlarda alım ve satım yaptı ve bu işlemlerin tamamını kamuyla paylaşmadı. Bu nedenle Erdemir ile ilgili geride kalan 20 yılı aşan zaman dilimindeki operasyonu hakkında net bir muhasebeye sahip olmak m&uuml;mk&uuml;n değil. Ancak bununla birlikte ArcelorMittal&rsquo;in toplamda yaklaşık y&uuml;zde 13 paya sahip olduğu 2003&rsquo;de hissenin fiyatı dolar bazında 0,04845 idi. Son kapanış fiyatı ise dolar bazında 1,99866 seviyesinde bulunuyor. Geride kalan 20 yılda değer artışı dolar bazında yaklaşık 41 kat oldu. ArcelorMittal geride kalan 20 yılda belki Erdemir&rsquo;in y&ouml;netimini ele ge&ccedil;iremese de kazan&ccedil; elde ettiği anlaşılıyor.

Yönetimi ele geçirmek istedi kârla yetindi

ArcelorMittal'in henüz Arcelor ve Mittal Steel olarak iki ayrı şirket iken özelleştirme ihalesine dahil olduğu Erdemir heyecanı 20 yıl sonra neden söndü?

Öne Çıkanlar