Petrol piyasalarında tünelin ucundaki ışık göründü mü?

Ge&ccedil;tiğimiz cuma g&uuml;n&uuml; (4 Aralık) Brent petrol fiyatları mart ayından beri en y&uuml;ksek seviyesi olan 50 USD seviyesine yaklaşarak hem &uuml;reticilere hem de yatırımcılarına gelecek ile ilgili biraz &uuml;mit verdi. Peki neden bu seviyeleri g&ouml;rd&uuml;k, son gelişmeler neler? Oyunun kuralını değiştiren en &ouml;nemli gelişme aşı &ccedil;alışmalarındaki ilerlemeler. Aşının bulunması demek insanlar daha rahat seyahat edebilecek, sosyalleşebilecek, harcama yapabilecek demek ve bu da petrole talep artacak demek. Marttaki negatif fiyatlardan bu yana bu g&ouml;r&uuml;nt&uuml;y&uuml; &ccedil;ok g&ouml;rd&uuml;k. Ne zaman aşı ile ilgili olumlu bir haber gelse fiyatlar y&uuml;kseldi, başarısız bir test &ccedil;alışması ise fiyatları d&uuml;ş&uuml;rd&uuml;. Bu sefer artışın daha kalıcı olmasının sebebi artık aşı hatta aşıların bulunduğu netleşti artık uygulama s&uuml;recine ge&ccedil;iliyor. Tabii daha &ccedil;ok aşama var, aşının dağıtılması, uygulanması, etkilerinin g&ouml;r&uuml;lmesi, &uuml;lkelerde yaygın şekilde kullanılması zaman alacak. Ancak piyasalar geleceği satın almayı sever. Aşı &ccedil;alışmalarına OPEC + kararı da eklenince iyimserliğin dozu arttı. En son yapılan OPEC+ toplantısında alınan kararlar bir s&uuml;reliğine de olsa &uuml;reticileri rahatlattı. Alınan kararlar neydi? &Ouml;ncelikle bir anlaşma olması bile &ouml;nemli. Toplantılara 3 g&uuml;n ara verilmesi ve dışarıya &ccedil;atlak sesler gelmesi endişe yaratmıştı. 2021 Ocak ayından itibaren 1,9 milyon varil yerine g&uuml;nde 500bin varil ek &uuml;retim olacak. Beklenenden az arz gelmesi &ouml;nemli. Bakanlar her ay toplanıp gelişmelere g&ouml;re hızlı karar verebilecekler. Ancak bazı gelişmeler de g&ouml;zlerden ka&ccedil;madı. Suudi Arabistan&rsquo;ın son toplantıya başkanlık etmemesi, yine Suudi Arabistan ile Birleşik Arap Emirliklerinin fikir ayrılıkları, ileride &ccedil;ıkacak p&uuml;r&uuml;zlerin şimdiden habercisi gibi g&ouml;r&uuml;n&uuml;yor. Peki fiyatları tahmin edebilmek i&ccedil;in &ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki d&ouml;nemde neleri takip etmemiz gerekecek? Talep tarafında, kısa vadede aşı uygulamalarında başarı olup olmaması ve başarı olursa bunun t&uuml;ketim harcamasına d&ouml;nmesi fiyatları 50 dolarların &uuml;zerine hemen atacaktır. Daha uzun vadede seyahatlerin artmasıyla havayollarının petrol kullanım miktarları, &uuml;lke ekonomilerinin toparlanma hızları, uzun vadeli trendi etkileyecek diğer gelişimler. Arz tarafında, &uuml;retim kesintilerine uyum mutlaka yakından takip edilmeli. Irak gibi olağan ş&uuml;pheliler &uuml;retim kotalarını ihlal etmeye devam edecek mi? Libya&rsquo;da &uuml;retim eski seviyelerine ulaşacak mı, İran&rsquo;a olan yaptırımlar azalacak ve İran petrol&uuml; piyasaya girecek mi, BAE&rsquo;nde bulunan yeni rezerv ve &uuml;retimi artırma isteğinin etkileri nasıl olacak sorularının arz tarafında takip edilmesi gereken sorular olduğunu d&uuml;ş&uuml;n&uuml;yorum. Daha uzun vadede (belki de beklediğimiz kadar uzun olamayabilir) &ccedil;evreye olan hassasiyetin artması, elektrikli ara&ccedil; kullanımı, yenilenebilir enerjiye olan ilgi, iklim krizi, Biden&rsquo;ın daha &ccedil;evreci bir başkan olması gibi nedenlerle belki de petrol fiyatları hi&ccedil;bir zaman eski y&uuml;ksek seviyelerine gelemeyecek. Talebin de d&uuml;şmeye başlamasını hep birlikte yaşayacağız. Yazımın başlığına d&ouml;nersek petrol piyasası en k&ouml;t&uuml;y&uuml; geride bıraktı diyebiliriz. Işık g&ouml;r&uuml;ld&uuml;. Ama eskisi gibi parlak bir ışık artık zor g&ouml;z&uuml;k&uuml;yor.