Büyük düzeltme, altın, gümüş

ABD Federal Rezerv’in geçen hafta “ekonomide durgunluk endişesi devam ediyor” tonunda sürpriz açıklaması ile emtia talebine olumsuz etki yapacağı endişesi tüm emtia fiyatlarının yıl boyu kazanımlarının kısa sürede fazlasıyla geri alınmasına yol açtı. Küresel para birimlerine karşı güçlü dolar emtia fiyatlarında gerileme sebebi olmakla birlikte daha önemlisi, CRB ve benzeri endekslerden görüldüğü gibi “küresel de-leverage” diye tanımlanan fiyatın doğru seviyesini arayışı öne çıkıyor. Bilindiği gibi, hükümetler alışıldık “self servis” istatistikleriyle gidişatı makul göstermeye çalışırken emtia fiyatları %300’lere varan seviyelere tırmanmışlardı.

Tahıl fiyatları adeta bir iklim ve üretim felaketini fiyatlamaya başlamış, bakır fiyatı Çin dışında alıcılar için kullanımı imkansız ölçüde pahalı olmuş, pamuk fiyatı ipek fiyatına dönüşmüş, petrol fiyatı OPEC artık üretim yapmıyormuş gibi yükselmişti. Elbette, nüfus artışı ve spekülasyon ile “yeni normal” kabul edilmiş görünüyordu.

Ancak, 20 yıllık ortalamalarına kıyasla çok yüksek olan ham madde fiyatları mega-düzeltme sürecine başladılar.  Bu anormal süreçte altın diğer emtialardan farklı davranarak  istisna olabilir. Hükümetlerin para birimleri üzerine kontrolü kaybettikleri dönemlerde kıymetli metaller, özellikle altın tüm zamanların test’ini başarı ile atlatmış bir güven aracı olarak aynı fonksiyonuna devam edecektir. Diğerleri ile kıyasalanamaz. Çünkü altın’ın fiyatı, dünya nufusunun %99’u için bir önem taşımaz. 100 dolar yada 50.000 dolar/ons  sıradan vatandaş için hiçbir şey ifade etmez. Zira, altın diğer emtialar gibi tüketilmez. Ama, eğer petrol fiyatı 200 dolar/varil’e yükselirse, ulaşım maliyetlerinden kullandığımız plastik malzemeye, çiftçinin girdi maliyetinden aklımıza gelen herşeye kadar fiyatlar artar, pahalı olur. Eğer buğday fiyatı yükselirse, açlık, famine, kitlesel ayaklanmalar vs.. liste genişleyebilir.